Бесінш іден, Абай ақыл кеселдері туралы айтқан. Ол
мәселе ж өнінде отыз бірінш і сөзде айтылған. Абай ақыл
кеселі туралы он тоғызыншы сөзде айтылған дейді, ра-
сында онда салғырттық хақында ой айтылған. Д ем ек, он
тоғызыншы, отыз бірінш і сөздер ді қараңыз.
Алтыншыдан, ғылымды, ақылды сақтайтұғын мінез
деген сауыты бар,— дейді Абай. М інез берік болмаса
оқығаннан да, үйренгеннен д е пайда жоқ.
ҚАЗАҚТЫҢ К ЕС ЕЛ Д І ҚЫ ЛЫҚТ АР Ы
(Отыз үшінші сөз)
Мал бір жұттық, өнер мәңгілік. Мал керек болғанда
қолөнер д е қажет. Қазақтың эулиесі — осы алдау қос-
пай адал еңбегін сатқан қолөнерш ілер.
Бірақ, Абай:
«Қ ұдай тағала қолына аз-м аз өнер берген қазақтың ке-
селдері болады »,— деген пікірге келеді. Ол қандай ке-
селдер десек, оларды А бай санап берген:
1. Талапсыздық. Қолынан келгенге мәз болып, ізде-
ніп өнер үйренбей, құр мақтанға салыну. Осы білген
өнерім д е өз басыма ж етеді деп ж ігер сіздік таныту. Өз-
гелер менен артық-ау, солардан білім ж етілдірсем деп
талаптанбау. Бұл қазақтың өнерлі адамының басты ке-
селі. Мұны Абай талапсыздық деп атаған.
2. Еріншектік. Бұл да талапсыздыққа байланысты
кесел. Еріншектік — салғырт, кербездікке салындыра-
ды,— дей ді Абай.
3. Мақтаншақтық. Біреулердің «дарқансың ғой, шы-
рағым» немесе «ағеке, нең кетеді осы ғанамды істеп бер»
дегеніне маған да жалынатындар бар екен деп мақтанға
салынып кету. Сөйтіп мақтаншақтар пайдадан қағылып,
қу тілге алданып өзінің уақытын босқа өткізеді.
4. Тамьіршылдық. Сәл нәрсеге алданып, «жоғары
шыққа» мәз болып тамырым, досым десе ішкен асын
ж ерге қойып, соның ісімен ж үріп, өзінің алданғанын біл-
жүктеу Достарыңызбен бөлісу: |