Қазақстанның энергетика жүйесі

3.      Өндiрiстiк процесстiң ұйымдастырудың негiзгi қағидалары

• • мамандандырулар және стандартизация;

• • тура өтетiндiктер;

• • үзiлiссiздiктер;

• • ырғақтықтар;

• • автоматтылықтар;

• • профилактика.

Мамандандыру және стандарттизацияның қағидасы

Мамандандыру қоғамдық бөлiсiп еңбектенудi форманы салалар, кәсiпорындар, цехтар, бөлiмшелер, сызықтар және жеке жұмыс орындарының ерекшелеу және жекелеуi жоспарлы дами ескертедi болады.

Олар нақтылы өнiмдердi әзiрлейдi және сондықтан ерекше өндiрiстiк процесспен және өте табысты оның жүзеге асыруы үшiн дайын тұрған кадрлармен айырмашылығы болады.

Машина жасау зауыттары мамандандыру мамандандыруын себепшi болатын маңызды фактор стандартизация болып табылады.

Стандартизация әрбiр бұйым бойынша шығарылатын өнiмнiң номенклатурасының тарылуына өндiрiстiң масштабының түбегейлi үлкеюiнде өте мүлтiксiз үлгiлердiң қажеттi ассортиментiмен бiр түрi және бiр қолдану кезiндегi тағайындаудың бұйымдарының түрлерiнiң саны минималды шек қоя алып келедi.

Зауыттың мамандандыруы заводтағы мамандандыруды көпшiлiгiнде анықтайды: тереңiрек бiрiншi, сол өткiзiлген цехтар, бөлiмшелер, сызық және жұмыс орыны жақсы мамандандырған сайын негiзгi, қосалқы және қызмет етушi процесстердiң кеңiстiгiндегi тұрақтырақ тiркес сол және уақытында.

Машина жасау зауыттары және олардың (жұмыс орындары шейiн) бөлiмшелерiнiң мамандандыруын деңгей екi факторлардың тiркесiнен бүтiн тәуелдi болады:

• • өндiрiстер масштабы;

• • өнiмнiң қиындықтары.

Өндiрiстiң масштабымен бұйымдардың конструкциясының дайын өнiмнiң зауытының жоспар шығатын жұмыс көлемiмен анықталады, сонымен бiрге заводтағы жоспарлаудың талаптарымен.

Бұйымдар, түйiндер, бөлшектер және даярлауларының жеке түрлерiнiң өндiрiстiң масштабының үлкеюi зауытта өткiзiлетiн бiр бұйымдағана емес, әр түрлi бұйымдарда да түйiндер және бөлшектердi қайталанғыштықты қамтамасыз ететiн стандартизациядан көпшiлiгiнде тәуелдi болады.

Өндiрiс және технологиялық үдерiстердi игерудiң масштабтарының өсуiн шара бойынша өнiмнiң қиындығы төмендейдi.

Қиындықтың кiшiрейтуi түбегейлi масштабтардың өндiрiстерiнiң жанында механикаланған және автоматты жабдықтың қолдану негiзделген озық технологиялық үдерiстердi енгiзу сонымен бiрге арнайы жабдыққа жолымен жетедi.

Механикалық цехтардағы өндiрiстiң үлкен масштабы метал кесетiн станок-автоматтар және жартылай автоматтар, автоматты станокты сызықтардың қолдануының мүмкiндiгiн қамтамасыз етедi, жоғары өнiмдi станоктер тағы басқалар арнайы, көп аспапты.

Қорытынды: өндiрiстiк процесстiң ұйымдарының жанында мамандандыруды қағиданы барынша сақтап және әрбiр өндiрiстiк бөлiмшеге, олардың конструктивтi - технологиялық бiртектiлiгiнiң белгiсi бойынша жинақты жұмыстардың қатал шектелген номенклатурасын зауыттан және жұмыс орындарымен аяқтай бекiтуге керек.

Өндiрiстiк процесстiң ұйымындағы тура өтетiндiгiн қағида өндiрiстiк процесстiң барлық кезеңдер мен операцияларлары, бастапқы материалдардың өндiрiске iске қосуынан, дайын өнiмнiң зауытынан шығуға дейiн бұйымымен өтудi тура жолдың қамтамасыз ету сияқты түсiну керек.

Кәсiпорынның аумағындағы ғимарат және имараттарын өзара орналастырылу, сонымен бiрге негiзгi цехтардың оларында орналастыру бұл қағидамен сәйкес өндiрiстiк процесстiң тура өтетiндiгi талаптарға сәйкестеуi керек: материалдар, шикiзаттар және бұйымдардың ағыны болуы керек, қарсы және қайтарымды қозғалыстарсыз.

Қосалқы цехтар және қоймалар сондықтан орналастыру керек негiзгi цехтарға жақын қызмет көрсетiлетiн оған болуы мүмкiн. Бөлiмшелер және шеңберiнде жеке цехтардың сызықтарының орналастырылуы, өндiрiстiк процесстiң тiзбегi жауап беру тиiстi өз кезегiнде жауап беру тиiстi.

Қорытынды: өндiрiстiк процесстiң ұйымдарының жанында тура өтетiндiктi қағида бұйымның өтуiн тура жол өндiрiстiк процесстiң барлық кезең мен операциясынан кейiн қамтамасыз ете сақтауға керек.

Үзiлiссiздiктiң қағидасы

Өндiрiстiк процессiнiң үзiлiссiздiгiнiң қағидасы ең алдымен қалай үзiлiстердiң нақты бұйымның мәлiметiнiң өндiрiсiндегi жоюды немесе кiшiрейту болғанын түсiну керек. Олардың санына үзiлiстер операция аралық, операция iшiндегi және смена аралық жатады.

Жоюлар немесе операция аралық үзiлiстердiң қатты қысқартуын мысалмен (пiшiлген заты, бөлшек, түйiн тағы сол сияқтылар) бұйым келесi операцияға дереу аяқтаудан кейiн алдыңғы берiлгенiннiң жеке операцияларының ұзақтығының жанында (синхронизацияланған ) терiп алатын үздiксiз өндiрiс қызмет көрсете алады.

Ең үлкен үзiлiссiздiкпен автоматты өндiрiске ие болады.

Қорытынды: өндiрiстiк процесстiң ұйымдарының жанында технологиялық үдерiстi орындауға тiкелей жұмсалатын уақыттың еншiсiн ондағы өндiрiстiк циклданың ұзақтығының қысқартуын мақсаты бар үзiлiссiздiк және жоғарылатудың қағидасы жүзеге асыруға керек.

Ырғақтықтың қағидасы

Ырғақтықтың қағидасы бiрдей немесе өнiмнiң өсетiн сандарының уақыттың тең аралықтарында шығарылым ойлайды және сәйкесiнше оның барлық кезеңнiңi және операцияларда қайталау өндiрiстiк процесстiң уақытының бұл аралықтары арқылы.

Өндiрiстiк процесстiң қайталауын рет өндiрiстiк мақамдармен анықталады:

• • (процесстiң соңында ) өнiм өндiрудi мақам;

• • (аралық ) операциялық мақамдар;

• • (процесс басында) iске қосуды мақам.

Бастаушы өнiм өндiрудi мақам болып табылады. Ол нақтылы календарлық мерзiмiне кәсiпорынның жоспарымен шартталған. Егер барлық жұмыс орындарына операциялық мақамдары сақталса шығарылымның мақамы айлап-жылдап орнықты тек қана шартта бола алады.

Өз кезегiнде, бұл шарттар материалдардың өндiрiстiк процесстiң бiрiншi операцияларының бiр қалыпты қоректенуiн ескеретiн iске қосуды мақамды сақтауда пiшiлген заты, бөлшектермен және тағы басқалар қанағаттандыра алады.

Ырғақты өндiрiстiң ұйымының әдiстерi зауыттың мамандандыруының ерекшелiктерiнен және өнiмнiң әзiрлелетiн оларымен тәуелдi болады.

Зауытта және қойылған мақамның орындалуы үшiн үздiксiз шығарылатын өнiмдер тар мамандандыру цехтарындағы, орнықты номенклатурамен шығарылатын дайын бұйымдардың тиiстi саны және жоспарлы мерзiмдегi шығарылымның қамтамасыз ететiн жоспарлалған өсуi барлық операцияларда әрбiр мақамға жарамды даярлаулар немесе бөлшектердi саннан өндiрiлу үшiн керек.

Зауытта және (қоса және эпизодтық әзiрлелетiн) бұйымдар, өндiрiс ырғақтылығы кең мамандандыру цехтарындағы, түбегейлi номенклатурамен орындаумен қамтамасыз етiледi өнiмнiң өсетiн көлемдерiнiң тең календарлық уақыт мерзiмдерiнде тең немесе жүйелi түрде.

Бұйымдардың әрбiр кесiндiсiндегi номенклатура тапсырыстардың орындауын құрама күнтiзбелiк жоспармен анықталуы керек. Ырғақтықтың қағидасы қайталанатынбыз ғана емес, әзiрлелетiн өнiм эпизодтық та өндiрiске басқанымызды бұдан шығады.

Қорытынды: өндiрiстiк процесстiң ұйымдарының жанында ырғақтықтың қағидасы, сонымен бiрге дер кезiнде оның әзiрлеуi және кешендi қызмет көрсету қатал кәсiпорын барлық бөлiмшелерiндегi өндiрiстiң бiр қалыпты жүрiсiнiң негiзiнде графика бойынша өнiм өндiру қамтамасыз ете сақтауға керек.

Автоматтылықтың қағидасы

Бұл қағида өндiрiстiк процесстiң операцияларының максимал орындауы автоматты ойлайды, яғни тiкелей оған араласусыз жұмыс немесе оның бақылауы және бақылаумен.

Автоматтандыруды қажеттiлiк қалай шартталған, қашан дәлдiкке талаптарының әсiресе қол операциялары өндiрiстiк процесстiң тап қалған және үлкен көрсеткiштерi қамтамасыз ете алмауға механикаланған өңдеулерi, программалық тапсырмаларының үлкеюiн технологиялық тәртiптердiң интенсификациясы, жоғарылатумен.

Автоматтылықтың қағидасы технологиялық үдерiскеғана емес, оларға, техникалық әзiрлеудi облыста жұмыс iстеу, бақылау, реттеу және қызмет көрсетудi қоса басқаруға да тiкелей басамыз.

Биiк тиiмдiлiкпен өте толық мәнiнде өндiрiстiк процесстiң қағида қарастырылған қағида ұйымдарының барлық жиынтығына жауап беретiн кешендi автоматтандыру ие болады.

Кешендi автоматтандыру бiрге кешендi механикаландырумен ғылыми-техникалық iлгерiлеудiң бас бағыттарының бiрi болып табылады.

Қорытынды: жобалау және цехтар, бөлiмшелер немесе жұмыс орындарының ұйымдарының жанында өндiрiстiк процесстiң автоматтандыруын жүзеге асырып, өнiмдiлiктiң жоғарылатуы және еңбектiң жеңiлдiгi, сапаның әбден жетiлдiруi және өнiмнiң өзiндiк күнiнiң төмендетуiн негiзге бұл дегенiне жетуге керек.

Автоматтылықтың қағидасы технологиялық үдерiскеғана емес, оларға, техникалық әзiрлеудi облыста жұмыс iстеу, бақылау, реттеу және қызмет көрсетудi қоса басқаруға да тiкелей басамыз.

Бұл қағида апаттар және жабдық, бұйым ақауының жай қарапайымдары немесе кез келген басқа ауытқулардың өндiрiстiк процесстiң нормалы жүрiсiнен сақтап қалу бағытталған жаңа техникаларды қызмет көрсетудi ұйымды ойлайды.

Мысалы, автоматты сызықтар бағалы қолдану үшiн осылай жоспарлы ұйымдастыруға керек - оның кездейсоқ ақаулары және авария жай қарапайым мүмкiндiк бермейтiн жабдықтар ескертiлген жөндеу; графика бойынша уақытында аспаппен сызыққа және пiшiлген заттарымен жабдықтау; бұл ауытқулар тағы басқа жоғалтуларға бракке келтiре алған сөйткеншенiң автоматты сызықтың жұмысының нормалы шарттарынанғы пайда болатын ауытқулары құртуға мүмкiндiк беретiн өнiмдер алдын алу сапаны бақылауын орындау.

Қорытынды: кәсiпорын, цех, бөлiмше, сызық немесе жұмыс орынының масштабындағы жабдықтың пайдалануларының жанында жоғары өнiмдi және тиiмдi жұмыстың мiндеттi түрде шарты сияқты профилактиканың қағидасы жүзеге асыруға керек.

4. Өндiрiстiк цикл

Дайын өнiмнiң шығуына өндiрiстiк процессiнен уақыт өндiрiстiк циклмен сияқты анықталады.

Өндiрiстiк цикл өндiрiстiң уақыты және үзiлiстердiң уақытынан тұрады.

Өндiрiстiң уақыты (немесе табиғи, табиғи процесстер) технологиялық операцияларды ұзақтық және (өндiрiстiң технологиялық қызмет көрсетуi) қосалқы операциялардың ұзақтығы қосады.

Технологиялық операцияларды ұзақтық - бұл еңбек жөнiнде механикалық, химия, физикалық тағы басқа әсерлерде ағымында болған уақыт формалар, өлшемдер, еңбектiң мән-мағыналарының физикалық-химиялық қасиеттерiн өзгерiс нәтижеде не iске асады.

Қосалқы операциялардың ұзақтығы - бұл бақылау, буып-түю, таңбалау еңбектiң мән-мағыналарының цех аралық және цех iшiндегi орын ауыстыру жұмсалатын уақыт тағы сол сияқтылар.

Жұмыстағы үзiлiстер регламент белгiленген және реттемелгенге ұсақтайды.

Егер олар жапсарлас технологиялық операцияларды әртүрлi ұзақтық артынан жұмыста оның келесi технологиялық операциясына берiлу немесе уақытша тоқтау үшiн бұйымдардың партияның жинақталуын күтумен шақырса регламент белгiленген үзiлiстер әрбiр циклдалар құрамына кiредi.

Реттемелген үзiлiстер байланған жабдық және ескерiлмеген жұмыс тәртiбiнiң жұмыс (шикiзаттың тоқтауы, материалдар, жабдықтың сынуы) ұйымдастыру-техникалық себептерi тұрып қаламыз және сондықтан өндiрiстiк циклге түзету коэффициентiнiң түрлерiнде қосылады немесе тiптi есепке алынбайды.

Негiзгi құрайтын өндiрiстiк циклда (Тц ) технологиялық айналысты құрайтын технологиялық операцияларды ұзақтық болып табылады:

Тц = n * t / Kм,

где n - количество предметов в партии;

t - продолжительность обработки одного предмета;

Kм - количество рабочих мест, на которых выполняется эта операция. 

Өндiрiстiң процессiндегi еңбектiң мән-мағыналары жылыса алады, дәйектi түрде, параллель және параллель - дәйектi түрде. Циклда ұзақтық - жанында бiртiндеп ең үлкен ең кiшi еңбектiң мән-мағыналарының параллел қозғалысында.

Өндiрiстiк циклданың ұзақтық және құрамы аналитикалық, график түрiнде немесе графоаналитикалық әдiстермен үмiт артады. Ол үшiн орындауды әдiс және оның ұзақтығының нормативтары, еңбектiң мән-мағынасының қозғалысының түрi өнiмнiң өндiрiсiнiң процессi бытырайтын құрама бөлiк тiзбек бiлуге керек.

жүктеу 2,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: