7
1.
берілген сөз нені білдіретінін бейнелеу;
2.
сөзді оны бейнелейтін суретпен байланыстыру;
3.
бірдей аяқталатын сөздерді құрастыру;
4.
ұқсас сөздердің бұындарын атау.
Сенсорлық қимылдатқыш ойындар тану, түрлерді, түстерді, мөлшерлерді
реңдерді топтастыруға арналған жаттығулар үшін қажет. Балаларға басқа заттарда
таныс сапалар тап, тепе-теңдік ұғымы, салыстыру, сұрыптау, схемалардың көмегімен
орналастыру және табу жаттығуларын көру арқылы қабылдау, кеңістікті бағдарлау
қабілеттерін дамытады.
Қарапайым ойындар көру қабілеті бұзылған балалардың бөлек затты заттардың
тобына қоса санау қабілеттілігін дамытады. Келтірілген ойындар мектеп жасына
дейінгі балалардың жалпылауға және қоршаған ақиқаттың хабардар болу үшін
қабілеттіліктерін жоғарлатады, сонымен қатар балалардың көру қабілетін дамытады
және белсендіреді.
Әдебиеттер:
1
Абрамович В.Л., Дьяченко О.М., Говорова Р.И., Цеханская Л.И..
«Игры и упражнения по развитию умственных способностей у детей дошкольного
возраста.» Москва 1989 г.
2
Касабуцкий Н.И., Скобелев Г.Н., Столяр А.А., Чеботаревская Т.М.
«Давайте поиграем», Москва 1991г.
3
Михайлова З.А. «Занимательный математический материал», Москва 1985 г.
4
Пилюгина Э.Г. «Занятия по сенсорному воспитанию» Москва 1986 г.
5
Удальцова Е.И. «Дидактичесские игры в воспитании и обучении дошкольников»,
Москва 1976 г.
САБАҚТАН ТЫС ТӘРБИЕ ЖҰМЫСТАРЫ: НАҚТЫ НӘТИЖЕ.
Абдрахманова Қ.Ж., Сейтхазина Қ.Н.
№63«Мөлдір» б/б КМҚК
Адамгершілікке тәрбиелеу құралы — еңбек пен ата-ана үлгісі
Ыбырай Алтынсарин
Жас ұрпақты тірбиелеуде, оның бойындағы туа біткен табиғи мүмкіндіктерін
дамыту, бағалау, сенім, талап ету арқылы жауапкершілігін жетілдіруг,
ынтымақтастық педагогикасын пайдалану арқылы жеке тұлғаны қалыптастыруға
жол ашылады - ( «2030 – стратегиясын жүзеге асыру – жастардың міндеті »
атты жолдауында ) делінген болатын. Осы мақсатта даму мүмкіндігі
балалардың дамып жетілуіне жан- жақты ат салысуда , Қазақстан
Республикасының 2002 жылғы 11 шілдедегі №343. [1, с 17] Ең алдымен тәрбие
ісіне терең сезім қажет . Тәрбиеге нағыз сенім бар жерде ғана, нағыз талапшылдық
, еңбек тәртібі бар . Даму мүмкіндіктері балалармен жүргізілетін қандай жұмыс
8
болмасын балаларды қоршаған өмірге биімдеуге, олардың сөйлеу тілін ой - өрісін
дамытуға негізделуге тиіс.
Оқыту дегеніміз - өнер . Өнер болғанда күрделі, нәзік , көп қырлы және өзіндік
ерекшеліктері бар өнер , өйткені бұған екі адам - тәрбиеші мен бала қатысады .
Оқыту нәтижелері баланың білім сапасынан , даму дәрежесінен көрінеді . Оқыту
әдістері дегеніміз – тәрбиеші мен балалар жұмысының тәсілдері , бұлардың
көмегімен балалардын білімдік , шеберлік пен дағдыларын игеруіне қолы жетеді ,
олардың дүниеге көз қалыптасады және олардың қабілеті дамиды.
Әдістің мұндай анықтамасы оқыту және тәрбиелеу процесінің негізінен туады.
Тәрбиеші балаларға қажетті тәрбие мен білімдерді қамтамассыз етіп, олардың
ойлау белсенділігін арттырып, білім алуға деген ынтасын оята алатын
жұмыстардың әдістері мен тәсілдерін таңдап алады .
Балалардың танымдық белсенділігін дамыту шағын орталық тәрбиешілері үлесіне
тиіп, ұйымдастыру шеберлігімен тікелей байланысты. Сондықтан бүгінгі күні
тәрбиеші-педагог мамандарына түпкілікті білім берумен қатар, кәсіби і-әрекетінің
ғылыми негіздерін практикада қолдануға, практикалық біліктілік пен дағдыны
қалыптастыруға ерекше көңіл бөлуде.
Ол тәсілдер үш топқа бөлінеді:
Әңгіме айту , түсіндіру , әңгімелесу , оқулықпен және кітаппен жұмыс істеу.
1. Көрнекі әдістері : қызықты тақырыпқа сай көрнекі құралдар болу керек .
2. Осы өтетін тақырып практикалық әдістер болу керек .
Мектеп жасына дейінгі баланың ерекшеліктеріне қарай сабақта балалар үшін
ойынды Басшылыққа алудың ролі зор .
Жүзеге асыру жолдары:
Бала үйімен байланыс, ата-анасын
зерттеу
Тәрбие шаралары
Шығармашылығын дамыту
Үлгілі ата-ана
Балалардың ортамен байланысын дамыту
Балалардың белсенділігін, дербестігін дамыту
Өзіне -өзі сенімділігін арттыру
9
И.Левитовтың пікірінше, балаларды, шығармашылық қабілеттері деп біз іс-
әрекет қорытындысында жаңа бір нәрсені үйренулері және олардың даралық
бейімділіктерінің, қабілеттерінің көрінуі болып табылады [2, с 6]
«Өз біліміңмен балаларды шектеме, олардың туылған уақыты бөлек емес пе»?-
деп айтылған пікірге зер салып қарасақ [3, с 8] . Сабақтан тыс тәрбие жұмыстары:
нақты нәтиже береді.
Баланы неге дайындаймыз?
Б * Қоғамның белсенді азаматы болуға,ойын еркін жеткізіп, шығармашыл
ізденісті қалыптастыруға;
А * Қалаған іске жауапкершілікпен қарауға;
Л * Өз ойын, көзқарасын құра білуге;
А * Сұрақтар қойып, оны жан-жақты талқылай білуге;
Сабақтан тыс тәрбие жұмыстары балалардың негізгі ұстанымы.
1. Дүниетанымдарын кеңейту.
2. Жеке қабілеттерін көре білу, оны дамытуға толық мүмкіндік туғызу.
3. Қабілетіне қарай шығармашылық жұмыспен шұғылдануға машықтандыру
4. Бойындағы қасиетіне қарай ізденуге жол көрсету.
5. Өз жұмысының нәтижесін көру.
6. Өз-өзіне сын көзбен қарауына.
7. Жеткен жетістігінен ләззат алуға мүмкіндік беру.
Күтетін нәтиже
Б ойшыл
а мәселе шешуге үйренеді
л жазушы
а ұйымдастырушы
1. Ойшыл ретінде өздерінің іс-әрекетіне жауап іздейді.
2. Мәселені шешуші ретінде шешім қабылдап, жаңалық ашу жолында
жұмыстанады.
3. Жазушы ретінде сурет бойынша, өз ойларынан өлең, өтірік өлеңдерді
құрастырып ортаға салуы.
4. Ұйымдастырушы ретінде бала өз жоспарын құрып, өз ісіне
жауапкершілікпен қарайды.
Рухани-адамгершілік тәрбиесінде алдымен баланы тек жақсылыққа-қайырымдылық,
мейірімділік, ізгілікке тәрбиелеп, соны мақсат тұтса, ұстаздың, ата-ананың
да болашағы зор болмақ. «Мен үш қасиеттімді мақтан тұтам», — депті Ақан сері.
[4, с 32] Олар: жалған айтпадым, жақсылықты сатпадым һәм ешкімнен ештеңені
қызғанбадым.
Бұл үш қасиет әркімнің өз құдайы. «Өз құдайынан айырылған адам бос кеуде,
өлгенмен тең» деген екен. [5, с 14] Шындығында бұл ақиқат. Олай болса, жеке тұлғаны
қалыптастыруда, олардың жан дүниесіне сезіммен қарап, әрбір іс-әрекетіне мақсат
Достарыңызбен бөлісу: | 
