18-ші есеп
Есептің шарты: 16 есептің шарты бойынша кернеуді өлшеу әдістемелік қателігінің ескерілмеген қалдық шекарасының бағалау.
Шешуі:
Әдістемелік қателіктің абсолютті мәні мына формуладан анықталады. .
Түзету дәлдік мәнін есептеу мүмкін емес, резистордың мәні және қателіктермен белгілі (вольтметрдің көрсеткіші , түзетуді анықтау үшін, оны тұрақты const). Түзету мәнінің абсолютті бағасы 16-ші есепте келтірілген
.
Демек, функция қарапайым, аргуметтер қателігі аз деп есептейміз. Түзету шамасының абсолютті қателік шекарасын мына (1.58) [4] формуланы қолданып шығарамыз.
.
Аргумент қателігі шекара түрінде белгілі, ал тарату заңы белгісіз, көрсетілген шекара шегі бір қалыпты және нәтиже қателігінің шекарасын анықтау мына формуламен (1.35) мынаны есептеу (1.57) [4].
(В).
Сонымен, абсолютті формадағы әдістемелік қателік шекарасының калдығы ескерілмеген
В.
Салыстырмалы формадағы әдістемелік қателік шекарасының калдығы ескерілмеген
%.
Жауабы: В;
%.
19-ші есеп
Есептің шарты: Көп реттік тоқты тікелей өлшеу нәтижелерін өңдеу, егер аз уақыт аралығында бір аспаппен өлшенсе. Өлшеу кезінде келесі нәтижелер алынды (в мА):
10,07; 10,10; 10,15; 10,16; 10,17;
10,20; 10,40; 10,13; 10,12; 10,08.
Алынған нәтижелер жиынтығы жүйелі қателіктен бос және қалыпты таралу заңына бағынады.
Шешуі:
Есептің шарттынан алынған нәтижелер жиынтығы берілген бір нүктелі қалыпты таралудан таңдалады. Формула 1.1.2 [4], қолданамыз:
1) Өлшенген шама мәнінің ықтималдығы (тоқтың нақты мәнінің бағасы)
(мА);
2) Экспериментті берілген орташа квадраттық қателіктің бағасы (ОКҚ) (мА);
3) Экспериментті берілген жиынтығынан алынған мА жетінші нәтиже басқалардан қарағанда ерекше. Тексереміз, дөрекі қателігі барма.
Анықтау
.
Сенімді ықтималдығын береміз және кесте3. Жіберілетін шаманы табамыз 10 нәтижелерден таңдаймыз .
> ,
Демек, нәтижеде мА дөрекі қателігі бар және алынып тастайды. Таңдау нәтижелер саны азаяды .
4) Мәнін анықтаймыз и
(мА)
(мА).
Қалған нәтижелер жиынтығын тағы тексереміз мА. Сондай сенімді ықтималдығы үшін 9 нәтижелерден кесте мәнін табамыз . Анықтаймыз .
Егер < , өлшеу нәтижесі мА қалады.
5) Өлшеу нәтижесінен ОКҚ анықтау (өлшеу нәтижесінен дәл мәнін аламыз )
(мА).
6) Өлшеу нәтижесі үшін сенімді интервал шегін анықтаймыз. Өңделген нәтижелер саны < 20, коэффициент анықтау кезінде кестелік Стьюдент тарату мәнін қолданамыз (Қосымшада қар.). Сенімді ықтималдығын береміз және 9 бақылаудан = 2,31 табамыз.
Өлшеу нәтиже үшін сенімді интервал шекарасы
(мА).
7) Өлшеу нәтижесінде сенімді қателігін жазамыз.
мА; ; ,
немесе
10,10 мА £ £ 10,16 мА; ; .
Жауабы: мА; ; ,
немесе
10,10 мА £ £ 10,16 мА; ; .
Ескерту екі нәтиже стандарт талабына сай келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |