Сабақтың басы
2 минут
Сабақтың ортасы
10 минут
5 минут
5 минут
5 минут
10 минут
|
«Оркестр» ойыны арқылы сыныпты топқа бөлу. Қазақтың ұлттық аспаптарын атау арқылы сынып үш топқа бөлінеді.
1 топ- «Домбыра», 2 топ- «Қобыз», 3 топ – «Жетіген»
Мұғалімнің кіріспе сөзі
Атыңнан айналайын қазақ деген,
Қазағымның жырларын ғажап дер ем.
Қыз Жібектей қыздары ару болса,
Төлегендей ұлдары батыр дер ем,- демекші бүгінгі сабақ - «Қыз Жібек» жырының «Сұлулық пен парасаттың жыршысы» тақырыбында жыр мазмұнын ашып, кейіпкерлер бейнесіне талдау жасап, үзінділер жаттаймыз.
«Қыз Жібек» жыры – қазақтың ең көне мұраларының бірі, лиро-эпостық дастандарының ішіндегі ең көркемі. «Қыз Жібек» жыры-аңыз емес, тарихи оқиға, кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері - Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар,бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды. Жібек бейнесі- сұлулық пен әсемдіктің символы, қазақ халқының мақтанышы, рухани ескерткіш.
Сабақта «Қыз Жібек» жыры бойынша талқыланатын тақырып, мақсат және бағалау критерийлері таныстырылады.
Сабағымызды «Білім биржасы» ойны арқылы жүргіземіз.
Мақсаты: оқушылардың білімге деген құштарлығын арттыру, қызықтыру арқылы білімін тереңдету, зияткерлік қабілетін дамыту.
Ойын барысы: Ойынға 3 топ қатысады.
Ойын алаңы: магнит тақтада 1-ден 10-ға дейінгі сандар,
4 конверт : жасыл, сары, қызыл, көк
Топтың мүшелері бір сан таңдап алады, әр санға сәйкес тапсырма беріледі.
1. Қызыл конверт- «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді талдау.
2. «Өрмекші торы».
3. Жасыл конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша сұрақтар
4. Лотерея билеті.
5. « От ».
6. Көк конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша кейіпкерлердің бейнесін ашатын үзінділерді жатқа айту
7. «Алтын сандық ».
8. « Қамал ».
9. Сары конверт- «Қыз Жібек» кинофильмі туралы мәлімет
10. «Қарамысық ».
Бүгінгі сайысымызды Нұрсұлтан Әбішұлы .Назарбаевтың сөзімен бастайық: “Білімді, интеллектуалды адамдарсыз,озық ғылымсыз Қазақстанның перспективасы жоқ. Қазір адамдардың бәсекелестігі, білімнің бәсекелестігі, ғылымның бәсекелестігі жүруде. Бұған дайындалу қажет.”
Ойын шарты:
«Қара мысық» түссе жолыңыздың болмағаны, ойын кезегі келесі топқа беріледі.
« От » келсе , жинаған ұпайларыңыздың 30 ұпайы күйіп кетеді.
«Лотерея билеті»- керісінше 30 ұпай сыйлыққа беріледі.
«Қамалға» келсеңіз , қиын сұраққа тап боласыз. Ол арнайы сұрақ болады.
«Алтын сандық» - олжаға кенелеміз. Сыйлық аламыз, ойынды жалғастырамыз.
«Өрмекші торына» түссеңіз, көрермендер сұрағына ие боласыз. Сұрақтың дұрыс жауабын таппаса, тордан шыға алмайды.
Ойын барысы:
Ойынды бастайтын команданы анықтау үшін, капитандары ортаға шақырылады,
«Ж» әрпінен басталатын қазақ тілі терминдерін кім көп айтады, сол топ бірінші бастайды.
«Өрмекші торы»
Ойла-ойла тереңнен,
Жақсы емес-ау көп бөгелген.
Сұрақтарды шешпесең
Өте алмайсың бөгеттен
(қөрермендер сұрағы)/ Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай
«Қамал» Арнайы сұрақ (40 ұпай)
Тауды биік демеңдер,
Талаптансаң шығарсың
1. Жырда көрінетін әдет-ғұрып туралы айт. (бата, көш, қыз қылығы, теріс бата, жеңгелік, қалыңдық ойнау, түс көру, түс жору, қоштасу, әмеңгерлік)
Жасыл конверт- «Қыз Жібек» жыры бойынша сұрақтар Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай/
1. Жырдың тақырыбы не? (Махаббат тақырыбы)
2. Неше бөлімнен тұрады?
(2 бөлім. 1. Төлегеннің Жібекке үйленуі.
2. Жібектің Сансызбаймен қосылуы).
3. Сюжеті. (Сюжет біреу - жігіттің үйленуі)
4. Кейіпкерлері: Төлеген, Жібек, Бекежан, Шеге, Қаршыға, Базарбай, Сырлыбай, Сансызбай, Қамқа, Кербез, тағы басқа.
5. Жырдың түйіні не? (Махаббатқа адалдық, салт - дәстүрді, әдет - ғұрыпты сақтау.)
Қызыл конверт- «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді талдау, жырдан үзінді жатқа айту (20 ұпай).
Жырдағы Төлеген бейнесі мен Бекежан бейнесі қалай беріледі?
Қыз Жібекті қалай суреттейді? Жырдан үзінді жатқа айту.
Сары конверт- «Қыз Жібек» кинофильмі туралы мәлімет айту
10 ұпай
Көркем фильм 1970 жылы режиссер Сұлтан Қожықовтың, жазушы Ғабит Мүсіреповтің жазған сценарий бойынша түсірілген. Сценарийді Ғабит Мүсірепов араб қаріптерімен жазған, сондықтан да оны ешкім түсінбегендіктен, фильмнің түсіру тобын жинап алып, жазушы бәріне өзі оқып берген.
Композиторы - Нұрғиса Тілендиев.
Ән өлеңдерінің авторы - Қадыр мырза Әли.
Фильмнің авторлары: Асқар Сүлейменов пен Олжас Сүлейменов.
Төлеген мен Жібек рөлдеріне Құман Тастанбеков және Меруерт Өтекешева таңдалды.
Балалар! Ұрпақ санасында мәңгі сақталатын, көркем жырға арқау болған басты кейіпкерлеріміз Төлеген мен Жібек бейнесінің қыр сырын жан - жақты ашу үшін «Қыз Жібек» кинофильмінің сюжеттерін арқау етсек.
Мағынаны тану
Жырдың композициялық құрылымына талдау.
Оқиғаның басталуы: Жағалбайлы еліндегі оқиға.
Оқиғаның дамуы: Төлегеннің жар іздеп жолға шығуы.
Оқиғаның байланысуы: Төлеген мен Қыз Жібектің кездесуі.
Оқиғаның шиеленісуі: Бекежанның Төлегенді мерт қылуы.
Оқиғаның шарықтау шегі: Хорен қалмақтың Қыз Жібекті айттыруы.
Оқиғаның шешімі: Қыз Жібектің Сансызбайға қосылуы.
ЖЖ.
1-тапсырма.
Семантикалық картамен жұмыс.
Бейнелі сөз
|
Төлеген
|
Жібек
|
Жібектің анасы
|
Базарбай
|
Кірпігі сүйрік қылыштай, Жүзінен нұры тамып тұр. Дүрия жауһар сырғасы Көтере алмай құлағы, Шашбауы желде шалқып тұр
|
|
|
|
|
Байлығын оның сұрасаң, Есеп жетпес жайы бар. Іші-сырты безелген, Кілем- кілше сәні бар.
|
|
|
|
|
Ағажүніс перідей, Көркі раушандығы. Жазығы қатын демесең, Қартайса да ілгері, Талай қыздан сәндігі.
|
|
|
|
|
Нұр гауһардай көзі бар, Бал шекердей сөзі бар, Еліңе теңдес елі бар, Бәрінен де артық сәні бар.
|
|
|
|
|
2- тапсырма. Кубизм
Білу- Үзінді кім туралы?
Түсіну- Үзіндінің негізгі идеясы?
Қолдану- Үзінді оқиғаларының желісін ой картасына түсіріңдер. Анализ – Қыз Жібек пен Төлеген бойындағы қандай қасиеттер ұнайды , талдау жасаңыз.
Синтез- Қыз Жібек өз атына лайықты адам екенін дәлелдеңіз.
Бағалау- Қыз Жібек қандай адам?
Өздеріне ұнаған Қыз Жібек пен Төлеген сипатына қатысты үзінділерді жаттайды.
Қалыптастырушы бағалау.
Топтық бағалау.
Бағалау критерийі
|
Тапсыр-ма
|
Дескриптор
|
Оқушы
|
1.Шығарма үзінділерімен жұмыс.
2.Көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту.
|
1
2
|
«Білім биржасы» ойыны арқылы жырды жан-жақты талдайды.
|
«Семантикалық картамен жұмыс» жасайды.
|
Ойталқыға қатысады.
|
3
|
«Кубизм» стратегиясы арқылы үзінділермен жұмыс жасап, талдайды.
|
|
|
|
Өзін-өзі бағалау
Бағалау парақтарына бағалайды.
Аты -жөні
|
Өзінің бағасы
|
Спикер бағасы
|
Мұғалім
нің бағасы
|
Қорытын
ды баға
|
|
|
|
|
|
Бас бармақ арқылы топ бір-бірін бағалайды.
Жинаған ұпай саны арқылы бағалау.
|
http://ikitap.kz/reader/qyz_zhibek_shege_aqyn_nusqasy
http://www.ikitap.kz/reader/qyz_zhibek_sejfullin
«Қыз Жібек» жыры
https://www.youtube.com/watch?v=9f39aS5uWAU
«Қыз Жібек» фильмінен үзінділер
https://www.youtube.com/watch?v=XS_OEQ9kamU
|
