Қазақстан республикасы білім және ғылым

Екінші деңгейдегі Бірінші

жүктеу 4,42 Mb.

бет	18/260
Дата	03.03.2023
өлшемі	4,42 Mb.
	#41578
түрі	Оқулық

1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 ... 260

Білім берудегі менеджмент. Кітап

Өзін-өзі дамыту
Өзін-өзі белсендіру

Екінші деңгейдегі

Бірінші
деңгейдегі
төменгі деңгейдегі қажеттіліктерге қарағанда жоғарғы деңгейдегі қажеттіліктердің көп санымен қанағаттанулары қажет.

ет-3. А.Маслоудың қажеттілік иерархияс
Сурет-3. А.Маслоу пирамидасы

Пирамиданың ең үстінде өзін-өзі белсендендірумен байланысты қажеттіліктер тұрады. Бұл деңгейге көбінесе адамдардың тек 1% ғана жетеді. Көбісінің өзіәлеуетіне көзі жабық және оның бар екенін білмейді. Қоғамда тұлғаны белсендіндіру тендециясы бар, оған қоршаған орта әсер етеді. Ол отбасына да қатысты: достық, сенімділік, қауіпсіздік қажеттіліктері қанағаттандырылған ортада өскен балаларда өзін-өзі белсендендіруге де мүмкіндік бар.

А.Маслоу теориясының мәні:

Әр адам – ерекше ұйымдасқан тұтас жүйе.
Адам өзінің ішкі табиғаты бойынша гуманды: әр адамда өзін-өзі таныту, өсу потенциалы бар.
Шығармашылық потенциал әр адамға тән.
Психологиялық зерттеу жүргізу: денсаулыққа мән беру .
Тұлғаның өсуі : өзінің алдына билік мақсаттар қойып, соны орындауға ұмтылуы.

Өзін-өзі дамыту – адамның толыққанды өмір сүріп, өзінің не үшін өмір сүріп жатқанын біліп, өмірінің мәнін түсіну. Өмірдің мәнін түсіну әр қарай өзін-өзі дамытудың жоғарғы түрі – өзін-өзі белсендірілуге өтеді.
Өзін-өзі дамыту қалай іске асады? Бұл өзін-өзі тәрбиелеу барысында іске асады, яғни адам өз өмірімен бәсекеге түсіп, өзінің алдына міндет қояды, өзіне- өзі бұйрық береді. Өзін-өзі дамытуда мақсатқа жету нәтижесі – адамның өзіне өзінің көңілінің толуы, өзінің жетістіктерін көре алуы, алдына қойған мақсатын орындай алуы, өз өміріне ризашылығы, өз істеріне көңіл толуы, айналасындағы адамдармен жақсы қарым-қатынас жасауы.
Өзін-өзі белсендіру – өзін-өзі дамытудың жоғарғы формасы, ол алдыңғы екі формамен тығыз байланыста, әсіресе өзін-өзі дамытумен көптеген ортақ мақсаты мен себептері бар. Өзін-өзі белсендіру – бұл әркімнің өзіне берілген міндетін орындауы, өзіне берілген қасиетті пайдалану арқылы айналасына әсер етуі. Өзін-өзі белсендіруге қажеттіліктен адам өз өмірінің мәнін іске асыру мүмкіндігі туындайды. Өзін-өзі белсендіру мақсаты – қас-қағым сәтте толыққанды өмір сүру. Бірақ адам бұл уақыттың қысқа екенін сезінбейді, егер адамның өмірі мән-мағынаға толы болса, ол өзін толық аша алса, өзінің қажеттілігін сезіне білсе, ол өзіне де, өз өміріне де өте риза болып, өмірінің ақырына дейін белсенділігін жоғалтпай, өмірінің табыстарына қуанып, өзінің істеріне көңілі толумен болады. Өзін-өзі белсендіруде адам болымысының екі бағыты тоғысады: өзін-өзі тану мен өзіндік өсу.

жүктеу 4,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 ... 260