14
Поэтому в настоящее время, чтобы заинтересовать учащихся, сделать обучение
осознанным, нужны нестандартные подходы.
Игра способствует становлению не только общения со сверстниками, но и
произвольного поведения ребёнка. Механизм управления своим поведением
складывается именно в игре, а затем проявляется в других видах деятельности (в
частности, в учебной). В игре развивается мотивационно - потребностная сфера
ребёнка. Возникают новые мотивы деятельности и связанные с ними цели. Происходят
качественные изменения: от мотивов, имеющих форму аффективно окрашенных
непосредственных желаний, ребёнок постепенно переходит к мотивам -
намереваниям. В игре дошкольники учатся менять свою позицию, мысленно вставать
на место другого, учитывать требования роли и координировать разные точки зрения.
В игре дошкольники развивают воображение (через импровизацию в реализации
замысловатых сюжетов), произвольную память, преодолевают познавательный
эгоцентризм [4].
Таким образом, у детей с нарушениями речи игровая деятельность затруднена.
Это проявляется в несовершенстве игровых действий, трудности сосредоточения на
игре, недостатке творческого подхода к сюжету. А также в сложности установления
контакта с партнёрами по игровой деятельности. В то же время, дошкольники с
первичными речевыми нарушениями испытывают потребность в игре, и эта
деятельность у них может развиваться в условиях правильного психолого-
педагогического подхода.
Литература
1. Волкова Л. С. Логопедия. – 2003. - 680 с.
2. Власова Т.А., Певзнер М. С. О детях с отклонениями в развитии. М., 1993. -175
с.
3. .Мастюкова Е.М. , Ипоолитова М.В. Нарушение речи у детей с церебральным
параличом. – М., 1985. – 189 с.
4. Лопатина Л.В., Серебрякова Н.В. Логопедическая работа с детьми дошкольного
возраста с минимальными дизартрическими расстройствами. Учебное пособие,
СПб: Из-во «Союз» 2005 г. - 192 с.
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІЛЕРГЕ АДАМГЕРШІЛІК ТӘРБИЕ БЕРУ
Абдыкаримова Э.А.
«Алтын сақа» балбақшасы КМҚК
Құнды қасиеттерге ие болу,рухани бай адамды қалыптастыру оның туған кезінен
басталуы керек.Сондықтан да жаңа кезеңдегі өзекті мәселе жас ұрпаққа-адамгершілік-
рухани тәрбие беру болып табылады.Бұл тәрбие отбасынан бастау алады.Шыр етіп
сәби дүниегк келген сәттен бастап ата-ана алдында үлкен міндет тұрады.Ол-бала
тәрбиесі.
15
Ана – бала тәрбиесіндегі ерекше тұлға. Сондықтан әке де,шеше де балаларының
жан дүниесіне үңіліп,мінез-құлқындағы ерекшеліктерді жете білген жөн.Балалармен
әңгімелескенде олардың пікірімен де анасып отырған дұрыс.Өз баласымен ашық
сөйлесе алмай,сырласа білмейтін ата-аналар көп.Олар «Екеуміз де
жұмыстамыз,кешкісін үй шаруасынан қол тимейді,баламен сөйлесуге уақыт
жоқ»дегенді айтады.Бұл дұрыс емес.Баламен сөйлесуге тіпті арнайы уақыт бөлудің
қажеті жоқ.Әке мен шеше ұл-қыздарымен үй шаруасында жүріп-ақ әңгімелесіп,ой
бөлісуге неге болмасқа.
Халықта «Ағаш түзу өсу үшін оған бұтақ кезінде көмектесуге болады, ал үлкен
ағаш болғанда оны түзете алмайсың» деп бекер айтылмаған. Сондықтан баланың
бойына жастайынан ізгілік, мейірімділік, қайырымдылық, яғни адамгершілік құнды
қасиеттерді сіңіріп, өз-өзінесенімділікті тәрбиелеуде отбасы мен балабақша шешуші
рөл атқарады. Рухани-адамгершілік тәрбие- екі жақты процесс.Отбасында ата-ана
берген тәрбиені балабақшада тәрбиеші әрі қарай дамыту тиіс.
Баланың өмірге белсенді көзқарасының бағыты ата-анасы арқылы
тәрбиеленеді.Тәрбиешінің
міндеті
балалармен
мазмұнды,жан-жақты
іс-
әрекетінде,айналадағы
құбылыстармен
танысу
кезінде,балаларға
арналған
шығармаларымен,суретші туындыларымен танысу негізінде іске асырылады.Мұндай
мақсатқа бағытталған жұмыс еңбек сүйгіштікке,ізгілікке,ұжымдық пен паротизм
бастамасына тәрбиелеуге,көп дүниені өз қолымен жасай алуды және жасаған дүниеге
қуана білуді дамытуға,үлкендер еңбегінің нәтижесін бағалауға тәрбиелеуге мүмкіндік
жасайды.Сонымен қатар,балаларда ортақ пайдалы жұмысты істеуге тырысу,бірге
ойнау,бір нәрсемен шұғылдану,ортақ мақсат қою және оны жүзеге асыру ісіне өздері
қатысуға талпыныс пайда болады.Мұның бәрі баланың өмірге деген белсенді
ұстанымын бірте-бірте қалыптастырады.
Әр баланың бойында адамгершілік,патриоттық сезімдерін дамыту бүгінгі күннің
және алдағы күндердің талабаы,оған ата-ананың және педагогтың күнделікті көңіл
бөлуі талап етіледі.
Мектепке дейінгі жастағы баланың рухани-адамгершілік,патриоттық сезімдерін
дамыту балабақшасы мен отбасы арасындағы қарым-қатынастың тығыздығы артқан
сайые ойдағыдай жүзеге асады.
Атақты педагог Сухомлинский; «Бала кезде үш жастан он екі жасқа дейінгі
аралықта әр адам өзінің рухани дамуына қажетті нәрсенің бәрін де ертегіден алады.
Тәрбиенің негізгі мақсаты- дені сау, ұлттық сана сезімі оянған, рухани ойлау
дәрежесі биік, мәдениетті, парасатты, ар-ожданы мол, еңбекқор, іскер, бойында басқа
да игі қасиеттер қалыптасқан ұрпақ тәрбиелеу. Ертегінің рухани тәрбиелік мәні зор.
Ол балаға рухани ляззат беріп, қиялға қанат бітіретін, жасбаланың рухының өсіп
жетілуіне қажетті нәрсенің мол қоры бар рухани азық«, деп атап көрсеткен.
Ендеше
барлық жақсы қасиеттер бала бойына ертегілер,әртүрлі
ойындар,қызықты
қойылымдар
арқылы
беріледі.Сонымен
бірге,мақал-
мәтелдер,жұмбақ,айтыс,өлеңдер де адамгершілік тәрбиенің арқауы болып
табылады. Балабақшада өтілетін әрбір оқу іс-әрекеттерінің балаларды
адамгершілікке тәрбиелеуде өзіндік орны бар.Мысалы,Балалар әдебиетімен
таныстыру,Тіл дамыту,Қоршаған ортамен таныстыру оқу іс-әрекеттерін де
