Электр қауіпсіздігі
Қазіргі уақытта қандай да болсын өнеркәсіпті электр энергияны қолданусыз жұмыс істеуінің өзін елестету қиын. Еліміздегі халықшаруашылығының қарқынды дамуы, өндіріске жаңа техника, автоматизация ендіру технологиялық процесс механизациясы электр энергиясын тұтынуға үлкен қажеттілік тудырады.
Оны кең көлемде адамдардың да электр қондырғысының эксплуатациялық қауіпсіздік ережесінен кең көлемде танылуға қажеттілік тудырады, бұл ережелерді сақтамау өртке, адам өліміне, бұзылуға әкеледі. Сондықтан әлектр қондырғысы, аппарат, жабдықты эксплуатациялау кезінде тек қана оны пайдалана білумен қатар, электр тогымен зияншыл қаупі жайлы элементарлы түсінікке ие болу керек. Жұмысшылардың электр тогымен зақымдануынан, өрттің пайда болуынан, жарылыс пен апат, конструкция монтаж, электр жабдығын жөндеу мен ұстау, электроаппаратуралар, электроприборлары мен электроөткізгіш желісі "Правила устроиства электроустановок" (ПУЭ) және "Правила техники безопасности при эксплутации электроустановок потребителей" (ПТБ) талабына сәйкес болуы тиіс.
Бұл ереженің орындалуы тағайындалуы мен конструкциясы бойынша өте әртүрлі және көпқатарлы электр қондырғысын қауіпсіз қызмет етуге толықтай рұқсат етеді.
Жабдықтың ток жүрмейтін бөліктеріне жақындау жерге қатысы бойынша напряжение болуына байланысты немесе басқа заттың изоляция нәтижесінде ауыл жағдайға әкелуі мүмкін, сондай-ақ ток жүруші бөлікке жақындауда.
Бұның болмауы үшін, электрқондырғышының ток жүрмейтін металл бөлігінен жерлендіру қорғанысы жүргізіледі.
Электрқондырғының апатсыз жұмыс істеуі, сондай-ақ электр жарақат жағдайы көбінесе басшылықтың кваликациясы мен қызмет етуші қызметкерлер және электр желісі, электр қондырғыда жұмысты ұйымдастыруға тәуелді. Осы мақсатта әр өнеркәсіпте арнайы дайындалған электротехникалық қызметкерлер қатарынан өнеркәсіп электр шаруашылығының жалпы эксплуатациялық күйіне жауап беруші тұлға тағайындалуы тиіс.
Өрт қауіпсіздігі
Өртену және жарылыс қауіпті қасиетіне байланысты қолданылатын немесе өндірілетін затына қарай барлық өндіріс жарылысты, жарылыс – өртті және от қауіптілігі 6 категорияға бөлінеді: А, Б, В, Г, Д және Е.
Өрт қауіпсіздігі бойынша берілген "Микробиологиялық лаборатория" В категориясына жатады.
Өндірісті от қауіптілігі категориясы бойынша болу қауіпсіз еңбек шартын құруда үлкен роль атқарады, әсіресе жобалау сатысында. Категориясына байланысты, ғимарат конструкциясына, өртке қарсылығы, жылыту, вентиляция, эвакуациялық шығыс және басқа қауіпсіздік шараларына, ғимарат пен құрылыстың отқа төзімділік талабы анықталады. "Правила устроиства электроустановок" сәйкес өндірістің жарылыс қауіпті класына байланысты электр жарықтандыру, электр желісі, электр жабдықтарын экплуатациялау және қондырғы арнайы талаптар анықталады.
Құрылыс материалдары мен конструкциялар мен конструкциялар жану деңгейіне байланысты 3 топқа бөлінеді:
- өртенбейтін материалдар;
- қиын өртенетін материалдар;
- өртенетін материалдар;
Ғимарат пен құрылыстың отқа төзімділік дәрежесі 1 сағаттағы отқа төзімділік шегі мен өртену тобымен сипатталады. Отқа төзімділігі бойынша ғимарат пен құрылыс 5 дәрежеге бөлінеді.
