Ересектерге арналған емдəмдік тағам (емдік жəне аурудың алдын

205
Алмас ты ры л май-
тын
Валин
Изолейцин
Лейцин
Лизин
Метионин + 
цистин
Треонин
Триптофан
Фенила ланин +
тирозин
Алмас ты ры -
ла тын
Алании*
Аргинин*
Аспарагин
қышқылы
Гистидин
Глицин
Глутамин
қышқылы
Пролин
Серин
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
– «–
2,5 г
2,0 г
4,6 г
4,1 г
1,8 г
2,4 г
0,8 т
4,4 г
6,6 г
6,1 г
12,2 г
2,1 г
3,5 г
13,6 г
4,5 г
8,3 г
3,9 Г
3,1 г
7,3 г
6,4 г
2,8 г
3,7 г
1,2 г
6,9 г
10,6 г
9,8 г
19,5 г
3,4 г
5,6 г
21,8 г
7,2 г
13,3 г
Липидтер
Тізбегінің ұзын-
дығы орташа 
қаныққан МҚ
Жануар жəне 
өсімдік текті 
майлар
Кокос, пальма 
ядросының майы
25 г
–
Моно қанық па ған 
МҚ
Жануар жəне 
өсімдік текті 
майлар 
Асқабақ, күріш, 
күнжіт, борсық 
майы
30 г
–
Жарты лай қа нық-
па ған МҚ
соның ішінде:
Өсімдік текті 
майлар, балық 
майлары
Асқабақ майы, акула 
бауырының майы
11 г
20 г
ω-3 тұқымдасы
(α-линолен, 
эйкозапен таен,
докоза гексаен)
Өсімдік текті 
майлар, (зығыр, 
соя), балық 
майлары
Қыша, күнжіт, 
үрмебұршақ майы, 
акула бауырының, 
нəлім балығының 
майы
1 г
Зг
ω-3 тұқымдасы
(линол, γ-линолен, 
линолен 
қышқылының 
конъю гаты)
Өсімдік текті 
майлар
Биотехнологиялық 
текті есек (Oenothe-
ra biennis), қарақат, 
бурачника (Borago 
offi cinalis), асқабақ 
майлары
10 г
–

206
Алкокси гли це рид-
тер
Балық бауы ры 
(лақа ба лық, 
жайын балық 
жəне т.б.)
Акула бауыры
1 г
2 г
Стериндер: 
β-Ситостерин
Соя, сəбіз, 
інжір, кориандр
Дəрілік дудник, 
(Angelica archan-
gelica) түбірі, 
тұқымы; ферула, 
(Ferula ferulaeoides) 
түбірі; жұмыршақ 
тұмаршөп, 
(Capsella bursapas-
toris) өсімдігі (жер 
үстіндегі бө лігі); 
жалаңаш мия, 
(Glycyrrhiza glabra) 
түбірі, сабағы
20 мг
60 мг
β-Сито стерол-D-
гликозид
Стиг мас те рин
Сəбіз, апельсин
Соя, 
үрмебұршақ, 
қызанақ, 
итмұрын
Қытай лимоннигі, 
(Schisandra chinensis) 
ағашы
Шұбар алатікен, 
(Silybum marianum) 
тұқымдары; кассия 
тороза, (Cassia torosa 
cav.) тұқымдары
300 
мг
20 мг
600 мг
60 мг
Сквален
Өсімдік май-
лары (зəйтүн, 
күріш жəне т.б.)
Амарант майы 
(Ama ranthus cruentus); 
аку ла бауырының 
майы
0,4 г
1,5 г
осфолипидтер
(фосфати дил-
холин (лецитин), 
фосфатидил этано-
ламин, фосфа ти ди-
лино зит, фос фа тид-
ил серин жəне т.б.)
Өсімдік 
майлары, құс 
жұмыртқалары
– 
7 г
15 г
Моно- жəне диса-
харидтер
Жемістер,
көкө ністер, сүт 
жəне солардың 
негізінде 
дайындалған 
өнімдер
олисахаридтердің 
ферментативті 
гид ролиз жəне 
химия лық синтезінің 
өнім дері жəне 
био технология 
өнімдері
50 г
75 г

207
Моносахаридтер
Глюкоза
Жемістер, 
көкөністер, бал 
жəне со лар дың 
негізінде алы-
натын өнімдер
Полисахаридтер 
гидролизінің 
өнімдері жəне 
алынатын био-
технологиялық өнім
–
25 г
Фруктоза
Жемістер, 
көкөністер, бал 
жəне солардың 
негізінде 
алынатын 
өнімдер
Полисахаридтер 
(инулин) гидро-
лизінің өнімдері 
жəне алынатын 
биотехнологиялық 
өнім
35 г
45 г
Галактоза
Сүт жəне сүт 
өнімдері
Лактоза гидроли зінен 
алынған өнім
0,7 г
2 г
Рибоза**
Жануар жəне 
өсімдік жа-
сушаларының 
РНК құрамына 
кіреді (арқан 
балықтардың 
бауыры, ішін дегі 
қалдық тары, 
өнген дəн)
Биотехнология 
өнімдері
0,2 г
1 г
Дисаха ридтер***
Сахароза
Қант, же міс тер, 
көкө ністер жəне 
солардың не гі-
зінде алынған 
өнімдер
Полисахаридтер 
(крахмал) гидро-
лизінің өнімдері 
–
65 г
Мальтоза
Солод 
сығындысы, 
өнген дəн
Полисахаридтер 
(крахмал) гидро-
лизінің өнімдері
–
65 г
Лактоза
Сүт жəне сүт 
өнімдері
15 г
30 г
Көпатомды циклдік спирттер
Сорбит
Алма, шие, 
алмұрт, қара 
өрік, долана, 
шетен
Химиялық синтез 
өнімдері; жұмыршақ 
тұмаршөп, (Cap-
sella bursapastoris) 
(жер үстіндегі бөлігі) 
өсімдігі; қарапайым 
шетен, (Fraxinus ex-
celsior) қабығы; үлкен 
жолжелкен, (Plantago 
major) жапырағы
15 г
40 г

208
Ксилит
Жемістер жəне 
көкөністер
Ксилан гидроли зінен 
алынған өнім дер 
(қайың ағашы, жүгері 
өзегі, мақта қабығы 
жəне т.б.)
15 г
40 г
Эритрит
Жемістер, 
шарап, сыра, 
соя соустары
Биотехнологиялық 
өңдеуден өткен 
жүгері жəне бидай 
крахмалының 
өнімдері
15 г
45 г
Моносахаридтер туындылары
Глюкозамин 
(глюкозамин 
сульфат)
Жануар текті 
субөнімдер
Құс, жануарлар, теңіз 
ағзалары, хи тиннің 
шемір шек тін де рі нің 
гидроли зінен алынған 
өнімдер
0,5 г
0,75 г
Галактозамин 
(га-лактозамин 
суль фат)
Жануар текті 
субөнімдер, 
теңіз 
қырыққабаты
Құс, жануарлар, теңіз 
ағзалары шеміршек 
тіндерінің 
гидролизінен алынған 
өнімдер 
0,5 г
0,75 г
Глюкурон, 
гиалурон 
қышқылы
Жануар текті 
субөнімдер
Құс, жануарлар, теңіз 
ағзалары 
шеміршек тіндерінің 
гидролизінен 
алынған өнімдер 
0,5 г
0,75 г
Хондроитин-
сульфат
Жануар текті 
субөнімдер
Құс, жануарлар 
шеміршек тінде рінің 
гидролизінен 
жəне теңіз ағзалары 
полисахаридтерінің 
гидролизінен 
алынған өнімдер
0,4 г
1,2 г
Полисахаридтер
Галакто жəне 
люкоманнандар
Өсімдік шы-
рыштарының 
құрамына кіреді; 
сүзілмеген 
ша рап, сыра, 
қамырға арнал-
ған ашытқы 
қамыр
Дəрілік қояншөп, 
(Asparagus offi cina-
lis) тұқымы; ақ тал, 
древесина, кора (Salix 
alba) ағашы, қабығы; 
сыра ашытқылары
10 г
25 г

209
Полифрук тозандар 
(инулин жəне т.б..)
Топинамбур, 
цикорий
Үлкен түйе 
жапы рақ, 
(Arctium lappa) 
тамырлары; тікенше, 
(Carlina acaulis) 
түбірлері; шұбар 
алатікен, 
(Silybum marianum) 
тамырлары; 
дəрілік бақбақ, 
(Taraxacum 
offi cinale 
Web.) тамыры.
10 г
20 г
Арабино галактан
Өсімдік шы-
рыштарының 
құрамына 
кіреді
Ағаш, бал қарағай 
экстрактісі
10 г
20 г
Хитозан
Жануар текті 
суб-өнімдер
Шаянтəрізділердің 
тас қабығы, шыбын-
шіркей, құрт-
құмырсқаның хитині
5 г
15 г
Тағамдық 
талшықтар
20 г
40 г
Соның ішінде 
ери-тін: пектин, 
камеди, кар-
рагинандар, 
агар-агар, гум-
миарабик, аль-
гинаттар жəне т.б..
Алма, грей-
пфрут, қара 
жидек, шəңгіш, 
барбарис, теңіз 
балдыр лары, 
сүйекті же-
містер, жар -
малар, астық 
өнімдері, қы-
зылша жəне т.б.
Ірі гүлді қоңырау 
бас, (Platy-codon 
grandifl orus) 
тамыры; қарапайым 
колоцинт,
(Citrullus 
colocynthis) 
ұрықтары; 
зығыр, (Linum 
usitatissi mum 
L) дəні; 
карбо ксиметил 
целлюлоза
2 г
6 г
Соның ішінде 
ерімейтін: цел-
люлоза, гемицел-
люлоза, лигнин 
жəне т.б.
Қырыққа-
бат тар, 
өрік, цитрус 
жемістері, көк 
шөп, алмалар, 
сəбіз жəне т.б.
Жалаңаш мия, 
(Glycyrrhiza 
glabra) тамыр, 
тамырсабағы; 
марал тамыры, 
(Rhaponticum 
carthamoides) 
тамырсабағы
20 г
40 г

210
Микронутриенттер:
Дəрумендер
С дəрумені (аскор-
бин қышқылы, 
оның тұздары 
жəне эфирлері, 
дегидроаскорбин 
қышқылы)
Итмұрын, тəтті 
бұрыш, қара 
қарақат, бүрген, 
қой бүлдірген,
цитрус да қыл-
дары, киви, 
қырыққабат, 
жасыл бұр шақ, 
жасыл пияз, 
карто п
Химиялық синтез 
жолымен алынған; 
қылқан жапырақ; 
қарапайым құлмақ, 
цветки (Humulus 
lupulus) гүлдері; дала 
жоңышқасы, (Al-
falfa) (Medicago sativa) 
тармақтары; ацерола, 
(Malpighia glabra L.) 
жемістері
70 мг
700 мг
В1 дəрумені, 
(тиамин)
Майсыз 
шош қа еті, 
бауыр, бүйрек, 
жар малар 
(та ры, сұлы, 
қарақұмық); 
нан (қара 
бидай, тұтас 
дəн), бұршақ 
тұқымдас тар, 
жасыл бұршақ
Химиялық синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары
1,7 
мг
5,1 мг
В2 дəрумені 
(рибоф лавин, 
флавинмо-
нонуклеотид)
Бауыр, бүйрек, 
сүзбе, сыр, ит-
мұрын, қаймағы 
алын баған 
сүт, бұршақ 
тұқымдас тар, 
жасыл бұршақ, 
ет, жармалар 
(қарақұмық, 
сұлы), нан (ірі 
тартылған ұннан 
дайындалған)
Химиялық, биотех-
нологиялық синтез 
жолымен алынған; 
пісіру ашытқылары
2,0 
мг
6,0 мг
В6 дəрумені 
(пиридоксин, 
пиридок-
саль, пиридок-
самин жəне 
олардың 
фосфаттары)
Бауыр, бүйрек, 
құс, ет, балық, 
бұр шақ тұ-
қым дастар, 
жар малар (қа -
рақұмық, тары, 
арпа), бұрыш, 
кар топ, нан (ірі 
тартылған ұннан 
дайындалған), 
анар
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары
2,0 
мг
6,0 мг

211
РР дəрумені (нико-
тинамид, никотин 
қышқылы, 
никотин 
қышқылының тұз-
дары)
Бауыр, сыр, 
ет, шұжық, 
жар малар 
(қа рақұмық, 
тары, сұлы), 
бұршақ тұқым-
дастар, нан (ірі 
тартылған ұннан 
дайындалған)
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
пісіру ашытқылары
20 мг.
60 мг
Фоли қышқылы
Бауыр, нəлім 
балығының 
бауыры, бұр шақ 
тұқым дас тар, 
нан (қара би дай, 
тұтас дəннен 
алынған ұн), 
көк (ақжел кен, 
шпинат, салат, 
пияз жəне т.б.)
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары
400 
мкг
600 мкг
В12 дəрумені 
(цианкобаламин, 
метилкобаламин)
Бауыр, бүйрек, 
ет, балық
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары
3 мкг
9 мкг
Пантотен 
қышқылы (жəне 
оның тұздары)
Бауыр, бүй-
рек, бұршақ 
тұқымдастар, 
ет, құс, балық, 
жұмыртқа са-
рысы, қы занақ
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары, 
бидай ұрығы
5 мг
15 мг
Биотин
Бауыр, бүйрек, 
бұршақ тұқым-
дастар (соя, бұр-
шақ), жұмыртқа
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
сыра ашытқылары
50 
мкг
150 мкг
А дəрумені (рети-
нол жəне оның 
эфирлері)
Нəлім ба лығы-
ның бауыры, 
бауыр, сары 
май, сүт 
өнімдері, балық
Балық майы, (пур-
пурлық бактериялар 
(Наlobac-terium halobi-
um) биотехнологиялық 
синтезі
1,0 
мг
3 мг
Каротиноидтер
15 мг
30 мг
β-Каротин
Сəбіз, ақжел-
кен, аскөк, 
пияз, өрік, 
ас қабақ, бүрген, 
қызанақ, шетен, 
итмұрын
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
тұз ды дюналиелла 
балдыры (Dunaliella 
salina); Вlakeslea 
trispora саңырау-құла-
ғының, спирулиннің 
биомассасы
5 мг
10 мг

212
Ликопин
Асқабақ, қы-
занақ, қызыл 
тəтті бұрыш, 
қарбыз, па пайя, 
қызыл жəне 
қыз ғылт түсті 
жеміс тер жəне 
көкөністер
Химиялық, синтез 
жолымен алынған;
Вlakeslea trispora 
саңырау құлағы ның-
био масса сы
5 мг
10 мг
Лютеин
Қырыққабат, 
баклажан, 
шпина т, 
кресссалат, 
ақжелкен, жасыл 
бұр шақ, жасыл 
тəтті бұрыш, 
итмұрын
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
бархаттар, жер үс тіндегі 
бөлігі (Ta getes erecta); 
би дай ұрығының, 
спирулиннің майы; 
дала жоңышқасы, 
(Medicago sativa) жемісі
5 мг
10 мг
Зеаксантин
Жүгері, шпинат, 
мандарин
Химиялық, синтез 
жолымен алынған
1 мг
3 мг
Астаксантин
Арқан балық-
тары, крабтар, 
асшаяндар
Гематококкус 
балдырлары
2 мг
6 мг
Е дəрумені (токо-
феролдар, токо-
триенолдар жəне 
олардың эфиры)
Өсімдік 
майлары,
жармалар, нан, 
жаңғақтар
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
бидай ұрығының 
дəн дері, асқабақ 
тұқымдары, шұбар 
алатікен (Silybum 
marianum), амарант 
(Ama ranthus cruentus)
15 мг
100 мг
D дəрумені жəне 
оның белсенді 
түрлері
Нəлім балы-
ғының бауы ры,
балық,балық 
майы, бауыр, 
жұмыртқа, 
сары май
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
шиитаке саңырау-
құлағы
5 мкг
15 мкг
К дəрумені
Шпинат, қы-
рық-қабат, бак-
лажан, өсімдік 
майлары
Химиялық, синтез 
жолымен алынған; 
қос үйлі қалақай, (Ur-
tica dioica) жапырағы
120 
мкг
360 мкг

жүктеу 1,24 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: