Сабақ жоспары
Пән оқытушысы: Н.Т.Бегалиева
Пән аты: Қазақстан тарихы
Өтілетін күні:
Оқу тобы:
Сабақтың тақырыбы: И. Тайманов пен М. Өтемісұлы бастаған көтеріліс.
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділігі: «Білген сайын келеді біле бергім, Біле беру емес пе тілегі елдің» демекші, туған жердің тарихын, соның, ішінде Махамбет Өтемісұлының өмірі, шығармашылығы, Махамбет бастаған көтерілістің себеп - салдары қозғаушы күштері, нәтижелі, тарихи маңызы, Махамбеттің тағдыры туралы түсінік беру.
б) Дамытушылық: Оқушылардың осы сабаққа деген белсенділігін, қызығушылығын арттырып, ойлау, сөйлеу, танымдық, ізденімпаздылық қасиетін арттыру.
в) Тәрбиелік: «Туған жерді сүю парыз, сүю үшін тарихын білу парыз» - дегендей, өз отанының тарихын біліп қоймай туған жеріне деген сүйіспнешілікке, «Бойалар ерлігі – ұрпаққа үлгі», - деп айтып оқушыларды өз елінің бабалары сияқты елін қорғауғағ ерлікке, отанын құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: лекция
Сабақтың типі: Жаңа білім беру.
Сабақтың техналогиясы: ДОТ
Сабақтың әдіс-тәсілі: тірек – схема, таблица, тест, баяндау, сұрақ жауап.
Сабақтың көрнекілік: оқулық, карта, схема, тест, плакат.
Пәнаралық байлапныс: тарих, география, әлеуметтену.
Пайдаланатын оқулық: 1. М. Б. Мухаметов, Б. Сарымбетұлы «Қазақстан тарихы»
Алматы 2007ж. 120 бет.
2. Мусин Чапай « Қазақстан тарихы» Алматы 2008ж.
200 бет.
Сабақтың құрылымы: 1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Үй тапсырмасын тексеру.
3. Жаңа сабақ түсіндіру.
4. Жаңа сабақты бекіту.
5. Кері байланыс.
6. Бағалау.
7. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
I .Ұйымдастыру кезеңі :
- Оқушылармен амандасып, журналға белгі соғу.
- Сынып тазалығына мән беру(тексеру).
- Оқушылар назарын сабаққа аудару.
II .Үй тапсырмасын тексеру.
1. Өзіндік жұмыс : Реферат жұмысы. Тақырыбы: «К. Қасымұлы бастаған көтерілістің мақсаты, маңызы, нәтижесі.»
2. Жазбаша жұмыс: Конепектіні тексеру, мазмұнын сұрау.
3. Іздену жұмысы : К. Қасымұлы туралыжазылған шығармаларды талдау.
III. Жаңа сабақты түсіндіру.Тақырыбы: «И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлы бастаған көтеріліс».
Жоспары: 1. Исатай мен Махамбет басқарған көтерілістің басталу себептері.
2. Көтерілістің барысы және оның жеңіліспен аяқталуы.1836 - 38 жылдардағы Ішкі (Бөкей) ордасындағы Исатай: Махамбет бастаған көтеріліс.
1836-1838 жылдар
Бөкей ордасы
Ақын
Махамбет
Көтерілісті басқарушы
Жыршы
Домбырашы
Күйші
«Ер туып жоқ елді бар қыла алмайды.»
Ел болса, ер туғызбай тұра алмайды.
Б. Момышұлы.
Махамбет
Бөкей ордасы
Бөкей
Орал облысы, Жаңа қала ауданы.
1804-1846
Жәңгір хан
Бөкей ордасындағы халықтың жағдайы.
Алым-салық, жер
Наразылық
1836-1838 жылдардағы көтеріліс.
«Егеулі найза қолға алып»
С. Датұлы басқарған көтеріліс.
Қазақтардың отарлауға қарсылығы.
Ұлт – азаттық қозғалыс.
Ж. Нұрмұхамедұлы бастаған көтеріліс.
К. Қасымұлы бастаған көтеріліс.
Бөкей хандығындағы Исатай Махамбет бастаған қозғалыс.
«Ел қорғаған.»
И. Тайманұлы
М. Өтемісұлы
1836 – 38 жылғы көтеріліс
Кіші жүз қазақтары
Басталу себебі
Қозғаушы күш
Барысы
Нәтижесі
Тарихи маңызы
Махамбет, Исатай қорлықта жүрген халқына бостандық алып берем деп, кескілескен шайқасқа түсіп, халық жағдайы үшін қандай қиыншылық болса да төзе білді. Олар өздерінің мақсаты үшін өлімнен де тайсалмайды. Сондықтан да Махамбет – ұлы тұлға. Ол суыт жүрістің, жорықтың, қан майданның ақыны, жыршысы болған деп айтуға болады.
«Жігітке жеті өнерде аз», - деп айтқандай, Махамбеттің тұла бойы туған өнер.
Жыршы
Махамбет
Ақын
Домбырашы, күйші
Жәңгірге айтұаны. Исатай деген ағам бар, Мұнар күн. Қызғыш құс.
Өкініш, Жұмыр қылыш.
IV. Жаңа сабақты бекіту. Баскетбол ойыны.
2 топ (5 адамнан ) бір – біріне сұрақ қояды, жауап бергенге ұпай жиналады.
1
1 1.Махамбеттің жастық жағы.
2. Махамбеттің өлеңдерінің тақырыбы.
2 3. Бөкей Ордасы жайлы әңгіме.
2 4. 1836-1838 жылдары көтеріліс болған жерлер.
3 5. Көтерілістің қозғаушы күші.
3 6. Көтерілістің жеңілу себебі неде?
4 7. Махамбеттің ерлік туралы өлеңдерін ата
4 8. «Жәңгірге» деген өлеңін айт.
5 9. Махамбеттің 200 жылдығына қарай қандай шаралар өтіп жатыр?
5 10.Махамбет туралы зерттеулер.
V. Кері байланыс. Тапқыр болсаң тауып көр. (таңдамалы тест жұмысы.)
Р/с
|
Сұрақтар
|
Жауаптары
|
А
|
В
|
С
|
1
|
Махамбет қай жылы дүниеге келді?
|
1805
|
1804
|
1801
|
2
|
Бөкей ордасының негізін қалаған?
|
Бөкей
|
Жәңгір
|
Айшуақ
|
3
|
Көтеріліс қашан басталды?
|
1835
|
1836
|
1838
|
4
|
Көтерілісті басқарған кімдер?
|
Айшуақ
|
Кенесары
|
Исатай
Махамбет
|
5
|
Көтеріліс кңмге қарай бағыттады?
|
ханға қарсы
|
шаруаға
|
старшынға
|
«Махамбет.»
1806 жылы Бөкей хандығы құрылды.
Оның негізін қалаған Жәңгір.
Махамбет Өтемісұлы 1805 жылы дүниеге келді.
Бөкей ордасындағы көтерілісті Кенесары басқарды.
Көтерілістің нәтижесінде Махамбет бастаған Кіші жүз қазақтары жеңіске жетті.
р/с
|
Сұрақтар
|
|
1
|
Махамбет кім?
|
|
2
|
1836-38 жылғы көтерілістің басталу себебі?
|
3
|
Махамбеттің өлеңдерінің тақырыбы?
|
4
|
Махамбеттің күйлерін ата?
|
5
|
Көтерілістің нәтижесі
|
6
|
Махамбет туралы зерттеу жұмыстары.
|
VІ. Бағалау. Үй тапсырмасына дайындалып, жұмыстарды орындаған,
жаңа тақырып бойынша белсенді араласып сұрақтарға жауап беріп отырған оқушылар берген ауаптарына қарай
бағаланады.
VII. Үйге тапсырма беру.
1. Өзіндік жұмыс : Махамбеттің шығармаларына хан, сұлтандарды даттаған жерлерін теріп жазып келу.
2. Жазбаша жұмыс: М. Чапайдың «қазақстан тарихы» оқулығының тақырыпты конспектілеу, мазмұнын айту.
3. Іздену жұмысы : Хронологиялық кестемен жұмыс Исатай мен Махамбет өмірлерінен деректер жинақтау.
Достарыңызбен бөлісу: |