Ғимарат пен құрылыстың отқа төзімділігінің талап етілген дәрежесіне байланысты және өртену тобы мен отқа төзімділіктің минималды шегі, өртену тобы және ғимарат пен құрылыстың негізгі құрылыс конструкциясының отқа төзімділіктің миинмалды шегі кестеге сәйкес қабылданады.
Өрт сөндіру профилактикалық жұмысының негізгі міндеті болып, (іс-шаралар кешенін) өнеркәсіптің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін кешенді іс-шаралар өткізу табылады. Бұл тапсырманың шешімі өрттің пайда болу себептерін жою жолымен шешіледі, сондай-ақ өрт шыққан жағдайда таралу аумағын шектеу, адамдарды ойдағыдай эвакуациялау жағдайын құру, өртті жоюшы үнемді құралдар енгізу. Өнеркәсіпте өрт қауіпсіздігі шараларының орындалу тәртібінің жауапкершілігі жетекшіге (директор және орынбасары) жүктеледі. Өндірістік цехта, қоймада, құрылыс учаскелерінде, лабораториларында өнеркәсіп бұйрығы бойынша өрт қауіпсіздігіне жауапты тұлға сайланады (цех басшысы, қойма меңгерушісі, лаборатория меңгерушісі).
Электр тогынан туындайтын өрттің негізгі себептерді қысқа тұйықталу. электрлі қондырғының жіктелуі, ауыспалы қарсылық және шоқтану.
Қысқа тұйықталудың себебі ток көзін және кабель маркасын дұрыс таңдамағаннан, ескіру мен әртүрлі изоляцияның механикалық зақымдануынан болады, әртүрлі сымның жүктелуі электрлі қондырғының қызуына, изоляцияның диэлектрлі трлі құрамының төмендеуіне және оның жануына әкеп соғады. Үлкен өтуге қарсылығы изоляцияның диэлектрлі құрамын бұзады және жануын тудырады. Олар көбіне өткізгіш сымдарды әр түрлі матсриалдардан тұрғандықтан және де өзара нашар байланысқандықтан туындайды. Шоқтану, қосқыш, сақтандырғыш сымдарын ажырату мезетінде туындайды.
Шоқтану, өртке қауіпті шаңы бар бөлмелерге үлкен қауіп төндіреді.
Электр тогынан туындайтын өрттің алдын алу үшін электр көздері және электр құрылғылары тұтынушы электр қондырғыларын техникалық тасымалдау ережесінің талаптарына және ТБ ережесіне сай келуі қажет.
Әр кәсіпорын мен мекемеде электр жабдықтарды тасымалдауға, электр жүйелерін және электр қондырғыларын өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жауапты тағайындалуы қажет.
- Олардың міндеттеріне кіретіндер:
- Қазіргі заманғы профилактикалық қарулар жүргізу.
- Құрылғыларды таңдау мен қолдану дұрыстығын қадағалау.
- Жұмыс режимнен ауытқуын сақтандыратын аппараттар жағдайын жүйелі бақылау.
- Өрт сөндіру құралдарының болуын қадағалау.
- Өрт сөндіру қауіпсіздігін қамтамасыз ету сұрақтары бойынша инструктажбен оқыту жүйесін ұйымдастыру.
Барлық қондырғылар өртке қауіпсіз болуы қажет, оларды өртке әкеп соғатын ауытқулардан қамтамасыз ету және қорғау қажет.
Электро қыздыру құралдарын қолдану сол мақсат үшін арнайы жабдықталған орында рұқсат етіледі. Құралдарды зауыттың штепсельдік қосқыштары болғанда ғана қосады.
Электр қондырғылар ережесіне сәйкес электр сымдарыныңы жаңғыш заттардың және үй төбесінің үстінен өткізуіне тыйым салынады.
Жарықтандыру электр жүйесін жарықтандырғыштың жаңғыш құрылыстар мен жаңғыш материалдармен қоспай құрастыру қажет. Электр құралдарын жаңғыш шаңнан айына екі реттен кем емес тазарту қажет.
Және де өрттің себебі рұқсат етілмеген жерде темекі шеккеннен болады. Mac күйінде жұмыс орнына келіп қауіпсіздік техникасының нормаларын сақтамағаннан да болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
