Дәріс конспектілері (тезистері) уе-10-18 фр 03

жүктеу 17,49 Mb.

бет	3/36
Дата	13.02.2022
өлшемі	17,49 Mb.
	#35851
түрі	Конспект

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 36

KS letsia

Алифатты (ашық тізбекті) Циклді (тұйық тізбекті)

Көмірсутектер – көміртек пен сутектен тұратын ең қарапайым органикалық қосылыстар.

Көмірсутектер органикалық қосылыстардың негізін құрайтын маңызды класқа жатады. Немістің атақты химигі Карл Шорлеммер (1834 – 1892жж) «Органикалық химия – көмірсутектер мен оның туындыларының химиясы» деп анықтама берген.

Көмірсутектер –алифатты (ашық тізбекті) және циклді (тұйық тізбекті) болып жіктеледі.

№10- таблица

Көмірсутектер

Алифатты (ашық тізбекті)				Циклді (тұйық тізбекті)
Қаныққан	Қанықпаған			Қаныққан алициклді циклоалкандар С_ПН_2П	Ароматты (арендер) С_ПН_2П_-6
Алкандар С_ПН_2П+2	Алкендер С_ПН_2П	Алкадиендер С_ПН_{2П - 2}	Алкиндер С_ПН_{2П - 2}
СН₃-СН₂-СН₃ СН₃-СН-СН₃ \| СН₃	СН₂=СН-СН₃	СН₂=СН-СН=CH₂	СН≡СН-СН₃	Н₂С - СН₂ \| \| Н₂С - СН₂	С Н / \\ С Н С Н \|\| \| С Н С Н \ // С Н

Алифатты қаныққан және қанықпаған көмірсутектер құрамындағы көміртек атомдары тізбектеліп сызықты немесе тармақталып жалғасады, ал циклоалкандар мен ароматты көмірсутектердің молекулаларында көміртек атомдары тұйық цикл (сақина) түзе байланысады.

Көміртек атомдарының арасындағы байланыстардың түріне (дара, қос, үш еселі және ароматты) қарай көмірсутектер қаныққан, қанықпаған және ароматты болып үш топқа бөлінеді (10-таблица). Қаныққан көмірсутектердің құрамындағы көміртек атомдары өзара тек дара байланыстар арқылы жалғасады. Қанықпаған көмірсутектер молекулаларында көміртек атомдарының арасында еселі (қос және үш) байланыстар болады. Алкендердің құрамында бір қос байланыс, алкадиендерде екі қос байланыс, ал алкиндерде бір үш байланыс болады.

жүктеу 17,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 36