Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

жүктеу 10,77 Mb. Pdf просмотр бет 588/772 Дата 19.01.2023 өлшемі 10,77 Mb. #40966

6.   Психологиялық факторлар . Бҧндай факторлар ҿте маңызды роль атқарады. Кҥн- делікті ҿмірде ҽр бір адамның тағамға жҽне физикалық белсенділікке кҿз-қарасы ҽр тҥрлі.  Патогенезі. Тіндерде липогенез жҽне липолиз процесстері жҥйкелік жҽне нейроэн- докринді механизммен реттеледі. Бҧл барлық механизмдердің реттеушісі гипоталамустың  артқы ядросы – ҿзіндік тағамдық орталық, тіндерден импульсті қабылдап, оны бас  миының қыртысына жібереді. Бҧл адамның тағамдық тҽртібін, ашығу жҽне тою сезімдерін  анықтайды. Май тіні ақуыз-лептинді синтездейді (грек сҿзмен «лептос» – ҽдемі, жҧқа),  лептин адипоциттерде тҥзіледі, қанға тҥсіп, гипоталамус қҧрылымына ҽсер етеді де  тҽбетті тҿмендете отырып, тою сезімін кҥшейтеді. Мида басқа ақуыз – нейропептид G  тҥзіледі жҽне қорланады, лептинге қарама-қарсы ол ашығу сезімін кҥшейтеді. Қалыпты  жағдайда «лептин – нейропептид G» жҥйесі сҽйкестік жағдайда жҧмыс жасайды, ал  патологияда бҧзылады, жиі, сол кезде булимия жҽне анорексия дамиды. Семіздік кезінде  май тінінің адренорецептор-ларының симпатомиметиктерге сезімталдығы (адреналин  жҽне норадреналин) тҿмендейді. Осының салдарынан гипоталамус ядросы май тінінен  шыққан қанығу белгісіне – лептиннің тҥсуіне жауап бермейді, керісінше қуатты жинау  жҽне липогенез процестерін кҥшейтетін нейропептид G тҥзілуі жалғаса береді.  Семіздіктің дамуында, вегетативті нерв жҥйесінің парасимпатикалық бҿлімі  тонусының, симпатикалық бҿлімінен басым болуы салдарынан липолиздің тҿмендеуіде  маңызды орын алуы мҥмкін. Бҧл инсулин тҥзілісінің кҥшеюне алып келеді. Инсулин май  тіндерінде триглицеридтердің синтезделуін бейімдейді. Майдың шектен тыс жиналуы  гипоталамус қызметінің ҿзгерісіне, АКТГ секрециясының жоғарлауына жҽне  гиперкортицизмге, басқа эндокринді бездер қызметінің қайта қҧрылуына ҽкеледі.  Эндокриндік аурулар кезінде симптоматикалық семіздік май ыдыратушы гормондар  (тироксин, трийодтиронин, глюкагон жҽне т.б.) ҿнімінің жеткіліксіздігіне байланысты,  липолиздің тҿмендеуіне алып келеді. Бҧл май қорын қуат кҿзі ретінде жеткіліксіз  пайдаланылуына себебкер болып табылады.  жүктеу 10,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз