, -тан жоғары болмауы керек. Егер , онда қосынды жүйелік қателіктің аумағы өте аз шама қабылдайды, яғни .
Аумағы берілген ( или ) жүйелік қателік қосынды құрайтын ықтималдықты қолдану, қосынды жүйелік қателікке орташа квадраттық ауытқу түсінігін дұрыс енгізу (немесе НСП-нің қосынды қалдығы) келесі формуламен анықтау керек:
(1.36)
Өлшем нәтижесінің қосынды кездейсоқ қателікті анықтау тек бір шартпен ғана, яғни егер кездейсоқ қателік бірнеше себептермен алынады, ал кездейсоқ қателік әрбір себептердің шақырылуы ККҚ - бойынша бөлек белгіленеді және сипатталады, ықтималдық теория ережесін қолдану қажет. Егер барлық құрамдас қателіктер байланыспаса, онда қосынды ККҚ-ны анықтау үшін келесі формуланы қолданады:
(1.37)
Жалпы жағдайда құрамдас бөліктер мен кездейсоқ қателіктің түзетулері болғанда, келесі формула қолданады:
,(1.38)
мұнда - кездейсоқ қателіктер құрайтын i және j арасындағы түзетілу коэффициенті .
(1.37) және (1.38) формулалары абсолютті және салыстырмалы форма түрінде көрсетілген ККҚ үшін дұрыс. Өлшем нәтижелерінің кездейсоқ қателіктердің сенімді интервалы (1.22) формуласымен анықталады.
Көбінесе қосынды жүйелік қателікті (оның аумағы) бөлек көрсету жеткілікті және сенімді интервал түріндегі қосынды кездейсоқ қателік.
Сенімді ықтималдығы бірдей болғанда бұл шамалар есептелу керек. Бұл жағдайда өлшем нәтижесі МЕСТ 8.207-76 –тың талаптарына сәйкес болу керек, және келесі түрде болады;
.(1.39)
Егер қосынды жүйелік қателіктің аумағы мен кездейсоқ қателіктің сенімді интервал аумағы бірдей болмаса (симметриялы емес), онда олар бөлек түрде көрсетіледі және немесе және .
Өлшем нәтижелерінің қателігін құрайтын бөлінген жазба мына жағдайда ғана дұрыс, егер алынған нәтиже ары қарай анализге ұшыраса және басқа ұқсас өлшеу эксперимент нәтижелерімен біріккен болса немесе басқа шамаларды анықтаудағы аралық болып табылады. ШЖҚ–ның бөлек аумағы кездейсоқ қателіктің сенімді интервалының аумағы МЕСТ8.381-80 сәйкес эталонда, және жоғарғы нақты ӨЖ-де көрсетілген.
Кейде өлшемдер есптерінің шарттары жалпы қосынды аумағын көрсетуімен қатар өлшем нәтижелерін таныстыруды қажет етеді. Бұл есептің қатаң шешімі үлкен көлемді есептерді есептеуді қажет етеді, ол тек метрологиялық өлшемдерден анықталған. Техникалық өлшемдердің практикасында жалпы қателіктің аумағын МЕСТ 8.207-76 нұсқауымен жүргізу арқылы анықтайды, ол төмендегіге кіреді. [10]
Егер қатынас ,
мұнда (1.35) формуласы бойынша анықталған, ал (1.37) немесе (1.38) формуласы көмегімен анықталады, онда жойылмаған жүйелік қателікпен жалпы қателіктің аумағы ретінде кездейсоқ қателіктің сенімді интервал аумағын қабылдайды:
.
Егер , онда кездейсоқ қателікті сақтап, жалпы қателік аумағы ретінде қосынды жүйелік қателік аумағын қабылдайды:
Егер де жалпы қателіктің аумағын эмпиритикалық формуласын қолдану арқылы табамыз:
,(1.40)
мұнда - кездейсоқ және алып тасталмаған жүйелік қателіктің қатынасына қатысты коэффициент;
- орташа квадраттық ауытқу нәтижесінің қосындының бағасы. Соңғы нәтиже өлшемі бұл жағдайда мындай түрде болады:
немесе
, немесе (1.41)
.
Достарыңызбен бөлісу: |