137
ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ
хабарлаған. Бұған қоса курс ұзақтығы тек 1-2
сағатты құраған.
5.16-кесте көрсеткендей, мектеп
директорларының 55,0%-ы өздерінің және
қызметкерлерінің балаларға қатысты зорлық-
зомбылық саласындағы заңнама мен мемлекеттік
саясат мәселесі бойынша оқудан өткендіктерін
мәлімдеген; алайда мектеп директорларының
17,5%-ы мұ,дай оқулардың міндетті болғанын
көрсеткен. Бұған қоса, директорлардың
37,5%-ы өздерінің және қызметкерлерінің
балаларға қатысты зорлық-зомбылыққа жа-
уап берудің ұлттық жүйесі саласында оқудан
өткендіктерін хабарлаған; алайда тек 15,0%-
ы осы оқулардың міндетті болғандығын
мәлімдеген. Директорлардың мәлімдеуінше,
мұндай сабақтардың ұзақтығы небәрі 1-3 сағатты
құраған.
5.16-кесте көрсеткендей, мектеп
директорларының тек 50,0%-ы өздерінің
және қызметкерлерінің балаларға қатысты
зорлық-зомбылықты анықтау бойын-
ша оқудан өткендіктерін және 17,5%-ы осы
оқулардың міндетті болғандығын мәлімдеген.
Директорлардың аз бөлігі балаларға қатысты
5.16-кесте көрсеткендей, мектеп
директорларының 75,0%-ы өздерінің және
қызметкерлерінің балаларған қатысты зорлық-
зомбылық мәселелері бойынша оқудан/арнайы
курстан өткендіктерін мәлімдеген және 52,5%-ы
гендерлік зорлық-зомбылық мәселесі бойынша
оқудан өткен. Мектеп директорларының 25,0%-
ы балаларға қатысты зорлық-зомбылық мәселесі
бойынша курстардың/оқулардың міндетті
болғандығын мәлімдеген кезде, тек 17,5%-
ы гендерлік зорлық-зомбылық курстарының
міндетті болғандығын көрсеткен. Бұған
қоса, балаларға қатысты зорлық-зомбылық
курстарының ұзақтығы 1-ден 4 сағатқа дейін
ауытқыған және гендерлік зорлық-зомбылық
мәселесі бойынша курстар/оқулар 1-ден 2
сағатқа дейінгі шамада болған.
Мектеп директорлары құрдастары тарапынан
зорлық-зомбылық пен қорлау саласында оқуға
қатысты толығырақ сұратылды. Таңғаларлығы,
мектеп директорларының 52,5%-ы өздерінің
және қызметкерлерінің мектептегі құрдастары
тарапынан зорлық-зомбылық пен қорлау
мәселесі бойынша оқудан/курстан өткендіктерін
мәлімдеген және директорлардың тек 12,5%-
ы осы оқулардың міндетті болғандығын
5.16-кесте. Мектептегі зорлық және балаға қатысты зорлық-зомбылық, баланың құқығы
саласындағы арнайы курстар/оқулар
Оқудан өтті
Міндетті болды
n
%
n
%
Бала құқығы /Бала құқығы туралы конвенция
32
80,0%
10
25,0%
Баланы қорғау
32
80,0%
10
25,0%
Балаға қатысты зорлық-зомбылық
30
75,0%
10
25,0%
Гендерлік зорлық-зомбылық
21
52,5%
7
17,5%
Мектептегі зорлық-зомбылық және кемсітушілік
22
55,0%
5
12,5%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық саласындағы заңнама
және мемлекеттік бағдарламалар/саясат
22
55,0%
7
17,5%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылықты елеудің ұлттық жүйесі
15
37,5%
6
15,0%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық оқиғаларын анықтау
20
50,0%
7
17,5%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық оқиғаларын зерттеу
13
32,5%
3
7,5%
Зорлық-зомбылықтың құрбаны болған және зорлық-
зомбылық куәгерлерінің сауалдамасын жүргізу
10
25,0%
2
5,0%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық оқиғалары туралы ақпарат
20
50,0%
7
17,5%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық оқиғаларын бағыттау
16
40,0%
6
15,0%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық істерін үйлестіру
18
45,0%
5
12,5%
Балаларға қатысты зорлық-зомбылық оқиғаларының
мониторингі және кейінгі бақылауы
19
47,5%
5
12,5%
138
ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ
5.17-кесте. Мектептегі зорлық-
зомбылықпен күрес үшін балаларды қорғау
жүйесіндегі өзгерістер туралы хабардарлық
Толық іріктеме
N = 40
n
%
Жақында қабылданған
өзгерістер туралы және
олардың мектептегі зорлық-
зомбылық оқиғаларына
мектептің араласуын/неме-
се анықтауын қаншалықты
жақсартқандығы туралы
хабардарлық
18
45,0%
«Бейнебақылау жүйесі ұлттық бірыңғай
тестілеуден екі апта бұрын орнатылды. Бұл - ба-
лаларды қорғаудың және келеңсіз жайттардың
алдын алудың ең жақсы тәсілі» [15].
Бірнеше мектеп директоры балалардың
мінез-құлқына, киім үлгісіне, құқықтары мен
міндеттеріне қатысты жазбалар, ережелер
орнатқандығын мәлімдеген. Олардың пікірінше,
осы мектеп ережелері оқушылар көретіндей
және барлық оқушылар осы ережелерді міндетті
білетіндей көпшілік орынға ілінген.
«Мектеп ережелері бар. Олар вестибюльде есік
жанында ілулі тұр. Оны барлық оқушылар біледі.
Ережеде оқушыға қандай әрекетке рұқсат
берілмейтіні жазылған. Бұл ереже барлығына
бірдей, бірыңғай мектеп формасын көздейді.
Себебі мектеп формасы өте маңызды әрі
оқушылар бірдей болуы тиіс» [35].
зорлық-зомбылықты зерттеу (32,5%) және зар-
дап шеккен балалар мен зорлық-зомбылық
куәгерлерін сұрау (25,0%) бойынша курстар-
да оқыған. Алайда, мектеп директорларының
аз бөлігі осы курстардың міндетті болғандығын
көрсеткен (тиісінше 7,5% және 5,0%),
курстардың ұзақтығы 1-3 сағат құраған.
Ақырында, 5.16-кесе көрсеткендей, мек-
теп директорларының 50,0%-ы өздері мен
қызметкерлерінің балаларға қатысты зорлық-
зомбылық оқиғалары туралы ақпараттандыру
бойынша оқудан өткендігін мәлімдесе, 40,0%-
ы балаларға қатысты зорлық-зомбылық
істерін жөнелту бойынша дайындықтан өткен,
45,0%-ы балаларға қатысты зорлық-зомбылық
оқиғаларын үйлестіру жөніндегі оқуларда болған
және 47,5%-ы балаларға қатысты зорлық-
зомбылық жағдайында мониторинг пен кейінгі
бақылау даярлығынан өткен. Бірнеше мек-
теп директоры (12%-дан 17%-ға дейін) осы
курстардың міндетті болғандығын көрсеткен,
олардың ұзақтығы 1-3 сағат аралығында
ауытқыған.
Мектептегі зорлық-зомбылыққа
жауап айтару бойынша балаларды
қорғау жүйесіндегі өзгерістер
туралы хабардарлық
Мектеп директорларына жақында қабылданған
өзгерістер туралы және олардың мектептегі
зорлық-зомбылық оқиғаларына мектептің
араласуын/немесе анықтауын қаншалықты
жақсартқандығы туралы сұрақ қойылды. 5.17-ке-
сте көрсеткендей, мектеп директорларының
45,0%-ы балаларды қорғау жүйесіндегі осындай
өзгерістер туралы хабардарлығын белгілеген.
Мектеп директорларының 12,5%-ы мұндай
өзгерістер туралы тіпті білмейтінін мәлімдеген.
Мектеп директорларына мәлім болған
өзгерістердің кең тарағандарының бірі бірқатар
мектептерде бейнекамералар орнату болған,
мұның өзінде бірнеше мектеп директоры өз
мектептерінде бейнекамера орнатуға ниет
білдірген. Олардың пайымдауынша, бейне-
камералар баланың мінез-құлқын бақылауға
және үдеріс барысында зорлық-зомбылық
жағдайларын анықтап, мектеп мүлкін қорғауға
мүмкіндік береді. Бір директордың түсіндіруінше:
Достарыңызбен бөлісу: |
