Сурет XIII-5 Стационарлы емес жылу процестерінің ұзақтығы мен температуралар тәуелділігінің графигі
Процестің ұзақтығы 1 мен 2 келесідей анықталады:
1 = ln (´/´´)/m, и 2 = ln (´´/´´´)/m
мұнда m - қыздырылу қарқындылығы немесе өнімді қыздырудың салыстырмалы жылдамдығы, сағ-1;
´, ´´, ´´´- 1 бастапқы және 1 соңғы, 2 бастапқы және 2 соңғы - графиктен анықталады.
´= tорта - tн; ´´= tорта - tп; ´´´= tорта - tо
(m) максималды мәні:
m = а/k,
мұнда а - температура өткізгіштік коэффициенті, м2/сағ;
k - дене пішінінің коэффициенті.
Соңғы цилиндр үшін (шұжық батоны):
k = 1 / (2,4 /R)2 + (/L)2
шексіз цилиндр үшін радиус R. шексіз тақта үшін радиус R. шардың радиусы R:
k = R2/2
1. Еренғалиев А.Е., Қасенов Ә.Л., Орынбеков Д.Р. Ет өнеркәсібінің технологиялық жабдықтары. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті – Семей: 2010. – Б. 212.
2. Кабулов Б.Б. Ет өнеркәсібінің технологиялық жабдықтары бойынша лабораториялық практикум. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті – Семей: 2012. – Б. 208.
3. ЗЕРТХАНАЛЫҚ САБАҚТАР ТАҚЫРЫПТАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚЫСҚЫША МАЗМҰНЫ
Әр лабораториялық сабақтың дайындалуын тақырыптың негізгі ережелерінің қайталауынан бастау қажет және бақылау сұрақтарына жауап беру керек.
Оқулықпен жұмыс істеу кезінде қарастырыл отырған тақырып бойынша есептерді шешу қажет. Есептерді өз бетімен шешу керек, себебі осы кезде алған теориялық білімдері жақсы меңгеріледі және бекітіледі.
Барлық талап етілген есептерді өз бетімен шығару, одан кейін оқулықтарда және оқу әдістемелік нұсқауларында шығарылып көрсетілген есептерге талдау жасау өте пайдалы
Типтік есептерді біз аудиториялық лабораториялық сабақтарда шешеміз. Үй тапсырмаларын орындау кезінде туындаған сұрақтарға студенттердің оқытушы қол астындағы өздік жұмысы (ОСӨЖ) кезінде жауап беремін.
Қарастырылатын материалдарды толық меңгеру үшін әр тақырып бойынша қысқаша конспект жасау керек, оған негізгі анықтамаларды, барлық формулаларды және олардың ішіндегі шамалардың физикалық мәнін талдау жасай отырып жазу керек.
Әр тақырыптар бойынша есептердің шешімдерін және барлық жазбаларды лабораториялық сабақтарға арналған жеке дәптерге жазу керек.
Өздеріңіздің өз бетімен дайындалған материалдарыңыз одан әрі емтихан алдындағы пәнді қайталау кезінде үлкен көмекші құрал болып табылады, сонымен қатар іс жүзінде анықтама ретінде пайдаланылуы мүмкін.
4. Студенттердің өзіндік жұмысы үшін тапсырмалар
Әдістемелік ұсыныстар
Әрбір студентке пәнді оқу барысында жеке үй тапсырмалары беріледі. Үй тапсырмалары пәннің негізгі бөлімдерінің барлығын қамтиды және теориялық білімдері қандай деңгейде меңгерілгенін және сол теориялық білімдері практикалық есептерді шешуге қолдана алатындығын көрсетеді.
Әрбір тапсырма А4 формат беттерде орындалу және есептеу жұмыстарына қойылатын талаптарға сай рәсімделіп жазылуы қажет. Өздік жұмыс анық жазуымен жазылу керек. Есептеу - графикалық жұмыстың сыртқы бетінде студенттің аты-жөні, мамандығы, курсы, тобы, вариант номері және тапсыру уақыты көрсетулі керек.
Есептерді шешу кезінде оларға қысқаша түсініктемелер беріледі, есептерде қолданатын барлық формулар міндетті түрде көрсетіледі және қажетті сызбалады масштабын ескеріп орындалады. Үй жұмысының соңында пайдаланылған әдибеттерге сілтеме жасау қажет.
Тапсырмаларды орындауды оны тапсырудың соңғы күніне қалдырмаңыз. Өкінішке орай кебір студенттер солай жасайды. Сізге бұл жағдайда күрделірек есептерді шешу кезінде қиыншылықтар туындайды.
Егер сіз тапсырма жұмыстарын орындағанда белгіленген графикті ұстансаңыз, есептерді шешу кезінде туындаған сұрақтарға ОСӨЖ өткізу кезінде жауап бере аламын.
Бақылау есептерінің номерін студенттің сынақ кітапшасының соңғы саны бойынша (кесте 1), ал есепте көрсетілген шамалардың сандық мәндерін студенттің сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы сан бойынша алады (кесте 2).
Есептерді шығаруға қажетті жетіспейтін параметрлерді берілген оқулықтың қосымша кестелерінен немесе басқа анықтамалық оқулықтардын алуға болады.
Зертханалық сабақ №1
Тақырыбы: Технологиялық жабдықтардың жұмысшы органдарының конструкциясын оқу: аспалы жолдар және еткомбинатының конвейерлерi
Жұмыстың мақсаты:
Аспалы жолдар мен конвейерлердiң негiзгi жұмысшы органдарының конструкциясын оқып-үйрену, негiзгi технологиялық есептердiң орындалу әдiстерiмен танысу.
Жалпы мағлұматтар.
Аспалы жолдар технологиялық ағынның топтасу тәсiлi болып табылады. Ол өнiмдi есептеу процесiндегi сияқты өнiмнiң берiлiсiне және ауыр жүктердi цехаралық тасымалдауға негiзделген.
негiзгi қасиеттерi мыналар:
-қайта өңдеу процесi кезiнде өнiмнiң ластануы болмайды;
-қосымша қозғалмалы оперциясыз жан-жақтан өнiм өңдеу жағдайы пайда болады;
-цехтарда талап етiлетiн санитарлы-гигиеналық жағдайларын қолдану мұмкiншiлiктерi қамтамасыз етiледi;
-ветеринарлы-санитарлық бақылау талабына сәйкес аспалы жолдардағы өнiмдер ағыннан шғарылады немесе қосылады.
Аспалы жолдар классификациясы. Классификацияны маңызды белгiлер қатарымен жұргiзу қабылданған.
Салмақ тұсу бойынша. Аспалы жолдар механикалық салмақпен конвейерлi немесе механикалық салмақсыз – конвейерсiз болады.
Орналасуы бойынша. Аспалы жолдар жазықтықты (тiк, көлденең, көлбеу) және кеңiстiктi болады.
Салмақ органының тұрi бойынша. Аспалы жолдар шынжырлы, арқанды шнектi және штангiлi болуы мұмкiн.
Іозғалыс тұрi бойынша. Аспалы жолдар толассыз және ұздiксiз қозғалыста болады.
Жұк көтеретiн органының конструкциясы бойынша:
-троллея және iлгект; -бекiтiлген iлгектi;
Жұкке конвейерлi шынжырдан қозғалыс беру тұрi бойынша: итергiш және жұк тасымалдағыш.
Жетек тұрi бойынша. Аспалы жолдар электрлi гидравликалы жiне пневматикалық болады.
Жетек саны бойынша: бiр жетектi, көп жетектi және топты жетектi болып келедi.
Орналасуы бойынша:
-малдың бiр тұрiн қайта өңдеуге арналған қарапайым аспалы жолдар.
-малдың бiрнеше тұрiн қайта өңдеуге арналған универсалды аспалы жолдар. (Захаров конвейерi)
Аспалы жолдардың негiзгi техникалық параметрлерiн анықтау.
Тарту коэффициентерiн анықтау.
Тарту коэффициентi (k) деп жұктi тұсiруiне қажеттi салмақтың (S,H) тасымалданатын жұктiң ауырлық кұшiне (G,H) қатынасын айтамыз.
k=S/G
Бұл анықтамадан k шамасы өлшемсiз екенiн көруге болады.
Ауырлық коэффициентiн бiлу керек:
-жұк тұсiру кезiнде энергия шығынын есептеу ұшiн;
-жұк тасымалдайтын орган типiн таңдау ұшiн;
-штанг немесе шнектiң шынжыр не кедергi тартылысын анықтау ұшiн;
Ауырлық коэффициентi жоғары дәрежеде рельстiң иiлу бұрышына ( ) тәуелдi. Бұл сырғанақ негiзде жұктi тасымалдау жағдайында ауырлық салмақты табу тәуелдiлiгiнiң қорытындысында дәләлденген.
Ауырлық салмақ (S,H) дегенiмiз өнiмдi тасымалдау ұшiн жұк тасымалдағыш органға салуға қажеттi болатын минималды кұш.
мұнда, құбырлы рельс бойымен жұк тасымалдағыш iлгектiң сырғанау коэффициентерi: ( )
Осы тәуелдiлiктi қорытындылай отырып, екi қорытынды жасауға болады.
Бiрiншiден, егер  (тiк конвейер) болса, онда Sin900=1, Cos900=0, Сондықтан S=G, яғни жұк көлденең конвейер арқылы қозғалу ұшiн оы жұктiң ауырлық кұшiнiң минимумына тең ауырлық салмақты қосу керек.
Екiншiден егер  болса, онда Sin00=0, Cos00=1, сондықтан S=G, Яғни жұк көлденең конвейер арқылы қозғалу ұшiн жұктiң ауырлық кұшiнен аз болатын ауырлық салмақты қосу қажет.
Рельс бойымен сырғанайтын iлгектегi жұк тасымалдау жағдайы ұшiн k жалпы жағдайда былай табылады.
Тiк тасымалдау кезiнде k=1, ал көлденең тасымалдау кезiнде  . Осыдан мынандай өорытынды жасауға болады: табиғат бойынша ауырлық коэффициентi – сырғанау коэффициентiмен бiр ғана мағына беретiн шама.
Ауырлық коэффициентi аз болса, соғұрлым жұктiң қозғалысы ұшiн қажеттi салмақта аз болады. Ауырлық коэффициентiн азайту ұшiн майлау қажет. Адымды iлгек майланбаған рельске қарағанда майланған рельсте жақсы қозғалады.
Бiрақта сырғанау негiзiнде жұктi тасымалдаудың сәйкес варианты қолайлы емес, ол жұк тасымалдаудың екi вариантын бередi:
қозғалмалы роликтерде
iлгектi-қозғалмалы роликтерде
Сәйкес қозғалмалы iлгектерi бар роликтер ет өндiрiсiнде троллея деп аталады.
Троллея мына жағдайларда қолданылады:
-Iрi қара малды қансыздандыру, бөлшектеу және тасымалдау конвейерлерiнде;
-Шошқаны бөлшектеу конвейерлерiнде;
-еттi ұша мен жартылай ұшаларды сақтау, салқындату, мұздатуға арналған өндiрiстiк тоңазытқыштарда қолданылатын барлық тасымалдау конвейерлерiнде;
Жұмсақ салмақты байланысқан роликтер, яғни iлгектi шынжыр Ұсақ малды қайта өңдеу линияларында кеңiнен қолданылады.
Рельстiң көлбеу орналасу кезiндегi ауырлық коэффициентiн келесi тәуелдiлiкпен табуға болады
Ал, аспалы жол рельсiнiң көлденең орналасу кезiнде және конвейер шынжырының бiрқалыпты қозғалысы кезiндегi ауырлық коэффициентi
2) Рельстiң иiлу бұрышын анықтау.
Көрсетiлгендей рельстi көлденең немесе көлбеу орналастыруға болады. Соңғы жағдайда, егер олардың иiлуiн ауырлық кұш және тҰрақты жылдамдық әсерiнен жұктi қозғалту ұшiн қолданса, онда қажетi бҰрыш мына қатынаспен анықталуы мұмкiн:
Рельстiң иiлу бұрышы:
 немесе 
Егер жұктiң жылдамдатылған қозғалысы қажет болса, онда иiлу бұрышы мына қатынаспен анықталады.
Конвейер өнiмдiлiгi (Мдана), жұктi органның қозғалыс жылдамдығы (V) және жұктер арасындағы қашықтық (L).
Достарыңызбен бөлісу: | 
