Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі семей қаласының ШӘКӘрім атындағы мемлекеттік

 

 

ПОӘК 042-18-12.1.47/03-2013 

 

Баспа № 1  18.09.2013ж. 

57 беттің 23-сі   

 

SpeedButton кнопкасы үшін OnDblClick оқиғасы қарастырылған, ол кнопканы екі рет 

шерту арқылы туындайды. 

3. StringGrid компоненті 

StringGrid  компоненті  кесте  құру  үшін  арналған,  оның  ұяшығында  дербес  мәтіндік 

жолдар  орналасқан.  Ол  DrawGrid  тура  ұрпағы  болып  табылады,  одан  өзінің  көптеген 

қасиеттері мен әдістерін алды.  

4. Image компоненті 

Бұл  компонент  формаға  Delphi  бейнелердің  үш  типінің  біреуін  орналастыру  үшін 

арналған: растрлық (нүктелік) суреттер, пиктограммалар немесе метафайлдар.  

Компонент қасиеттері: 

AutoSize 

Компонентте  бейне  толықтай  жүктелу  үшін  оның 

өлшемін өзгертуге болады/болмайды. 

Center 

Бейнені компонент шекарасына орталықтандыру керек па 

екендігін  көрсетеді.  Егер  AuloSize=True  немесе  егер 

Stretch=True  және  бейне  пиктограмма  (IСO)  болып 

табылмаса, орындалуға жіберілмейді. 

IncrementalDisplay 

Үлкен  бейнені  оның  жүктелуі  бойынша  көрсетуді 

болдырады/болдырмайды.  

Picture 

Кластың  орталық  қасиеті.  Бейне  контейнері  қызметін 

атқарады. 

Stretch 

Бейненің өлшемін объектінің берілген өлшеміне келтіруді 

болдырады/болдырмайды. 

Transparent 

Бейненің  өз  фонын  компонент  фонына  қоюға  рұқсат 

береді/бермейді.  

 

Бақылау сұрақтары 

1.  BitBtn компонентінің міндеті қандай, негізгі қасиеттері, оқиғалар, әдістер? 

2.  SpeedButton компонентінің міндеті қандай, негізгі қасиеттері, оқиғалар, әдістер? 

3.  Image компонентінің міндеті қандай, негізгі қасиеттері, оқиғалар, әдістер? 

4.  StringGrid компонентінің міндеті қандай, негізгі қасиеттері, оқиғалар, әдістер? 

Әдебиеттер: (1) 319-334 б. 

 

8 апта 

9 тақырып. Dialogs  бетінің компоненттері. Мультиформды қосымшалар құру. 

PageControl компоненті. 

Дәріс жоспары 

1.  Dialogs бетінің компоненттері. Қасиеттері. Оқиғалары. Әдістері. 

2.  Мультиформды қосымшалар құру. 

3.  PageControl компоненті. Қасиеттері. Оқиғалары. Әдістері 

 

Дәрістің қысқаша мазмұны 

1. Dialogs бетінің компоненттері 

Windows  құрамына  бірқатар  типтік  диалогтік  терезелер  кіреді,  оларға  жүктелетін 

файлды  таңдау  терезесі,  шрифті  таңдау  терезесі,  принтерді  баптау  терезесі  және  т.с.с. 

 

 

ПОӘК 042-18-12.1.47/03-2013 

 

Баспа № 1  18.09.2013ж. 

57 беттің 24-сі   

 

жатады.  

Стандартты диалогтік терезелермен жұмыс істеу 3 сатыда жүзеге асырылады: 

1.  Формаға  диалогті  ұйымдастыру  үшін  компонент  орналастырылады  және  оның 

қасиетін  баптау  жүргізіледі.  Қосымшаны  құру  процесінде  диалогтің  компоненттері 

формада  белгі  түрінде  көрсетіледі.  Диалог  компонентінің  қасиеттерін  объекттер 

инспекторы немесе программа арқылы баптауға болады.  

2.  Диалог  үшін  стандартты  Execute  әдісін  шақыруды  жүзеге  асырады  және 

бапталған терезені көрсетеді. 

Бұл  әдісті  шақыру  көбінесе  қандайда  бір  оқиғаны  өңдеуіш  ішінде  орналасады. 

Диалог  терезесі  модальді  терезе  болып  табылады,  сондықтан  Execute  әдісіне 

қатынасқаннан  кейін  программаның  ары  қарай  орындалуы  пайдаланушы  терезені 

жаппағанша дейін тоқтатылады.  

Execute  әдісі  логикалық  функция  болып  табылады,  сондықтан  ол  егер 

пайдаланушымен диалог нәтижесі табысты болса, «Ақиқат» мәнін қабылдайды.  

3.  Execute  функциясының  нәтижесін  талдай  отырып,  программа  деректердің 

диалогтік терезесі көмегімен енгізілген – файл атауы, принтерді баптау, таңдап алынған 

шрифтер және т.с.с. пайдалануды орындайды. 

OpenDialog және SaveDialog компоненттері 

OpenDialog  компоненті  файлды  ашудың  стандартты  диалогтік  терезесін  шақыруға 

арналған компонент болып табылады. 

SaveDialog компоненті файлды сақтаудың стандартты диалогтік терезесін шақыруға 

арналған компонент болып табылады. 

Бұл компоненттер бірдей қасиетке ие, сондықтан бірге қарастырылады. 

OpenDialog және SaveDialog компоненттерінің  кейбір қасиеттері: 

1.  FileName  –  диалогтің  табысты  аяқталуы  кезінде  файлдың  маршруты  мен 

атауынан тұрады.  

Программа  бұл  қасиетті  файлға  деректерді  оқу  немесе  жазу  мақсатымен  оған  кіру 

үшін пайдалануға болады. Пайдаланушы дербес атау енгізе және  көрсете, мысалы жоқ 

файлды  алады.  Жазба  үшін  бұл  қажет  емес,  бірақ  оқу  кезінде  файлдың  болмауы 

программада қатеге әкелуі мүмкін. Оны болдырмау үшін файлдың бар болуын FileExists 

функциясымен тексеруге болады. 

2. Filter – диалогтік терезеде көрсетілетін файлдарды фильтрациялау (таңдау) үшін 

пайдаланылады. 

Бұл  қасиетті  арнайы  редактор  көмегімен  орнатуға  болады.  Редакторға  кіру  үшін 

объекттер  инспекторының  Filter  жолындағы  көп  нүктеге  кнопка  бойынша  шерту 

жеткілікті.  Содан  кейін  сол  жақ  колонкада  фильтрдің  сипатталуы  беріледі,  ал  оң  жақ 

колонкада шаблон түрінде фильтрдің өзі беріледі.  

3. FilterIndex – алғашында таңдап алынған фильтрді анықтайды.  

4.  InitialDir  –  диалог  терезесінің  ашылуы  кезінде  ең  бірінші  ашылатын  каталогты 

орнатады. 

2. Мультиформды қосымшалар құру 

Формаларды көрсету 

Delphi  жұмысының  әрбір  сеансының  басында  автоматты  түрде  қосымшаның  бас 

формасы (Fotm1) құрылады. Бірақ программада бірнеше форма болуы мүмкін, олардың