Дамуында бұзылысы бар балардың отбасын психологиялық- педагогикалық қолдау
Даму мҥмкіндігі шектеулі бала тәрбиелеп отырған отбасылардың, әдетте дәрігерлік және әлеуметтік қызметтерге қажеттіліктері, олардың әлеуметтік жағдайына сай бола бермейді. Осыған байланысты, әлеуметтік ҧйымдардың, мекемелердің қызметкерлері, мҧндай отбасыларына әлеуметтікреабилитациялық кӛмек кӛрсетеді. Даму мҥмкіндігі шектеуді балаларды әлеуметтік реабилитациялау технологиясы, барлық шараларға ата-аналардың қатысуын міндеттейді. Сӛйтіп, балалар мен ата-аналарды қатар оқып-ҥйретеді, ата-аналар ҥйде баламен жҧмыс істеуге, оны әлеуметтік ортада, тәуелсіз ӛмір сҥруге баулуға ҥйренеді. Отбасы-баланың тығыз араласатын, ең жақын әлеуметтік ортасы. Отбасында кемтар баланың дҥниеге келуі, әрине атаанаға ӛте ауыр соққы болып тиеді. Егер отбасында дені сау баланың дҥниеге келуі, адамзат баласына жаңа бір қуаныш, мақтаныш, рахат сезім әкелетін болса, кеміс баланың тууы керісінше, отбасындағы зҧлмат тәрізді бағаланады. Осы жағдай негізінде, ата-аналар арасындағы қарым-қатынастар бҧзылады, кейбір жағдайда ата-аналар ажырасады немесе баладан мҥлдем бас тартады. Кеміс баланың дҥниеге келуі, барлық ата-анаға бірдей әсер етпейді, бірақ басым кӛпшілігін кҥшті психологиялық кҥйзеліске (стресс) ҧшыратады, сӛйтіп психиканың бҧзылуына әкеп соқтырады. Ата-аналардың кӛпшілігі, кҥнделікті тіршілікті жалғастыру қажеттілігін сезінеді, біртіндеп кҥш жинайды, сӛйтіп,кеміс баланы тәрбиелеуге кіріседі.
Тірек қимыл қозғалысы зақымдалған балалардың сөйлеу ерекшеліктері
БЦП бар балалардың сӛйлеуі, сандық және сапалық ерекшеліктерімен, ӛзіндік айрықша белгілерімен сипатталады. БЦП бар балалардың 60-70%-да дизартрия, яғни сӛйлеу аппаратының иннервациясының органикалық жетіспеуі салдарынан болатын, сӛйлеудің дыбыстау жағының бҧзылуы байқалады. БЦП-ғы дыбыстық бҧзылулар, негізінен жалпы қимылқозғалыстық бҧзылулармен байланысты. Мысалы, БЦП–ң гиперкинетикалық формасындағы, балалардың сӛйлеуі еріннің, тілдің т.б. гиперкинезінің салдарынан бҧзылады. Гиперкинетикалық формадағы бҧлшық еттердің ауыспалы тонусы, дыбыстардың әр кезде, әртҥрлі бҧзылуын туғызады. Аяққолдағы бҧлшықет тонусының кҥрт жоғарылауынан, тіл мен жҧтқыншақ бҧлшық еттерінде спазм пайда болуы мҥмкін. БЦП-ң атониялық-астатикалық формасында, сӛйлеу ақырын, монотонды, ҥзік-ҥзік болып келеді. Дыбыстау жағындағы бҧзылулар, дыбыстарды тастап кету, алмастыру немесе бҧрмалап айту тҥрінде кездеседі. БЦП-ғы кинестезияның бҧзылуы, тіл мен ерін қалпын сезінуге мҥмкіндік бермейді, ал бҧл артикуляцияны қиындатады. Ас ауыр тілдік бҧзылулар гиперкинезді балаларда жиі кездесетін, есту бҧзылуымен қатат ҧшырасады. Сӛйлеудің дыбыстау жағының бҧзылуы, тыныс алу мен дыуыс шығарудың бҧзылуынан кҥшеюі мҥмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |