Өндiрiстер түрмен өндiрiстiк процесстiң оның мамандандыруы, қайталанғыштық және (бiр жұмыс орыны, сызық, бөлiмше, цех, зауыттың масштабында негiзiнен) ырғақтық негiзделген ұйымдастыру - технологиялық мiнездемесiн түсiнуге керек.
Өндiрiсiнiң түрiн өзiндiк осы зауыттар немесе цехына әдiстер бұл жерде қолданылатын әзiрлеулер, жоспарлау, өндiрiстiң бақылауы, еңбектiң ұйымының формасы, технологиялық үдерiстердi ерекшелiктi көпшiлiгiнде алдын ала анықтайды.
Мамандандырулар және бөлшектiң қайталауды сипат деңгей бойынша - операциялар, әрбiр жұмыс орыны өндiрiстiң келесi түрлерiнiң бiрi жатқыза алады:
жаппайы;
• • сериялысы;
• • жекесi.
Жаппай өндiрiстiң жұмыс орындары бiр қайталанатын операцияның орындауында мамандандырған.
Сериялы өндiрiсiнiң жұмыс орындары екi немесе бiрнеше бекiтiлген операциялардың оларына орындауында мамандандырған, және де олар нақтылы тiзбектерде кезектеседi және уақыттың нақтылы аралықтары арқылы сайып келгенде ырғалып қайталайды.
Дара өндiрiсiнiң жұмыс орындары үнемi бекiтiлген операциялардың оларына айырылған және сондықтан әр түрлi жұмыстармен жүктеледi.
Мұндай жұмыс орындарының мамандандыруы габариттерiмен тек қана олардың технологиялық мiнездемесiмен шартталған бұйымдардың ол жұмыстанылатын. Операциялардың ырғақты алмасуын бұл жерде болмайды.
Жеке жұмыс орындарының жүктеуiнiң ерекшелiктерi тiптi маңызды, бiрақ өндiрiстiк процесстiң түрiнiң мiнездемесi үшiн олар әлi жеткiлiксiз негiзiнен. Соңғысы бұйымдардың қозғалысымен байлағандығы бұл жұмыс орындарының өзара байланысының үзiлiссiздiк және тура өтетiндiктiң қағида бiлдiрiлетiн формалары сонымен бiрге жеке операция орындайтын жұмыс орыны арқылы есепке алу керек.
үзiлiссiздiктiң дәрежелерi бойынша танып бiледi:
• • бұйымдардың өндiрiстiң процессiндегi үзiк қозғалыс;
• • бұйымдардың өндiрiстiң процессiндегi үздiксiз қозғалыс.
Бұйымдардың үзiк қозғалысы операциялардың орындауын келiсiлмегендiкпен уақытында шақырылған операция аралық үзiлiстермен бейнеленедi. Бұл үзiлiстер ағымында жұмыс орындарының арасындағы бұйымдардың жинақталуында болады, (жеке алғанда комплект жасайтын) қоймалық және бақылау жұмыстары өндiрiп алады.
Бұйымдардың үздiксiз қозғалысы айырмашылық ерекшелiгi бұйымның өтуi бұл операциялардың келiсiлмегендiк шақырылған орындауларының кедергiсiздерiн барлық операциядан кейiн уақытында болып табылған жаттығу өрнегi лек-легiмен табады. (1-шi сурет) өндiрiстiң түрлерiнiң ортақ классификацияларын олардың арасындағы бұйымдардың қозғалысының формалары бар жеке жұмыс орындарының жүктеудi ерекшелiгi тiркестiре алады:
Рисунок 1- өндіріс типтерінің классификациясы
Бiр үнемi қайталанатын операцияны әрбiр жұмыс орынының жүктеуi (автоматты емес ) жаппай үздiксiз-тасқынды өндiрiсте бұйымдардың үздiксiз қозғалысымен бiр жерден шығады. Жұмыс орындары рет, технологиялық үдерiстi тиiстi операциялар тiзбегiндегi тура өтетiндiктi қағидамен сәйкес жайласады.
Процесс (автоматты ) жаппай үздiксiз-тасқынды өндiрiсте тасқынды бiрлестiрiлетiн машиналар жүйенiң арқасында iске асады - автоматты сызық.
Сонымен бiрге әрбiр жұмыс орыны жаппай тура өтетiн өндiрiсте бiр-ақ операциямен жүктелген, дегенмен бұйымдардың қозғалысының үзiлiссiздiгiн бұл жерде болмайды, жұмыс орыны сол операцияларға технологиялық шамасында жауап беретiн тiзбекте жайласады.
Сериялы өндiрiс бiрнеше операциялардың әрбiр жұмыс орынына бекiтумен бейнеленедi.
Ол операциялардың сандарына байланысты бола алады:
• үлкен сериялы;
• серия бойынша орташа;
• майда сериялы.
Егер операциялардың ептеген санының жұмыс орындарына бекiту үлкен сериялы өндiрiстерi үшiн тән жүйелi, периодты олардың алмасу болса, онда туралы жеке жұмыс орын атқарылатын операциялардың саны ұлы майда сериялы өндiрiсте болмайтын алмасуды жүйелiлiк.
Жұмыс орындарының тура өтетiн орналастыруы бұйымдардың қозғалыс сериялы үздiксiз-тасқынды өндiрiсiнде үздiксiз.
Жаппай үздiксiз-тасқынды өндiрiсi бар жартылай ұқсастықты осы жағдайда өткiзуге болады: бұйымның әрбiр осы топтамасының үстiнде жұмыстың мерзiмiне жұмыс орыны үзiлiстерсiз арқылы өтедi.
Бұйымның бiр топтамасы сериялы үздiксiз-тасқынды өндiрiстегi айлап-жылдап орнықты өнiм түрiмен өзiндiк онымен жаппай үздiксiз-тасқынды өндiрiстен айырмашылыққа дегенмен барлық жұмыс орындарына жабдықтың қайта өндеуiмен жарысай алатын басқа ауыстырады.
Мысалы, сериялы үздiксiз-тасқынды өндiрiс қайта өндеушi автоматты сызықтың қолдануында бола алады ) және автоматты емес.
Өндiрiс сериялы жай қарапайымға бұйымдардың үзiк қозғалысымен айырмашылығы болады. Даярлаулар немесе бөлшектердi партия бiр операцияны арқылы өтедi және содан соң келесi операцияға бiржола немесе аздап түседi. Ол жапсарлас операциялардың арасындағы аралықта күтiп жұмыс орынының босауы, бос емес басқа жұмыспен цехта немесе қоймада жиi жатады.
Тән топтық жабдықты орналастыру өндiрiстер сериялы бос тұру үшiн. Мысалы, топтар созылыңқы, тiс ойып жасалған немесе басқа станоктер технологиялық бiртектiлiктiң белгiсi бойынша жасалып жайласуға сүргiлейтiн токарь, қырғы.
Сериялы тура өтетiн өндiрiс, сонымен қатар сериялы жай қарапайым, бұйымдардың үзiк қозғалысымен бейнеленедi, бiрақ оған қарағанда, технологиялық үдерiстi операциялар тiзбегiмен сәйкес жұмыс орындарының тура өтетiн орналастыруымен.
Жеке жұмыс орындарына операциялардың бекiтуi дара өндiрiс жоқ; үзiк, жабдық бұйымдардың өндiрiстiң процессiндегi қозғалыс қалай жайласады, топтық белгi бойынша.
Достарыңызбен бөлісу: | 
