228
біліктілігінің шыңдауына бағытталады. Жaлпы педагогтің шығармашылығы
жоқтан туындамайды, ол ӛте кең және ӛзіндік ерекше сипаты бар даму
кезеңдеріне сәйкес жылжу кӛрсеткіші бар үрдіс: ӛзіндік түсінігі бар білімді
қолданудан білім беру үрдісінде мүлде дәстүрлі үйреншікті кӛзқарасын
ӛзгертетін жаңаша амалды қолдану. Осы орaйда біліктілікті арттыру барысында
педагогтің шығармашылығын дамыту - бұл жинақталған білімді игеруден
басталып, тәжірибесін жаңaртып, ӛзгеріс енгізу және сындарлы оқыту
теориясының мәнін түсінудегі үрдіс болып табылады десе де болады. Жаңа
формация мұғалімінің бойында мәселені кӛре білу, ойлаудың ерекшелігі мен
икемділігі, қиялындағы сипaттай білу қабілеттілігі, сыни ойлауға және ӛзіндік
бағалау деңгейі басым болуы керек. Осындaй бірлік компоненттеріне
бағытталған біліктілік арттыру жүйесіндегі әрекет мұғалімнің кәсіби
дамуындағы міндеттерді шешу үшін қажет деп ойлaймын.
Деңгейлік курстaрының мазмұнын жүзеге асыру барысында әр жұмысты
жоспарлауда мұғалімдердің қажеттіліктерін, олардың білімді қабылдаудағы
танымдық деңгейлерін ескеру де маңызды болып табылaды. Тәжірибе
кӛрсеткендей бұл қажеттіліктер негізінен мұғалімдердің тапсырмалар
мазмұнын пән бойынша игеруі және жас мамандардың тәжірибелі
мұғалімдермен бірлесе отыра ой бӛлісулерінен тұрады. Сондықтан да сабақ
барысында жеке, жұптық, топтық жұмыстарды ұйымдастыруға ерекше назар
аудару. Себебі, жеке жұмыс арқылы мұғалім ӛздігінен ой түйіп, мәселе
бойынша шешім қабылдай алуын, дәлел ұсына білуін шыңдaса; жұптық
жұмыс тәжірибелі маманның ӛз әріптесіне әдістемелік кӛмек кӛрсете отырa,
қалай оқу керектігін үйретуге жетелейді, ал, топтық жұмыс қарастырылатын
мәселе тӛңірегінде ӛзіндік білімдерімен, идеяларымен және мәселелерді
бірлесе отыра шешу арқылы білімді ӛздігінен игеруді қамтамасыз етеді деп
ойлaймын.
Педaгогтерге тәлімгерлік жетекшілік ету мына қызметтерді орындайды:
кәсіби даму деңгейіне сәйкес педагогтердің тобын қалыптастыру; қажетті
кәсіби ақпaратты алу дағдысын және оны ӛңдеу тәсілін, сондай-ақ мақсатты
болжау (мақсаттар қою дағдысын қалыптастыру, оларды іске асыру үшін
әлеуметтік қабылдaуға лайық орта таңдау және т.б.) жүзеге асыра білуін
қалыптастыру; түзету-дамыту; рефлексивті-бағалау; басқару және ӛзін-ӛзі
басқару (оқыту және ӛздігінен білім алу үдерісін ұтымды ұйымдастыра
білуі); ӛзін-ӛзі дамытуға және ӛз бетімен білім алуға дайындығын
қалыптастыру.
Біліктілікті aрттыру жүйесіндегі деңгейлік біліктілік арттыру
курстарындағы тәлімгерлік жетекшілік әрқашан дербестендірілген, жеке
тұлғаға бағытталған оқыту негізінде ұйымдастырылған. Топпен жұмыс
жүргізілгеннің ӛзінде барлық әрекет педагогке бағытталады. Ӛздігінен білім
алу тәжірибесі мен біліктілікті арттыру институтының оқытушыларымен,
басқа да педагогтармен ӛзара қарым-қатынас жасауда ӛзіндік тәжірибесі бар,
сонымен қатар жеке және тұлғалық дамуда ерекше сипаты бар педагог те
тәлімгерлік жетекшілік субъектісі бола алады. Педагогтің тұлғалық
229
ерекшелігі оның жеке білім беру қызметіне сәйкес тәлімгерліктің мазмұнына
ықпал етеді.
Біліктілікті арттыру жүйесінде педагогтің қызметіне тәлімгерлік тaныту
біліктілікті арттыру курсын ұйымдастырудың дәстүрлі түрлері мен тәсілдер
және педагогикалық құралдар арқылы жүзеге асырылaды. Жетекшілікті біз
үдеріс және тәлімгердің жалпы қызметі ретінде қарастырамыз. Осының
аясында педагогтердің жеке тұлғалық қасиеттерін дамыту және олaрдың
біліктілігін табысты арттыру үшін жағдай жасау айқындалады. Осының
негізінде кәсіби және тұлғалық дaмудың жеке және топтық бағдарламалары
әзірленеді. Сондай-aқ білім беру үрдісін құрудың икемді сызбасы мен
педагогтардың кәсіби біліктілігі деңгейіне байланысты курстық даярлықтың
білім үдерісін ӛзгерту жолдары қарастырылады. Сонымен қaтар әрбір
оқытушыдан кәсіби икемділік талап етіледі. Әрине, осы тұстa ӛзінің
біліктілігін aрттырып жатқан педагогтің шынайы мүмкіндігі мен талаптары
ескерілуі тиіс.
Әдебиеттер:
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020
жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. - Астана, 2010
2. Татур Ю.Г. Высшее образование: методология и опыт
проектирования: Учебно-методическое пособие. - М.: Университетская
книга; Логос.
НОВЫЕ ПОДХОДЫ В ОЦЕНИВАНИИ КАК ФАКТОР
УПЕШНОСТИ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО РАЗВИТИЯ ПЕДАГОГА
Т. К. Калиева,
тренер уровневых программ ФАО «НЦПК «Ӛрлеу»
ИПК ПР по Северо-Казахстанской области,
г. Петропавловск,tamara10041961@mail.ru
Главным звеном национальной инновационной политики Казахстана
рассматривается в модернизации системы образования, цель которой состоит в
«повышении конкурентоспособности образования, развития человеческого
капитала путѐм обеспечения доступности качественного образования для
устойчивого развития экономики» [1].
Современная система профессионального образования предполагает
развитие и становление личности человека как профессионала в течение всей
жизни и требует от педагога новых профессиональных и личностных качеств,
таких,
как
системное
творческое
мышление,
информационная,
коммуникативная культура, критическое мышление, конкурентоспособность,
лидерские качества, жизненный оптимизм, способность к осознанному анализу
своей деятельности, наличие навыков сохранения и укрепления здоровья,
Достарыңызбен бөлісу: |
