Дәрістер тезисі дәріс №1. Есептер шығарудың маңызы, олардың оқу үрдісіндегі орны

Жаңа есепті шығарылуы белгілі ұқсас есепке келтіру

жүктеу 0,54 Mb.

бет	9/47
Дата	12.01.2023
өлшемі	0,54 Mb.
	#40910

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 47

Д рістер тезисі д ріс №1. Есептер шы аруды ма ызы, оларды о у

Қайта нобайлау немесе есепті біртіндеп оңайлайтын есептермен ауыстыру амалы .

Жаңа есепті шығарылуы белгілі ұқсас есепке келтіру. Кей жағдайларда жаңа есеппен бұрын шығарылған есепті салыстыра мыналарды байқаймыз: олардың тек нысандары немесе сипаттамаларының сандық мәндері өзгеше, немесе шамалар басқа бірліктер жүйесінде беріледі. Кейбір есептердің талабы, бұрын шығарылған есеп шарты және керісінше болады.
Бұлар қарапайым ұқсас есептер, олар белгілі бір есептің жекеше түрлері болып табылады.
Мысалдар:
1). Бір бірінен 3см қашықтықта орналасқан шамалары 10нКл екі заряд
қандай күшпен әрекеттеседі.
2). Шамалары 1мкКл және 10нКЛ екі зарядтың әсерлесу күші 9мН .
олардың арақашықтығы қандай?
3). Екі электронның электрлік тебілу күші гравитациялық тартылу
күшінен неше есе артық.
1)

Бұл есептерде ізделінділер әр түрлі. Есеп шығару үрдісін бірдей деп қарастыруға болады. Есеп шарты мен талабының түрлі болуына қарамастан, оқушылар олардың ортақ құрылысын, ұқсас есептерді шығарудың ортақ әдісі мен тәсілдерін байқай білу керек.

Қайта нобайлау немесе есепті біртіндеп оңайлайтын есептермен ауыстыру амалы. Бұл амалды қолдану мысалына күрделі электр тізбегін есептегенде эквивалент кескіндерді құрастыру әдісін жатқызуға болады. Мұндай есептерде қайта нобайлау амалы есепті қарапайым есептерге бөлу амалымен үйлеседі.
1–мысал: 4–суреттегі тізбектің жалпы кедергісін табыңдар.
С

және D нүктелерінің потенциалдары бірдей, себебі тармақтар симметриялы. Сондықтан R – кедергіден ток жүрмейді, сол себепті С және D нүктелерін ажыратуға болады. Яғни,
мынандай эквивалент кескін аламыз.
Б
ұл суретте тізбектей жалғанған 2R және 3R тізбектен тұратын ACB және ADB тармақтар бір бірімен параллель жалғанған. Тізбектің қарапайым кескіні мынандай болады:
Бұл тізбектің жалпы кедергісін табу оңай:

жүктеу 0,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 ... 47