Аза дебие ті 7 ар ма н

27
Бі лік сіз қа ған дар отыр ған екен,
Жал тақ қа ған дар отыр ған екен...
Таб ғаш елі нің ал дауы на көн ген Түр кі қа ған ды-
ғы ның бек те рі өза ра араз да сып, ел дің іш кі бір лі гі не 
көп нұқ сан кел тіреді. Ел де ала уыз дық ту ып, Түр кі 
қа ған ды ғы ның ір ге сі шай қа ла бас та йды. Бұл өте қауіп-
ті ке зең еді. Ав тор түр кі хал қы ата-ба ба дәс тү рін бе рік 
ұс та ған кез де рін де еш кім ге тәу ел сіз, ер кін өмір сүр-
ге нін жыр лай ке ліп, ол осы жол дан тай ып, дұш пан ға 
ал дан ған сәт те рін де: «Бек ұл да ры құл бол ды, Пәк қыз-
да ры күң бол ды», – дей ді. Со дан кей ін Күл те гін ба тыр-
дың көп әс кер жиып, түр кі елін жау дан азат ету ге 
кі ріс ке ні мақ та ныш пен су рет те ле ді. Түр кі әс ке рі нің 
оғыз, соғ ды, түр геш тер ге, т.б. қар сы жүр гіз ген шай-
қас та ры, ал Күл те гін ба тыр дың шай қас ал дын да ғы 
жек пе-жек ке шы ғып, жау ды ұдайы же ңіп отыр ға ны 
ше бер лік пен бей не лен ген. 
Жыр дың ав то ры Күл те гін мін ген ат тың си па тын, ат 
әб зел де рі нің әде мі лі гін, ба тыр қа ру ының сұс ты кө рі не-
ті нін ұтым ды те ңеу лер ар қы лы көр се те біл ген. Жыр да 
Күл те гін түр кі елі нің «төрт бұ ры шын да ғы» бар лық жау - 
ды же ңіп, ел де ты ныш тық, бей біт өмір ор на та ды. Ақын 
Күл те гін нің ер лі гі ту ра лы: «Бас ты ны ең кейт ті, Ті зе лі ні 
бүк тір ді», – дей ді. 
«Күл те гін» жы ры ның бас ты идея сы – түр кі хал-
қын ау ыз бір ші лік ке, сырт қы жау ға қар сы ұй ым дас қан 
кү рес ке, ежел гі ата-ба ба жо лы мен салт-дәс тү рін бе рік 
ұс тау ға үн деу. Жыр со ңын да Күл те гін ба тыр қай тыс 
бол ған да, бү кіл түр кі хал қы қат ты қай ғы рып, аза 
тұт қа ны, оны жоқ тап, жер леу сал та на ты на әлем нің 
төрт бұ ры шы нан көп те ген атақ ты адам дар – ел ші лер, 
ба тыр лар, бек тер, тас қа шай тын ше бер лер, т.б. кел ге ні 
ай ты ла ды.
Кие лі құл пы тас та:
«Төрт бұ рыш та ғы ха лық ты
Көп ал ған, бә рін бей біт ет кен.
Бас ты ны ең кейт кен,
Ті зе лі ні бүк тір ген.
Біл ге қа ған дар екен,
Алып қа ған дар екен!», –
деп ке ле тін жыр жол да ры әлем ді ау зы на қа рат қан 
алып мем ле кет ті елес те те ді.
Егер­ел­бас­шы­сы­тоң­
мой­ын­һәм­сат­қын­бол­
ма­са­–­ел­дің­ба­ғы.­
­Тас­та­ғы­жа­зу­дан­тағы­лым­
ал­ғай­сың.­
Ел­бо­лып­бі­рі­гу­ден­ас­қан­
ба­қыт­жоқ.­
Біл ге қа ған

жүктеу 7,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: