Өлшеу нәтижесін математикалық жолмен өңдеу.
Өзін тексеру үшін арналған сұрақтар
Қателікті құру қосындыларының ережесі. Қателік мәнін жуықтау ережесі және соңғы жазылу нәтижесі.
1. Жүйелі және кездейсоқ қателікті құрайтын қосынды ережесін анықтаңыз.
2. 'жалпы өлшеу нәтижесінің қателігі' туралы терминде не білесіз? Қалай анықталады?
3. Қателік мәнін жуықтау ережесі және соңғы жазылу нәтижесінің анықтамалары.
4. Жазылу нәтижесінің негізгі ережесі, жүйелі және кездейсоқ қателік қандай жағдайда жеке жазылады. Қай кезде жазылуы қолданылады?
5. Нәтиже қателігі симметриялық емес шекарасын, жазылу нәтижесінің негізгі ережесінің анықтамалары.
Өлшеу құралдардың қателігі. Бірретті тікелей өлшем нәтижесін өңдеу.
1. Қалыпты жіберілетін негізгі қателіктің шегін таңдау тәсілі үшін ӨҚ қалай топталады?
2. ӨҚ-дағы 'жіберілетін негізгі қателіктің шегі' және 'дәлдік классы' анықтамасын беріп түсіндіріңіз?
3. Егер ӨҚ, аспаптың корпусы немесе шкаласындағы шамалардың белгісі жіберілетін негізгі қателіктің шегі қалай қалыптасады:
а) аддитивті қателік;
б) мультипликативті қателік;
в) екі құрайтын қателіктің есептелуі.
4. Нормалық шама N қалай таңдалады, келтірілген қателікті анықтау үшін ӨҚ дәлдік классы қалай беріледі.
5. ӨҚ қандай қателік (жүйелі, кездейсоқ немесе негізгі) дәлдік класын анықтайды?
6. 'ӨҚ қосымша қателік' анықтама беріндер. Олар қандай болады? Қайда және қашан пайда болады? Нормалық қандай тәсілдер сендерге белгілі?
7. Дәлдік класының шартты белгілерін талқылаңыз: 1,5; 1,5; 1,5 ; .
8. Аспаптың корпусында немесе шкаласында дәлдік класының шартты белгілердің түрі ақпараты қалай қолданылады, түсіндіріңіз? Өлшеудің абсолютті және салыстырмалы қателігін анықтау, егер олардың шартты белгіленуінің түрі мынандай:
а) 1,5; б) 1,5 ; в) 1,5 ; г) .
9. Эксплуатациялау шартында ӨҚ қолдану үшін өлшеу нәтижесінің қателігі қалай анықталады.
10. Бір реттік техникалық өлшеу нәтижесінің қателігін (өңдеу алгоритмін) анықтау үшін жалпы жүргізу әрекетін жазыңыз.
Көп ретті тікелей (статистикалық) өлшем нәтижесін өңдеу.
1. Берілген қалыпты таралу толық алгоритімін өңдеу жазыңыз немесе талқылаңыз.
2. Алдын-ала таралуы белгісіз, берілген толық алгоритімін өңдеу жазыңыз немесе талқылаңыз.
3. 'таралу гистограммасы' дегеніміз не? Ол не үшін құралады?
4. Топталған берілгендер үшін интервалдар санын таңдаймыз, қандай шарттар ескеріледі?
6. Таратудағы гистограмманы құру үшін қандай ережелер ескеріледі?
7. мына шартты қанағаттандыратын, берілген топталған нәтижелер санына әрбір интервалға келіп туседі?
8. 'теориялық таралу келісімімен тексеру' туралы терминде не білесіз? Келісімі қандай критериямен тексеріледі? Мына тексеру қандай шарттпен орындалады?
9. Пирсон критериінде теориялық тарату қисығы және бөлу шамасы нені білдіреді (критерии )?
10. Келісім критерий деңгейі дегеніміз не, ол қалай таңдалады?
Жанама өлшемнің нәтижесін өңдеу.
1. Жанама өлшем спецификалық ерекшелігі неден тұрады?
2. Жанама өлшемнің жіктелуін келтіріңіз.
3. Жанама өлшем нәтижесінің қателігінің есебін шығару үшін қандай прием қолданылады.?
4. Әрекет коэффициенті дегеніміз не? Ол нені білдіреді?
5. Әрекет коэффициенті қалай анықталады? Қандай сандық мәні керек?
6. Жанама өлшем нәтижесінде жүйелі және кездейсоқ қателікті анықтау үшін аргумент қателік қосындысының ерекшелігі неде?
7. Жанама өлшем негізгі қателік нәтижесі қалай анықталады?
Есеп шығару мысалдары
13-ші есеп
Есептің шарты: Үлгілі резистордың классы 1,0; номиналды мәні 10 Ом, тексеру үшін өңдеуде алынған нәтижелер: Ом; Ом; Ом. Өлшеу нәтижесінде негізгі қателігін көрсетеді. Негізгі қателік шегінен қортынды жасаймыз, өзінің дәлдік классы сәйкес келеме.
Шешуі:
1. Негізгі қателік шекарасын анықтау үшін ең алдымен шама қатынасын анықтаймыз . Есептің шарты үшін .
Егер 0,8 < < 8, онда (стандартқа сай талқыланады) негізгі қателік шекарасын есептейміз, мына формуламен:
,
мұнда;
.
Ескереміз, үлгілі резистордың дәлдік классы шаманың ауытқу шегі, кездейсоқ қателіктің сенімді интервалының шекарасы немесе шегін анықтау үшін .
Ом.
2. Шамасын анықтау K, и :
;
Ом;
Ом.
3. Егер Ом (есептің шартты б-ша), ал үлгілі резистордың негізгі қателік шекарасы Ом, тексерілетін үлгілі резистордың нақты мәні мына шекарада: 10,038 Ом £ R £ 10,082 Ом.
Талапқа сай үлгілі электрлік кедергінің мөлшері, салыстырмалы ауытқудың нақты мәнің мөлшері номиналдық мәнінен аспау керек, белгіленген дәлдік класс санына тең.
4. Номиналдыдан үлгілі резистордың салыстырмалы ауытуын анықтау
% < 1%.
Жауабы: үлгілі резистордың нақты мәні мына шекараларда орналасады 10,038 Ом £ R £ 10,082 Ом; үлгілі резистор тексерісінде алынған нәтижелер өзінің дәлдік классына сай келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |