Да п а л ы қ дүниетаны мы Әрбір ғалы м

ецбектер бар, сондықтан біз суфизмнің гносеологиясына

бет 7/94 Дата 13.09.2023 өлшемі #43348

ецбектер бар, сондықтан біз суфизмнің гносеологиясына тоқталмаймыз. Айтпағымыз Яссауи суфизмнің тек наси- хатшысы қызметін атқарған тақуа ма, ж о қ әл д е әзін дік үні бар, шыгармашылық мәндегі ойшыл ма деген сұрақ- қа қысқаша ж а у а и беру. С өзсіз, Яссауи — мистік-ойшыл. Ол исламның шарт- тарын мойындаушы әрі орындаушы. Алланыц бір, пай- гамбарды ң хақтығына ол ш үбә келтірмеген. Оған тақуа- лық емірі дәлел. Яссаун пайғамбар ж асына келгенде ж арық дүниеден безініп, ж ер астында емір кешкен деседі, оның ғұмырнамасын зерттеушілер. Бұл ақырзаман пай- ғамбарын мойындаушылық. Д ем ек , ол ойшыл болғанмен, 26 исламньщ негізгі қ а ғ и д а л а р ы н а қарсы шықпаған. Бір дінді мойы ндай отырып, а д а м з а т қ а тән пікір, тү сін ік тер корыту бы лай қ а р а ғ а н д а логикаға сыйымсыз іс. Б ір ақ , Ахм ед Я ссауи осы ди л ем м а н ы шешкен. Ол а д а м ғ а «Ал- ланың берген еркі ө зін е д ү ш п а н » ,— д е й д і. Б ұл өлең ж о - лында екі ой б ір -б ір ім ен бірігіп түр. Б ірі А л л а а д а м ғ а өзі ерік б ергендігі, екінш ісі, сол А л ла берген ерік а д а м ғ а дұшпан. Осы екеуіне ж е к е -ж е к е тоқталайық. Алла п ендесіне ерікті не м ақсатпен берген. Ә уел бас- та Алла А д а м еркін неге т еж еп таста м а ға н . Б ұл ж е р д е құпия бар. Ол ж аратуш ы ны ң сыры. А л а й д а а д а м ғ а ерік- ті Алла бір каж еттілікпен бергенге ұқсайды . Егер а дам өз еркімен А л лаға жалынып, ж а л б а р ы н б а й , осындай ғибадат ж а с а у ғ а міндетті болса, Алланың құдіретін тану болмас еді. О нда таным орнына сенім орнығып, Алла еш ш үбәсіз қабылданатын аксиома — шындыққа айна- жүктеу Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз