«Қазақ тілі мен әдебиеті» және «Ұлағат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ай сайын шығатын Республикалық

104

105

2. Параллелизм дегеніміз не?                                                                                                              

-------------------------------------------------------------------------

3. Ақын өлеңіндегі параллелизмді  тап.                                                                                           

-------------------------------------------------------------------------

4. Сөздікпен жұмыс.                                                                                                                         

Бұйық –                                                                                                                                               

5. Өлеңді құрылысына талда.

------------------------------------------------------------------------

6.  Өлеңдегі  табиғат  құбылысын,  өз  ойыңды  қоса  

отырып, қарасөзбен баяндап жазып шық. 

------------------------------------------------------------------------ 

7. «Жиіленді қара орман» өлеңін  табиғат лирикасына 

жатқызуға бола ма?

-----------------------------------------------------------------------

8.  Орман  бейнесінің    көрінісі  қандай  сөздер  арқылы 

суреттелген?  

------------------------------------------------------------------------

9. Ақын орман көрінісіне қарап тұрып нені армандады?

-------------------------------------------------------------------------

10. Сөздікпен жұмыс.

Кебін – 

Аза боп – 

Әпсүн – 

11.  «Қараңғылық  қоюланып  келеді»    өлеңін  оқыған     

кезде көз алдымызға қандай көріністер  елестеді? Көріністі 

сол қалпында суреттеу.

Ақын өлеңі

Оқушы пікірі

12. Көркемдегіш тәсілдерді табу.

 Өлеңнің аты

Теңеу 

Эпитет  Кейіптеу  

«Жиіленді қара орман»

«Қараңғылық қоюланып 

келеді»

13.  «Қараңғылық  қоюланып  келеді»  өлеңін  қарасөзбен 

жазып шығу.    

14.  Екі жақты күнделік

Өлеңнен саған не әсер етті?   Несімен   әсер  етті?

25-сабақ

«Жазғы таң», «Жаз  келеді»            

1.  Табиғат  лирикасы  дегеніміз  не?    Табиғатты  жырға 

қосқан қандай ақындардың өлеңдерін білеміз?

------------------------------------------------------------------------

2.    Өлеңдерді  оқып  отырғанда  көз  алдарыңа  нені 

елестеттіңдер?

Автор эмоциясы қандай сөздерден білінеді?

3.  Сабақты  бейнелеу  өнерімен  байланыстыр,  жазғы 

таңның суретін салып көр. 

-------------------------------------------------------------------------

4.  «Жайраңдаған  жаз  келді»  тақырыбына  өлең  немесе 

шағын эссе жазып көр.

------------------------------------------------------------------------

 

А 

Д 

А

М

 

Т 

А 

Б  

И 

Ғ 

А 

Т

 

Сезім 

 

 

      

Ав-

тор 

ше-

бер-

лігі 

 

 

 

 

 

Іс-әрекет 

Көңіл күй 

106

107

26-сабақ

«Мағжан оқулары» байқауы

1.  Сен өзіңді «Тәуелсіз сарапшымын» деп есепте. Мағжан 

жырларын жатқа оқыған оқушылардың  бағасын  бер.

Оқушы-

ның 

аты-

жөні

Өлеңді 

оқу 

мәнері

Дауыс 

ырғағы

Кідіріс-

сіз 

оқу

өзін-өзі 

ұстауы

(сахна 

шеберлігі)

Қанша 

өлеңді 

жатқа 

біледі?

1.

2. 

3

4

5

6

2.  «Ақынға арнау». Мағжан жайлы жыр толғау.

Ақынға  жыр  шумақтарын  арнаған  оқушылардың                  

өнерін бағалайық.

Оқушының 

аты-жөні

Өлеңнің 

мазмұны Құрылысы

Тіл 

шеберлігі

Оқу 

мәнері

1

2

3

4

   

27-сабақ

Ақын – сатира саласында.  «Төбет»,   «Бір биге», 

«Заманымыздың ақыны»

Есіңе  сақта. Юморлық образ – күлкілі кейіпкер, юмор 

–  өмірдегі  кісі  күлерлік  құбылыстардың  өнердегі  сәулесі.  

Юмордағы күлкі – әзіл, ал әзіл келемежге айналса – ирония,  

келемеж ащы мысқылға айналып сын үдей түссе – сарказм 

болғаны. Сатиралық образ – ұнамсыз тип.

Сатиралық  образ  жасаудың    тәсілдері:  мысал,  пародия, 

памфлет, шарж, карикатура, т.б.

2.  «Төбет»,  «Бір  биге»,  «Заманымыздың  ақыны»  

өлеңдерін мәнерлеп оқып, мәнін аш. 

Кейіпкер ерекшелігі

 Оқушы пікірі

Тіл көркемдігі

Аң мен адамның 

арасындағы  

айырмашылық. Бір-бірін 

түсініспеу. Әділетсіз 

жандарға деген ақын 

көзқарасы. 

Ақын тіліндегі 

сатира. 

Қандай мінез 

сыналған?

Астарлау, әзіл 

мен  лириканы 

астастыра 

білуі.

3.  Венн диаграммасы.

                Сатира             Ортақ              Юмор

                                                                                                                                                                                  

4. Өзің қалаған өлеңді құрылысына талда, құрылысындағы 

өзгешелікке назар аудар. 

------------------------------------------------------------------------

28-сабақ

Мысалдан алар өнеге.  «Мысық пен ет»

Есіңде  сақта.  Мысал  –  шығармалардың  қысқа  түрі. 

Әрқашан  сатиралық  сипатта,  көбіне,  аң,  хайуанат,  кейде 

зат туралы жазылады да, сол арқылы адам бойындағы  мін, 

әлеуметтік  ортадағы  кемшілік  күлкіге,  келекеге,  мазаққа 

айналдырылып сыналады. 

1.    Мысықтың  іс-әрекеті  қандай  жолдарда  көрініс 

тапқан? ----------------------------------------------------------------

2.  Етке қолы жетпеген мысық өзіне-өзі қалай тоқтау 

салды?  -----------------------------------------------------------------

3. Ақын мысал өлеңді қалай қорытындылайды?                                                                             

------------------------------------------------------------------------

4. Өлеңді сатылай талдау.

1. Тақырыбы:  ---------------

2. Жанр түрі: -----------------