Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb. Pdf просмотр бет 567/772 Дата 19.01.2023 өлшемі 10,77 Mb. #40966

Навигация по данной странице:

• 15.1. ҚАНТ ДИ АБЕТІ
• Қант диабеті
• Қант диабеті 2 негізгі типке бөлінеді
• Этиологиясы.

15. ЭНДОК РИН ЖҤЙЕСІНІҢ АУРУЛ АРЫ Балалық шақтағы эндокриндік патологиялар, ересек адамдардағы сықылды,  гипоталамо-гипофизарлық орталықтың, сонымен қатар, шеткі бездердің зақымдалуынан  пайда болуы мҥмкін. Ересектерге қарағанда, балаларда ішкі секреция бездерінің  зақымдалуы, олардың ҿсуі мен дамуына тікелей ҽсер етеді. Тек эндокриндік ауруларды  балаларда ерте анықтап, мерзімінде дҧрыс емдегенде ғана балалардың қалыпты, дҧрыс  дамуын қамтамасыз ету мҥмкін болады. 15.1. ҚАНТ ДИ АБЕТІ  Ауру туралы алғашқы рет 3,5 мың жыл бҧрын ежелгі Египтте «Папирус Эберсте» айтылған. Біздің заманымыздың басында рим дҽрігері Аретеус Каппадокийский «сифон»  немесе «ағу»-ды білдіретін «диабет» атауын енгізді. Ол «Диабетпен ауыратын  науқастарда су организмге бір жағынан кіріп, екінші жағынан ағып шығады» деп жазды.  ДДҦ мҽліметті бойынша ҽлемде 150 млн астам адам осы аурумен ауырады, жҽне болжам  бойынша 2010 ж таман бҧл сан 220 млн-ға дейін жетеді деп болжануда. Оның ішінде қант  диабетімен ауратын балалар мен жасҿспірімдер 5-10% қҧрайтындығын, ал солардың  арасында 1-ші типті қант диабеті – 54% болатындығын ескеру қажет. Қант диабеті –  абсолютті және салыстырмалы инсулиинің жетіспеушілігіне  байланысты, зат алмасудың бұзылысына алып келетін ауру.  Балаларда қант диабеті эндокринологиялық жҥйелер патологиясының арасында  бірінші орын алады. Қант диабеті 2 негізгі типке бөлінеді:  инсулин тәуелді (І тип жасӛспірімдік) және  инсулин тәуелсіз (ІІ тип ересектерде). Балаларда І тип жиі кездеседі.  Этиологиясы. Себебі дҧрыс анықталмаған. Тҧқымқуалаушылық, вирусты инфекция,  аутоиммунды бҧзылыстар осыған алып келеді. Қауіпті факторларға кҥйзеліс жағдайлары,  физикалық жарақаттар, тамақ қҧрамында кҿмірсулардың кҿп болуы, семіздік, гиподина- мия, глюкокортикоидты гормондар жҽне диуретиктермен тиімсіз ем қолдану жатады. Патогенезі. Қант диабетінің даму негізінде инсулин мҿлшерінің жетіспеушілігі  жатады. Инсулиннің жетспеуі кенеттен глюкоза алмасуының бҧзылысына алып келеді.  Қанда глюко-заның жиналуына байланысты гипергликемия дамиды (қалыпты жағдайда  қандағы глюкоза деңгейі 3,3-5,5 ммол/л). Гипергликемия глюкозурияға алып келеді.  Ауруға тҽн белгілердің бірі – зҽрдің салыстырмалы тығыздығы жоғарлайды. Глюкозурия  полиурия тудырады, осының салдарынан қандағы сҧйықтық азайып, шҿлдеу (полидипсия) пайда болады.  Организм сумен бірге электролиттердіде (калий, магний, натрий, фосфор, хлоридтер,  кальций) жоғалтады. Одан басқа кҿмірсулардың майға ауысуы, белок синтезі бҧзылады  жҽне май қоры клеткаларынан майдың мобилизациясы кҥшейеді. Нҽтижесінде науқастар  арықтап, шектен тыс тҽбеті жоғарлайды (полифагия). Инсулиннің жетіспеушілігі май  алмасуы бҧзылысына алып келеді: майдың тҥзілуі тҿмендейді, ыдырауы арытады. Қанда  май алмасуынан толық тотықпаған ҿнімдер (кетонды денелер) жиналуына байланысты  қышқылды-негіздік жағдайдың ығысып, ацидоздың дамуына алып келеді. Қант диабетінің жіктемесі (ДДҦ 1999 ж):  543  жүктеу 10,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз