«Қазақстан Республикасының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғыртудың 2011 2020 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы»

жүктеу 0,71 Mb.

бет	2/4
Дата	25.11.2017
өлшемі	0,71 Mb.
	#1772
түрі	Бағдарламасы

1 2 3 4

6. Шетелдік оң тәжірибеге шолу

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде тұрғын үй-коммуналдық қызметтерді мемлекеттік және жеке секторлардың аясында ұйымдастырудың бай тәжірибесі жинақталған.

Шығыс Еуропа елдерінің көп пәтерлі тұрғын үйлерді басқару жөніндегі тәжірибесі тұрғын үй иелері тұрғын үй иелерінің серіктестіктеріне (бұдан әрі -ТИС) бірігетінін (ТИС - қазақстандық ПИК ұқсасы) және конкурстық негізде кәсіптік сервистік компанияны тартатынын, олар тұрғын үйді күтіп ұстаумен және пайдаланумен байланысты жұмыстардың барлық түрлерін орындайтынын көрсетеді. ТИС тек орындалған жұмыстарға мониторинг және бақылау жүргізеді. Көрсетілген қызметтердің сапасы қанағаттанғысыз болған жағдайда басқа сервистік компанияны жұмысқа шақыру туралы шешім қабылдайды.

Әлемдік практикада мемлекеттік жеке-меншік әріптестік (бұдан әрі -МЖӘ) бойынша айрықша табысты тәжірибе, кеңінен қолдану және ТКШ саласында МЖК нысандарын дамытудың жоғарғы деңгейі, әдеттегідей, Батыс Еуропа және Солтүстік Америка елдерінің жоғары дамыған елдерінде байқалады. Ал перспективалы экономикалық көшбасшыларға (Қытай, Үндістан, Ресей, Бразилия және т. б.), сондай-ақ бұрынғы кеңестік кеңістіктегі көптеген елдеріне қатысты айтатын болсақ, олар әлі де болса МЖӘ нысандарын дамыту тәжірибесі бойынша, қолданылу аясы бойынша да едәуір артта қалған.

Шетелдік тәжірибе тұрғын үй-коммуналдық саладағы МЖӘ дамытудың келесі бағытын көрсетеді:

тұрғын үй қорын ұйымдастыру және пайдалану (Америка Құрама Штаттары, Ұлыбритания, Бельгия, Нидерланды, Швеция, Австрия);

тұрғындарға тұрмыстық қызмет көрсету: жөндеу қызметтері, аулалық аймақтарды абаттандыру, жинау, тұрмыстық қалдықтарды жою және қайта өңдеу (Америка Құрама Штаттары, Ұлыбритания, Франция, Германия, Жапония, Канада, Швеция, Австрия);

жинау жұмыстары, көгалдандыру (Америка Құрама Штаттары, Ұлыбритания, Австрия, Германия, Бельгия, Канада);

көліктік қызмет көрсету (Америка Құрама Штаттары, Ұлыбритания, Франция, Швеция, Австрия);

жолдарды жөндеу және күтіп ұстау (Америка Құрама Штаттары, Ұлыбритания, Франция, Италия, Бельгия, Латын Америкасы елдері, Австрия).

Назарға алатын бір жайт, дамыған елдерде коммуналдық инфрақұрылымдарды мемлекеттік реттеу жойылмаған, сонымен бірге ТКШ-ның қандай да бір саласына арнайы қажеттілік әсерімен терең эволюцияны бастан өткізген.

Батыс және Шығыс Еуропа елдерінде тұрғын үй секторында мамандандырылған қаржы институттарын құру арқылы кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкіне күрделі жендеу жүргізу (жаңғырту) бойынша көп пәтерлі тұрғын үйлердің иелерін мемлекеттік қолдау жөнінде бірқатар шараларды іске асырылды, олар көп пәтерлі тұрғын үйлерді жаңғыртуға және жалға берілетін муниципалдық тұрғын үй қорын арттыруға кредиттер мен субсидиялар береді.

Осы елдерде қабылданған мемлекеттік бағдарламалар жергілікті билік органдарын, тұрғын үй иелері мен оларды жалдаушыларды тарту арқылы тұрғын үй қорының энергетикалық тиімділігін арттыруға арналған.

7. Қоршаған ортаға әсерді бағалау

Қоршаған ортаға айтарлықтай әсер ететін коммуналдық саладағы объектілерге жылыту объектілері: қазандықтар, жылу орталықтары, тазарту құрылыстары, сырқынды суды жасанды-биологиялық тазарту құрылғылары жатады, жаңа объектілерді жобалаған немесе қолданыстағы объектілерді қайта жаңартқан кезде «Қоршаған ортаны қорғау» бөлімі бар жұмыс жобалары пайдаланылады, олар әзірленуіне қарай және жоспарлар іске асырылатын жерде мемлекеттік экологиялық сараптамадан міндетті турде өтеді.

Энергиямен үнемдеу жөніндегі іс-шараларды жүргізу электр және жылу энергияларының қажеттілігін қамтамасыз етуге арналған отынның шығыстарын едэуір қысқартады. Жылу және электр энергиясының көздерін, жылу және электр желілерін жаңғырту және қайта жаңарту жаңа энергия үнемдейтін технологияларды пайдалану арқылы жүргізіледі, бұл өнімнің бірлігіне шаққанда парниктік газдарды атмосфераға шығаруды төмендетеді.

4. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері, нысаналы индикаторлары және оны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

жылдар		2011		2012			2013		2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
1		2		3			4		5	6	7	8	9	10	11
Мақсат. «Халықтың тұруына инфрақұрылымның жағдайын қолайлы жағдайды қамтамасыз ету жақсарту» және коммуналдық
1-міндет. «Тұрғын үй қатынасының оңтайлы моделін құру»
Нысаналы индикатор - жауапты орындаушылар ҚТКШІА және ЖАО	нәтижелер көрсеткіштері
2015 жылға қарай күрделі жөндеуді талап ететін кондоминиум объектілерінің үлесі 32 %-дан 22 %-ға төмендейді, %	32				28			25	22	20	18	16	14	13	12
тұрғын үй қорын нормативтік пайдалануды дербес	68				72			75	78	80	82	84	86	87	88
жылдар	2011				2012			2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
қамтамасыз ететін кондоминиум объектілерінің үлесі, %
тұрғын үй қорын жаңғыртуға бағытталған бюджеттен тыс көздер қаражатының үлесі, %	19,3				21,4				31,6	40,4	42,3	45,0	47,2	48,5	50,0
2-міндет. «Коммуналдық инфрақұрылымды жаңғырту»
Нысаналы индикатор - жауапты орындаушылар ҚТКІША, ЖАО, «КЕГОК» АҚ және «ҚазТрансГаз» АҚ (келісім бойынша)	нәтижелер көрсеткіштері
2015 жылға қарай жаңғыртылған жүйелердің ұзындығы 31 мыңнан астам км құрайтын болады (осы Бағдарламаны іске асыру шеңберінде 24,4 мың км және «Ақ бұлақ» бағдарламасы бойынша) 6,7 мың км), мың км	2,3		4,8			8,2			9,1	9,7	12,3	14,7	17,1	18,4	20,7
Нысаналы индикатор - жауапты орындаушылар ҚТКШІА және ЖАО	нәтижелер көрсеткіштері
Жөндеуді талап ететін желілердің үлесі: (%)
жылумен жабдықтау	63		61			58			55	52	50	47	45	43	40
электрмен жабдықтау	73		71			70			68	66	63	61	58	55	53
газбен жабдыцтау	54		53			52			51	50	48	45	43	41	38
2015 жылға қарай елдің әр өңіріндегі	40		45			47			50	52	56	60	65	70	75
жылдар	2011		2012			2013			2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
тұтынушылардың кемінде 50 %-ы коммуналдық қызмет көрсету сапасына қанағаттанады, %

5. Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Бағдарламаны іске асыру белгіленген міндеттер бөлінісінде екі кезеңде жүзеге асырылатын болады:

1-кезең: 2011 -2015 жылдар

2-кезең: 2016 - 2020 жылдар Бағдарламада мынадай іс-шаралар іске асырылады:

1) тұрғын үй қатынасының оңтайлы моделін құру

2) коммуналдық инфрақұрылымды жаңғырту

1. Тұрғын үй қатынасының оңтайлы моделін құру

2011 жылы сервистік компанияларды тарта отырып, кондоминиум объектілерін басқару, күтіп ұстау және күрделі жөндеу жөніндегі «пилоттық» жобаларды іске асыру;

2011 жылы кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін жөндеуді қайтарымды қаржыландырудың жаңа тетіктерді әзірлеу және енгізу;

2012 - 2015 жылдары азаматтардың жинак жүйесін және аз қамтамасыз етілген отбасыларға (азаматтарға) тұрғын үй көмегін көрсетуді пайдалану жолымен кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін жөндеуді қаржыландыру тетіктерін іске асыру.

Тұрғын үй қатынастарының оңтайлы моделі дегеніміз тұрғын үй қатынастары саласында кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін басқару мен күтіп ұстау функцияларын кондоминиум объектілерін басқару органдары мен сервистік компаниялардың арасында бөлуге жағдай жасау, сондай-ақ кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін жөндеуге қолжетімді кредит беру тетігін жасау деп түсіндіріледі.

Осы міндеттерді іске асыру үшін мынадай шаралар қабылдау қажет:

1) азаматтардың міндетті қаражат жинақтау жүйесін және тұрғын үй көмегін көрсету тетігін пайдалануды қоса алғанда, арнайы қаржы құралдарын пайдаланып, кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне жөндеу жүргізу.

2) тұрғын үй қатынастарының жаңа моделін енгізу жөніндегі «пилоттық» жобаларды іске асыру.

3) мамандандырылған қаржы ұйымын кұру.

Әзірленген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй қатынастары мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы шеңберінде кондоминиум объектісін басқару функциясын кондоминиум объектілерін басқару органдарына, ал күтіп ұстау функциясын сервистік компанияларға заңнаманың түрде бекітіп беру көзделген.

Кондоминиум объектісін күтіп ұстауды кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін пайдалану, ағымдағы және күрделі жөндеу жүргізу үшін кондоминиум объектісін басқару органымен шарттың негізінде сервистік компаниялар іске асыратын ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралардың жиынтығы деп түсіну қажет.

Қазақстанның жекелеген қалаларында жаңа схеманы сынақтан өткізу мақсатында шарттық негізде сервистік компандарды тарта отырып, көп пәтерлі тұрғын үй қорын күтіп ұстау жөніндегі «пилоттық» жоба іске асырылатын болады.

Кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін ағымдағы және күрделі жөндеу үйдің едендерін, қабырғаларын, шатырларын жылылау есебінен ғимараттың қоршау конструкцияларының жылу-техникалық сипаттамасын жақсарту жөніндегі құрылыс жұмыстары түріндегі терможаңғырту элементтерін қамтуға тиіс. Ғимаратты терможаңғырту жөніндегі кешенді жұмыстар кезінде қосымша тұтынылатын жылуды есепке алудың және реттеудің автоматтандырылған жүйесі қосымша орнатылады.

Терможаңғырту элементтерімен ағымдағы жөндеу жүргізу нәтижесінде 10 пайызға дейін, ал күрделі жөндеу жүргізу нэтижесінде - 30 пайызға дейін тұтынылатын жылуды үнемдеуге қол жеткізіледі.

Кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін ағымдағы және күрделі жөндеу жөніндегі жобаларды іске асыру сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтік құжаттарға сәйкес жүргізілуге тиіс.

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес тұрғын үй инспекциясы кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне техникалық тексеруді ұйымдастырады және кондоминиум объектісіне жүргізілетің күрделі жөндеудің тізбесі мен кезегін айқындайды.

Үй-жай (пәтер) иесі жалпы жиналыста берілген тізбе мен кезекке сәйкес жөндеудің түрін анықтайды не коңдоминиум объектісінің ортақ мүлкіне ағымдағы жөндеу жүргізу туралы шешім қабылдайды.

Кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін ағымдағы және күрделі жөндеу мынадай екі тетік бойынша жүргізілетін болады.

1-тетік.

Республикалық бюджеттен жергілікті атқарушы органдарға нысаналы трансферттер бөлінеді, олар мамандандырылған өңірлік ұйымдарды -әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларды (бұдан әрі - ӘКК) капиталдандыруға жұмсалатын болады.

Кондоминиум объектісін басқару органы, мердігер, ӘКК мен үй-жай (пәтер) иелерінің кооперативтері арасында кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін жөндеуге шарт жасалады.

Кондоминиум объектісінің үй-жай (пәтер) иелері жалпы жиналыста сервистік компанияларды таңдайды.

Кондоминиум объектісін басқару органы жөндеудің жалпы құнының 15 пайызы мөлшерінде үй-жай (пәтер) иелері бастапқы жарна жинақтауы үшін кондоминиумның әрбір объектісіне екінші деңгейдегі банктерден жинақ шотын ашады.

Шартта белгіленген мерзімі ішінде үй-жай (пәтер) иелері екінші деңгейдегі банктердегі жинақ шотына ай сайынғы жарналарды енгізеді.

Осы қаражатты кондоминиум объектісін басқару органы мердігерлер орындаған жөндеу жұмыстарына ақы төлеуге пайдаланады.

ӘКК сервистік компанияға жұмыстың жалпы құнының 85 пайызын төлейді.

Бірлесіп қаржыландыру есебінен мердігер үйді жөндеу жөніндегі жұмыстың барлық көлемін орындайды.

Жинақталған қаражат екінші деңгейдегі банктің шотынан қаражат орындалған жұмыстардың төлемі ретінде ӘКК-ке аударылады, қаражатты одан әрі ӘКК басқа үйлерді жөндеуге жұмсайды.

Перспективада ӘКК-нің рөлін екінші деңгейдегі банктер, халықаралық қаржы институттары атқаратын болады.

2-тетік.

Республикалық бюджеттен ЖАО-ға жылына 0,1 % ставкамен 7 жылға кредит бөлінетін болады.

Облыстың ЖАО облыстық маңызы бар қаланың (ауданның) ЖАО-ға кредит береді.

Облыстық маңызы бар қаланың (ауданның) ЖАО-сы мемлекеттің қатысумен мамандандырылған уәкілетті ұйым құрады немесе осындай жұмыс істеп жатқан ұйымдарды тартады.

2011 - 2012 жылдары облыстық маңызы бар қаланың (ауданның) ЖАО-сы мамандандырылған уәкілетті ұйымды капиталдандырады. Содан кейінгі жылдарға ЖАО оған кредит береді.

Тапсырысшы болып табылатын кондоминиум объектісін басқару органы мен бас мердігер болып табылатын мамандандырылған уәкілетті ұйым арасында кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге шарт жасалады.

Үй-жай (пәтер) иелерінің жалпы жиналысының келісімі бойынша мамандандырылған уәкілетті ұйым жөндеу жұмыстарын жүргізуге қосалқы мердігерлерді таңдайды.

Мамандандырылған уәкілетті ұйым өз күшімен және (немесе) қосалқы мердігерлерді тарта отырып, ортақ мүлікті жөндеудің әр түрін жүргізеді.

Кондоминиум объектісін басқару органы жөндеудің жалпы құнының 15 пайызы мелшерінде үй-жай (пәтер) иелері бастапқы жарна жинақтауы үшін кондоминиумның әрбір объектісіне екінші деңгейдегі банктерден жинақ шотын ашады.

Осы қаражатты кондоминиум объектісін басқару органы мамандандырылған уәкілетті ұйым орындаған жөндеу жұмыстарына ақы төлеуге пайдаланады.

Шартта белгіленген мерзім ішінде үй-жай (пәтер) иелері екінші деңгейдегі банктердегі жинақ шотына ай сайынғы жарналарды енгізеді.

Жинақталған қаражат екінші деңгейдегі банктің шотынан мамандандырылған уәкілетті ұйымға орындаған жұмыстарға бөліп-бөліп ақы төлеуге аударылады.

Тұрғындарға қайтарған соманы мамандандырылған уәкілетті ұйым басқа кондоминиум объектілерін жөндеуге пайданалады.

Перспективада мамандандырылған уәкілетті ұйымның рөлін кәсіпкерлік құрылымдар алады.

Көрсетілген тетіктер бойынша кондоминиум объектісін басқару органы үшін кондоминиум объектісін мемлекеттік тіркеу, кондоминиум объектісін басқару органының екінші деңгейдегі банктерде жинақ шотының болуы және осы шотта жоба құнының 15 %-нан кем емес сомада жинақтың болуы шарттың міндетті талабы болып табылады.

Осы мақсаттарда заңнамалық түрде үй-жай (пәтер) иелерінің кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін болашақта алда тұрған күрделі жөндеуге кондоминиум объектілерін басқару органдарының екінші деңгейдегі банктердегі шоттарына міндетті түрде ақшалай қаражат жинақтауы енгізілетін болады.

2011 жылы кондоминиум объектілерінің ортақ мүлкін күрделі жөндеу жөніндегі пилоттық жобаларды іске асырған кезде екінші деңгейдегі банктердің шотында жоба құнының 15 %-нан кем емес сомада жинақтың болуы туралы талап қажет емес.

Бұл ретте, үй-жай (пәтер) иелерінің жалпы жиналысы мынадай шешімдерді бекітуге тиіс:

екінші денгейдегі банктердің шотында ай сайынғы жарналардың мөлшері туралы;

кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне күрделі жөндеу жүргізуге жұмсалатын шығыстардың сметасын бекіту туралы;

әрбір үй-жайға (пәтерге) жүктелетін кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін жөндеуге жұмсалатын шығыстардың сметасын бекіту туралы, ол жеке (бөлек) меншіктегі тұрғын (немесе) тұрғын емес пайдалы алаңның осы кондоминиум объектісіндегі барлық тұрғын пайдалы алаңның және барлық тұрғын емес алаңның сомасына қатынасы бойынша анықталады;

мамандандырылған өңірлік ұйым төлеген немесе мамандандырылған уәкілетті ұйым орындаған жөндеу жұмыстарына төлемақының кестесі мен әрбір үй-жай (пәтер) бойынша ай сайынғы жарналарды бекіту туралы.

Аз қамтамасыз етілген отбасыларға (азаматтарға) кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге және (ненесе) күрделі жөндеуге қаражат жинақтауға арналған жарналарға ақы төлеу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2314 қаулысымен бекітілген Тұрғын үй көмегін көрсету ережесіне сәйкес тұрғын үй көмегі көрсетіледі.

Аз қамтамасыз етілген отбасылар (азаматтар) дегенді Қазақстан Республикасының тұрғын үй заңнамасына сәйкес тұрғын үй көмегін алуға құқығы бар адамдар деп түсіну қажет.

Осы бағытта үй-жай (пәтер) иелерінің қаражатын жинақтау және ортақ мүлікті күрделі жөндеуге салу қажеттілігі туралы кең ауқымда түсіндіру жұмыстары ұйымдастырылатын болады.

Ортақ мүлікке күрделі жөндеу жүргізу шарттарының бірі олардың жылу-техникалық сипаттамаларын жақсарту болып табылады. Ол үшін міндетті түрде энергетикалық паспорттар бере және энергиямен жабдықтау жөнінде ұсынымдар әзірлей отырып, кондоминиум объектілеріне жаппай энергетикалық тексеру жүргізу жоспарланып отыр, кейін көп пәтерлі тұрғын үйлерді жөндеу бойынша өңірлік жоспарлар жасалады.

Тұрғын үй секторындағы энергия үнемдеу мәселесі ерекше көңіл бөлуді талап етеді. Тұрғын үй секторының энергетикалық тиімділігін арттыру үшін мынадай міндеттерді заңнамалық тұрғыдан шешу қажет:

1) энергия үнемдеу мен энергетикалық тиімділікті артыру жөніндегі талаптарды әзірлеу және оларды ғимараттарды қайта жаңарту, салу мақсатында әзірленетін және бекітілетін қала құрылысы, сәулет-құрылыс және өзге де жобалау (жобалау-сметалық) құжаттамаға енгізуді қамтамасыз ету;

2) ғимараттарды салған, қайта жаңартқан және іске қосқан кезде энергия үнемдеу мен энергетикалық тиімділікті артыру жөніндегі талаптарға сәулет-құрылыс бақылауын күшейту;

3) үйге ортақ есептеу құралдарын және жылуды реттеудің автоматтандырылған жүйесін жаппай орнатуды қамтамасыз ету;

4) кондоминиум объектілерінде жаппай энергетикалық аудит және терможаңғырту жүргізу;

5) энергия үнемдеу мен энергетикалық тиімділікті артыру жөніндегі талаптарға сәйкес келмейтін көп пәтерлі тұрғын үйлердегі тұрғын үй-жайлардың меншік иелерін мемлекеттік қолдау шараларын кеңейту.

Осы міндеттерді үлгілік көп пәтерлі тұрғын үйлерді үлгілік терможаңғыртудың жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасын, субсидиялау тетігін жасау, мемлекеттің көп пәтерлі тұрғын үйлерді терможаңғырту жөніндегі жобаларға кредит беру, үйге ортақ есептеу құралдары мен жылуды реттеудің автоматтандырылған жүйесін сатып алу және орнату әзірлеу арқылы шешуге болады.

Ресурс үнемдеу проблемасын шешу мақсатында және пәтер (үй-жай) меншік иелерінің тұрғын үй қорын терможаңғырту үдерісіне тарту үшін халықтың арасында энергия үнемдеуді насихаттау жөнінде іс-шаралар жүргізу қажет.

Халықтың арасында энергия үнемдеуді насихаттау Бағдарламаны табысты іске асырудың негізі болып табылады және мынадай негізгі іс-шараларды қамтиды: ағартушылық және арнайы әдебиетті тираждау және тарату, өңірлік семинарлар, көрмелер және конференциялар ұйымдастыру, бұқаралық акдарат құралдары арқылы қоғамдық акциялар мен жарнамалық науқандар өткізу.

Осының нәтижесінде көп қабатты тұрғын үйге өзінің жеке меншік тұрғын үй ретінде иелік ету қатынасы және энергияны үнемдеу қатынасы қалыптасуға тиіс.

жүктеу 0,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4