«Бастауыш мектепте есептерді шығаруға үйрету технологиясы»



жүктеу 0,74 Mb.
Pdf просмотр
бет13/25
Дата01.01.2018
өлшемі0,74 Mb.
#6500
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   25

 

44 


 

 

Неше дөңгелек қойдың? (4)  



Қалай білдік? (6—2) 

«2-ге  артық»  делінсе,  неге  азайттық  ?  (дөңгелектерге  қарағанда 

шаршылардың  2-еуі  артық,  демек,  шаршыларға  қарағанда 

дөңгелектердің 2-еуі артық). 

 6 - 2=4 (д. ) 

Шаршылар  6,  ал  оның  саны  үшбұрыштардан  2-еуі  кем 

болатындай  етіп,  екі  қатарға  шаршылар  мен  үшбұрыштарды 

орналастыр. 

Неше үшбұрыш қойдық? (8)  

Қалай білдік? (6+2) 

2-еуі  кем  десе,  неге  қостық?  Үшбұрыштардан  шаршылардың  2-

еуі кем, демек, үшбұрыштардың шаршылардан 2-еуі артық. 

6+2=8  (үшб.) 

ә) Есептердің шешуімен таныстыру. 

 «Даниярдың 

машинасы 



бар, 

ал 


бұл 

Дәуреннің  

машиналарынан 3-еуі артық. Дәуреннің неше машинасы бар? » 

«Айнұрдың 

қуыршағы 



бар, 

ал 


бұл 

Гүлнұрдың 

қуыршақтарынан 2-еуі кем. Гүлнұрдың неше қуыршағы бар?» 

Есепті талдауда ізделінді санның берілген дерекген артық не кем 

екенін анықтау қажет. 

Дәуреннің  неше  машинасы  бар  екенін  табу  керек.  Егер 

Даниярдың  Дәуреннен  3  машинасы  артық  болса,  демек,  Дәуреннің 

Даниярдан 3 машинасы кем, яғни 7 - 3=4 (м). 

Айнұрдың  неше  қуыршағы  бар  екенін  табу  керек.  Егер 

Айнұрдың  Гүлнұрдан  2  қуыршағы  кем  болса,  демек,  Гүлнұрдың 

Айнұрдан 2 қуыршағы артық, яғни 5+2=7 (қ). 

б)  Есепті  шешу  білігін  бекіту  қарастырылатын  есептерді 

шатастырып алмау мақсатын көздейді. 

«Асанның 7 қояны бар, ал Үсеннің одан 2 қояны артық. Үсеннің 

неше қояны бар?»  

7+2=9 (қ.) 

«Ержанның  10  қояны,  ал  Арманның  6  қояны  бар.  Ержанның 

неше қояны артық?»  

10 - 6=4 (қ.) 

Екі  есепте  де  «артық»  сөзі  бар,  неге  әр  түрлі  амалмен 

шығарылады? 



 

45 


 

 

«Ағасы  5  жаста,  ал  ол  қарындасынан  2  жас  үлкен.  Қарындасы 



неше жаста?» 

 5 - 2=3 (ж.) 

«Інісі 10 жаста, ал апайы одан 3 жас үлкен. Апайы неше жаста

 

?» 



10+3= 13 (ж.) 

Жанама  түрде  анықталған  есептерді  тура  түрде  анықталған 

есептерге  түрлендірумен байланысты және керісінше, жаттығуларды 

орындау пайдалы 

4.  Санды  бірнеше  есе  арттыру  және  есе  кемітуге  арналған 

есептер (тура түрі). 

а)  Дайындау:  «есе  артық»  және  «есе  кем»  қатынастарының 

мағынасын ашуға бағытталған («М— 3», 38, 39-беттер). 

«Сол жаққа 4 дөңгелек, ал оң жаққа 4 дөңгелектен 2 рет қой.» 

 

1 рет 4-тен        сол жақта қанша болса, 2 рет сонша 



дөңгелек 

Мұны  оң  жақтағы  дөңгелектер  сол  жақтағыдан  2  есе  артық,  ал 

сол  жақтағы  дөңгелектер  оң  жақтағы  дөңгелектерден  2  есе  кем  деп  

айтады. 


Оң жақта неше дөңгелек бар? (4-тен 2 рет) 

Оң жақта неше дөңгелек барын қалай табамыз? 

4+4=8 (д.) 

4 . 2=8 (д.) 

Қорытынды: 2 есе артық болуы үшін соншадан 2 рет алу  керек 

немесе 2-ге көбейту. 

«Бір қатарға 6 шаршы, екінші қатарға одан 3 есе кем шаршы қою 

керек » 


Егер  екінші  қатарда  3  есе  кем  болса,  бірінші  қатардағы 

шаршылар туралы не айтуға болады? (Олар 3 есе артық 

болады) 

Ендеше, бірінші қатарда екінші қатардағыдай соншадан 

3 рет болуы керек. 

Екінші қатарда нешеу болуы керек екенін қалай білуге болады? 

(6-ны 3-ке бөлу керек, 2 шығады.) 

Осыны дөңгелектердің көмегімен орындандар. 




 

46 


 

 

 6:3=2 (ш.) 



Әр бөлікте 2-ден болады, ендеше екінші қатарда 2 шаршы болуы 

керек. 


Қорытынды: 3 есе кем сан шығу үшін берілген санды 3- 

ке болу керек. 

 

Шаршы нешеу



 

? (2)    («М— 3», 38-бет).  

Үшбұрыштар ше? (6) 

 2 шаршыдан неше рет алынған? (бір рет) 

 Үшбұрыштардың саны шығу үшін 2-ден неше рет алу 

керек? (2-ден 3 рет) 

6 шығу үшін 2-ден неше рет алу керек?   (2-ден 3 рет) 

 Демек, үшбұрыштар шаршылардан неше есе артық? (3 

есе артық) 

Әр  бөлікте  2  үшбұрыштан  болу  үшін  дөңгелекті  неше  тең 

бөлікке бөлу керек? (3 бөлікке). 

6-да 2 неше рет бар? (2-ден 3 рет) 

Шаршылар үшбұрыштардан неше есе кем? (3 есе кем) 

Берілген саннан 3 есе кем санды табу үшін қандай амал қолдану 

керек? (бөлу амалын 6:3=2). 

ә) Есепті шығарумен таныстыру. 

«Мектеп ауласында 4 алмұрт ағашы бар, ал алма ағашы одан 2 

есе артық. Мектеп ауласында неше алма ағашы бар ?» 



«2 есе артық» нені білдіретінін анықтау (4-тен 2 рет) («М-3». 38-

бет). 


 

 

 



 

Есеп көбейту  амалымен шығарылады. 

4 •  2=8 (алма ағашы) (4-ті 2 рет алу) 



 

47 


 

 

«Алма  ағашынан  6  шелек  алма,  ал  алмұрт  2  есе  кем 



жиналды.Неше шелек алмұрт жиналды?» 

Алмұрт 2 есе кем, демек, алмұрт қанша болса, алма соншадан 2 

рет 

 

Неше  шелек  алмұрт  жиналғанын  білу  керек,  ол  үшін  6-ны  2-ге 



бөлу керек, ендеше есеп бөлу амалымен шығарылады. 6 : 2=3 (ш ) 

5 .Еселік  салыстыруға берілген есептер. 

а) Дайындық — «есе артық» және «есе кем» қатынастарының екі 

мағынасын  меңгеру  (жоғарыда  қарастырылған):  егер  бір  сан 

екіншісінен  бірнеше  есе    артық  болса,  онда  екінші  сан  біріншіден 

сонша есе кем. 

 

 

 



Дөңгелектер  шаршылардан  2  есе  артық,  демек,  шаршылар 

дөңгелектерден 2 есе кем.                                               

 

 

Практиқалық  жұмыс  бір  қатарға  8  үшбұрыш,  ал  екіншісіне  2 



үшбұрыш  қою  және  екіншіге  қарағанда  бірінші  қатардағы 

үшбұрыштар  неше  есе  артық  екенін  білу.  Ол  үшін  бірінші  қатарда 

екі-екіден  неше  үшбұрыш  бар  екенін  анықтаймыз,  сондықтан  8 

үшбұрышты  2-ге  бөлеміз.  2-ден  4  рет  болады,  ендеше  екіншіге 




жүктеу 0,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   25




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау