Қайта өңдеу кәсіпорындары өнімдерінің көлемдері

тонна

Тамақ өнеркәсібін дамыту және ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында қайта өңдеу кәсіпорындарына айналым қаражаттарын толтыру үшін екінші деңгейдегі банктер беретін кредиттер бойынша банктік сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау бойынша бюджеттік бағдарлама іске асырылуда.

Ауыл шаруашылығы өнімінің өндіріс көлемін ұлғайту, сапасын көтерілу және шикізат құнын төмендету үшін отандық өндірушілерді мемлекеттік қолдау іске асырып жатыр.

Осы мақсатта ірімшік, май және сүт өндіру үшін шикізат сатып алуға қайта өндейтін кәсіпорындарының шағындар субсидиялау механизмі қарастырылған. 2016 жылы бұл мақсаттарға 385,4 млн. теңге (2015 жылы – 384 млн. теңге) субсидия бөлінген, бұл сүтті өнімдерін ұлғайтуға ықпал етті.

1. 
   Тұқым шаруашылығы саласындағы өзара тиімді ынтымақтастық ғылыми-зерттеу институттарының, өндіріске дәнді, майлы, азық және көкөніс дақылдарының жаңа жоғары өнімді сұрыптарын сынау және кеңінен ендіру жөніндегі тәжірибелі шаруашылықтардың өзара іс-қимыл жасауын көздейді:
   

Сұрыптарды агроэкологиялық сынау және кейіннен өндіріске кеңінен енгізу үшін өңіріміздегі олардың бейімделу әлеуетіне сенімді баға алу мақсатында Липецк қаласының «Ресейлік рапсты ғылыми-зерттеу және жобалық-технологиялық институтымен» жазғы рапстың селекциялық материалымен ауысу орындалды.

Новосибирск қаласының Ресей ғылым академиясының Сібір цитология және генетика институтымен бірге Солтүстік Қазақстан жағдайында сұрыпты сынау үшін күзгі жұмсақ бидай сұрыпын өсіру бойынша жұмыс жүргізілуде.

Өңіріміздегі олардың бейімделу әлеуетіне сенімді баға алу мақсатында «Ресей ауылшаруашылық академиясының В.С. Пустовайта атындағы майлы дақылдарды ресейлік ғылыми-зерттеу институтымен» майлы дақылдардың өнімділігін арттыру үшін майлы зығыр селекциялық материалымен ауысу орындалды.

«Кургансемена» ЖАҚ (Қорған қ.), «Сібір ауыл шаруашылығын ғылыми-зерттеу институты» (СібАШҒЗИ, Омск қ.), «Ресей ауылшаруашылық академиясының В.С. Пустовайта атындағы майлы дақылдарды ресейлік ғылыми-зерттеу институты» МҰУ РАСХН(Краснодар қ.), «Башқұрт ауыл шаруашылығын ғылыми-зерттеу институты» МҰУ РАСХН, Челябі облысының Оңтүстік-орал АШ ҒЗИ (Тимирязевский к.) және басқа да ғылыми ұйымдардың ғалымдары мен мамандарын шақыра отырып, бірлескен семинарлар, дала күндері өткізіледі.

2. Шекаралас облыстармен тұрақты түрде мониторинг жүргізіліп отырады, шегіртке зиянкестері бойынша болжамдар, нақты зерттелген және өңдеуге жататын алқаптар жөнінде ақпарат алмасып отырады.

3. Механикаландыру

Облыстың ауылшаруашылық өндірушілері РФ-ның ауылшаруашылық машина жасау кәсіпорындарымен тығыз қызмет етуде, ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын қор бөліктерімен қамтамасыз ету бойынша дилерлік орталықтар, ауыл шаруашылығы машиналарын шығару бойынша бірлескен кәсіпорындар ашылып жатыр, тракторлар мен комбайндарды жинау жүзеге асырылады.

«Агромаш Холдинг Казахстан» АҚ (Қостанай қ.) базасында "Гомсельмаш" жинақтау зауытында 2014-2016 жылдары «Есіл» 902 бірлік астық жинайтын комбайн құрастырылды.

«Урал ЛТД» ЖШС К-744 Р1 маркалы тракторлар жеткізу жөніндегі «Петербург трактор зауыты» ЖАҚ ресми дистрибьюторы болып табылады.

2016 жылы «Урал ЛТД» ЖШС Қостанай облысының ауылшаруашылық тауар өндірушілеріне 36 бірлік К-744 Р1 маркалы трактор шығарылды.

Мал шаруашылығы саласы

2014-2016 жылдары кезеңінде РФ ет және сүт бағдарындағы 1249 ІҚМ басы әкелінді.

Ірі мал шаруашылығы кешендерін салуға байланысты ресей өндірісіндегі құрама жем зауытының жабдықтарын сатып алу мәселесі пысықталуда.

Облысымыздың құс фабрикалары асыл тұқымды жұмыртқа және тәуліктік балапан стапы алу бойынша Челябі және Свердлов обллыстарының құс шаруашылықтарымен өзара тығыз ынтымақтастықты жүзеге асыруда.

Инвестициялық жобалар

2014-2016 жылдарыоблыстың агроөнеркәсіп кешенінде салымы 24,8 млрд.теңге және 1231 жұмыс орнын ашылатын 101 инвестициялық жоба пайдалануға берілді, оның ішінде индустриализация Картасының шеңберінде салымы 12,9 және 187 жаңа жұмыс орны ашылатын 8 инвестициялық жоба пайдалануға берілді.

2017 жылы салымы 8,1 млрд.теңге және 259 жұмыс орны ашылатын 19 инвестициялық жоба пайдалануға берілетін болады, оның ішінде индустриализация Картасының шеңберінде 5,2 млрд.теңге сомасына 59 жаңа жұмыс орны ашылатын 3 инвестициялық жобаның пайдаланылуы белгіленген.

Саланың дамыту жағдайдың SWOT-талдауы:

Өндіріс инфрақұрылымның жеткіліксіз дамуы;

Машина-тракторлық парктың техникалық жабдықтың жеткіліксіз деңгейі;

Өндірісте жаңа прогрессивтік технологиялардың әлсіз енгізуі.

- импорт орнын басатын өндірістерін дамыту және экспорттық потенциалын іске асыру;

- май, дәнді және тағы басқа дақылдар өндірістерін кеңейту

Ветеринарлық-санитарлық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы қызметтің негізгі бағыттарының бірі халықтың денсаулығын жануарға және адамға ортақ аурулардан қорғау, сондай-ақ ауыл шаруашылығы жануарларының арасында инфекциялық аурулардың тарауына жол бермеу болып табылады. Облыста мал шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігі мен эпизоотикалық қолайлылығын қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдануда. «100 нақты қадам – Ұлт жоспарының» «Көліктік есепті мемлекет» реформасының шеңберінде облыс аумағында ветеринарлық-санитарлық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша Стратегиялық міндеттер әзірленген және бекітілген.

Облыстың барлық аудандары мен қалаларында 2017 жылдың 1 қаңтарында 521 ветеринар маманы немесе толымдылықтың 96 (2015 жылы толымдылықтың 92) жұмыс істейтін 236 ветеринарлық пунктпен мемлекеттік ветеринарлық ұйымдар (МВҰ-ветстанциялар) құрылды.

Ветеринарлық пунктері бар ветеринарлық ұйымдарды материалдық-техникалық жабдықтауға 2013-2014 жылдары ресспубликалық бюджеттен 1 млрд. 600 млн.теңгеден астам қаражат бөлінді. Екі жыл ішінде бекітілген заттай нормаларға сәйкес қажетті техникалық құралдар мен жабдықтар, сондай-ақ ветеринарлық құралдар мен ұйымдастыру техникасының толық жинағы сатып алынды, бұл облыстың барлық аумағында втеринарлық-санитарлық тұрақтылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.

2014-2016 жылдары жануарлардың барлық түрлері бойынша аса қауіпті аурулардың алдын алу және диагностикасы бойынша ветеринарлық-алдын алу жұмыстары жүргізілді. Жыл сайын бұл мақсаттарға республикалық бюджеттен 600 млн.теңге қаржы қаражаты бөлінеді.

Жануарлардың эпизоотиялық аурулары бойынша тұрақты түрде профилактика жүргізіледі. Жыл сайын өңірде ветеринарлық-санитарлық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында жергілікті бюджеттен аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына жануарлардың эпизоотиялық ауруларының алдын алу бойынша ветеринарлық дәрі-дәрмектерді орталықтаныдырып сатып алуға және оларды тасымалдау (жеткізу) бойынша қызмет көрсетуге қаржы қаражаты бөлінеді.

Облыстың ауыл шаруашылығы жануарларының аса қауіпті аурулары бойынша эпизоотиялық жағдайы тұрақты. Қостанай облысы аусылға қарсы вакцина қолданылмайтын, аймақ болып табылатын республика облыстарының қатарына кіреді, бұл өз кезегінде, ауылшаруашылық өндірушілеріне өз өнімдерін республикадан тыс жерлерге шығаруға мүмкіндік береді.

2016 жылдың қорытындылары бойынша облыста – 6 құтыру және эмфиземалы көршиқан бірлі-жарым жағдайлар ғана тіркелген. Барлық жағдайларда эпизоотиялық жағдайы нашар пункттерде өз уақытында жою және сауықтыру іс-шаралары жүргізілген (2015 жылы 18 жағдай тіркелген: 3- пастереллез, 14 – құтыру, 1 – ІҚМ қарасаны, 2014 жылы – 1 жылқының құтыру жағдайы). Республикалық эпизоотияға қарсы жасағы эпизоотиялық жағдайы нашар пункттерде жою және сауықтыру іс-шараларын уақытында жүргізді.

Облыс аумағында ірі қара мал бруцеллезі бойынша эпизоотиялық жағдай соңғы 10 жылдың ішінде қиын болып отыр. Жеке ауылшаруашылық құрамаларында, сондай-ақ жеке аулаларда да ірі қара мал бруцеллезінің жұқпалылығы кезінде, облыстың ветеринария қызметі белгілі әкімшілік аумаққа шектеулі іс-шаралар жүргізу жолымен инфекция ошақтарын жедел оқшаулау және жою қамтамасыз етіледі.

Жануарлардың инфекциялық ауруларын диагностикалау мақсатында бруцеллезді серологиялық зерттеу жұмыстары жүргізілді. Мәселен, 2015 жылы тексерілген 644,269 мың бас ірі қара малдың ішінен 5592 басы бруцеллезге оң әрекет етіні анықталды, жұқпалылығы 0,87%-ды құрады (2014 жылы 0,98%-ды құрады).

21-кесте
2012-2015 жылдары аралығындағы бруцеллездің жұқпалылық серпіні

22-кесте

Облыста 29 мал соятын орын және 58 мал соятын алаң жұмыс істеуде, 120 мал қорымы бар, оның ішінде 25-үлгілік, 95-қарапайым.

Ветеринарлық-санитарлық және тамақ қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында облыс бойынша шамамен бес мың бақылау объектілері есепке алынды. Мал шаруашылығы өнімін сату бойынша мал қорымдарында және алаңдарында, сондай-ақ азық-түлік және мамандандырылған дүкендерде күнделікті бақыланып отырады.
SWOT-анализ состояния развития отрасли:

Ветеринария саласында заңнамалық базаның жетілмеуі.

Ветеринария мамандарымен қамтамасыз етілудің жеткіліксіз пайызы.

Құлақ сырғаларын жоғалтудың көп үлесі.

«АЖС» веб-портал деректер базасының жұмысындағы іркілістер.

Даму беталысы

Отарлы мал шаруашылығындағы ветеринарлық ахуал кезінде ІҚМ етін экспорттауды дамыту.

Ауыл шаруашылығы мал басының санын арттыру.

Ветеринариядағы үдерістерді тиімді бақылау үшін ақпараттық технология енгізу.

Ветеринарлық ұйымдарды материалдық-техникалық жабдықтау және жаңарту.

Ветеринария мамандарын есепке алу, даярлау, қайта даярлау, біліктілігін арттыру.

Облыс экономикасының дамуының басым бағыты шағын және орта бизнестің дамуы болып табылады.

Облыс бойынша 2016 жылы тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік (бұдан әрі - ШОК) субъектілерінің саны 66 663 құрады, бұл 2015 жылдың деңгейіне 96,3% (69 259 бірлік) және 2014 деңгейіне 80,4 % құрайды.

ШОК құрамында ұйымдастырушылық-құқықтық нысан бөлігінде тіркелген субъектілердің ең үлкен үлесі жеке кәсіпкерлерге жатады 2014-2016 жылдары бойынша 79,5%, заңды тұлғалар 13,2%, фермалық шаруа қожалықтары (ФШҚ) орташа 7,2% құрайды.

ШОК құрамында тіркелген субъектілердің ең үлкен үлесі:

Әрекет етуші субъектілердің көп үлесі жеке кәсіпкерлерге келеді (2014-2016 жылдары орташа – 81,1%). Белсенді (әрекет етуші) субъектілердің жалпы санынан ФШҚ 8,9%-ды, заңды тұлғалар – 9,9%.

жұмыспен қамтылған субъектілер саны жеке кәсіпкерлерге 47%-дан келеді, заңды тұлғалар – 46,8% және ФШҚ орташа 6,2%-;

ШОК субъектілері өндірген өнімі заңды тұлғаларға келеді (2014-2016 жылдары орташа – 75,3%). ШОК субъектілері шығарған өнімнің жалпы көлемінен ШОК орташа 12,6%-ын, жеке кәсіпкекрлер – 12,1%-ын шығарады.

2016 жылдың қорытындылары бойынша жалпы өнірлік өнімде ШОК үлесі 23,2% құрады. Басқа аймақтарымен салыстырғанда 2016 жылы осы көрсеткіші бойынша облыс Республика бойынша 7 орын алды. Сонымен бірге, 2013 жылмен салыстырғанда ЖӨӨ құрамында ШОК үлесі 1,4 пайыздық көрсеткішке ұлғайды.

23-кесте

Тіркелгендердің жалпы көлемінде әрекет етуші ШОК субъектілерінің үлесі 2015 жылы 87,0 2016 жылы 79,8 құрады.

Талдау кезеңіндегі көрсеткіш серпіні тұрақсыз. Тіркелгендердің жалпы көлемінде әрекет етуші ШОК субъектілерінің үлесі тіркелген және әрекет ететін жеке кәсіпкерлер санының азаюы есебінен төмендеуде.

Әрекет етуші ЖК санының төмендеуі, өз кезегінде, бірқатар жеке кәсіпкерлердің валюта курсының ауытқуына және соңғы жылдары қалыптасқан күрделі экономикалық жағдайға байланысты өз қызметін тоқтатуына байланысты.

Әрекет ететін ШОБ субъектілерінің санын ұлғайту мақсатында кәсіпкерлік және индустриалдық-инновациялық даму басқармасы қалалар мен аудандар әкімдіктерімен бірлесіп, бірқатар іс-шаралар жүргізуде: қалалар мен аудандарда кәсіпкерлер мен және кәсіпкерлік бастамасы бар халықпен ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыру, мемлекеттік қолдау шаралары бар ақпараттық буклеттер шығару, ШОБ субъектілерінің тізілімінен жұмыс істемейтін кәсіпкерлерді шығару бойынша жұмыс, мемлекеттік және өңірлік бағдарламаларды іске асыру.

Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту мақсатында «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың бірыңғай бағдарламасы (бұдан әрі-БЖК-2020) іске асырылуда.

БЖК-2020 іске асыру үшін республикалық бюджеттен 2014 – 2016 жылдары бойынша 9 млрд. теңге берілген, 359 жоба субсидияланды, 154 кредит бойынша ішінара кепілдендірілді, 55 грант берілген, кәсіпкерліктің 9 объектісі бойынша жетіспейтін өндірістік инфрақұрылым өткізілген. 5456 жеке кәсіпкерлік субъектілері үшін 6953 сервистік қызмет көрсетілді.
24-кесте

«Бизнес жол картасы-2020» Бағдарламаның шеңберінде қаржы қолдау алған жобалардың саны

Саланың дамыту жағдайдың SWOT-талдауы: