Аннотация

44 

 

арасында  еркін  бәсекені  көрсетеді.  Қаржыландырудың  ерекше  шарттарына 

сәйкес,  сатып  алу  мен  сатудың  жағдайлары,  екі  жақтың  жеткіліксіз 

ақпараттануы,  нарық  деформациясын  және  тағы  басқа  факторлардың 

әсерінен,  тәжірибеде  нақты  мәмілелердің  бағалары  нарықтық  құннан 

айырмашылығы  болады.  Нарықтық  емес  құн  ретінде,  мысалы,  нормативті 

есептелінетін құн бола алады. 

Нормативті  есептелетін  құн–  нормативтер  мен  әдістер  басқару 

органдарын  бекіту  негізінде  есептелінетін  мүліктік  кешеннің  құны. 

Қарастырылып  отырған  мүліктік  кешеннің  түрлері  үшін  нормативтердің 

бірлік шкалалары қолданылады. Нормативті есептелетін құн ретінде, мысалы, 

кәсіпорын  мүлігінің  салық  салу  құны  болып  табылады.  Кәсіпорын  мүлігіне 

салық  салу  үшін  салықтық  база  ретінде  негізгі  қаражаттардың,  материалдық 

емес  активтердің,  қорлар  мен  шығындардың  орташа  жылдық  қалдық  құны 

жатады.  Салық  салу  құнын  есептеу  үшін  кәсіпорын  мүлігінің  бухгалтерлік 

есебінің  баланстық  активіндегі  қалдықтар  алынады.  Нормативті  есептелетін 

құнның тағы бірі, жерге салық салу үшін, жер телімінің құнын анықтау болып 

табылады. 

Мүліктік кешеннің нормативті есептелетін құнының көрсеткішін салық 

салу  және  мүліктік  мемлекеттік  сақтандыру  органдары  тәжірибеде 

пайдаланылады.  Бұл  көрсеткішті  талаптар  бойынша  зақымды  бағалау  үшін 

сот органдары да қолданады. 

Бухгалтерлік  есеп  жүйесі  баланстық  құнды  бастапқы,  қалпына  келтіру 

және қалдық құны деп бөлінеді. 

Баланстық  құн  –  кәсіпорынның  балансында  белгіленген,  құрылысқа 

кеткен шығындар немесе оның өзіндік негізгі қаражаттарына элемент алу. 

Бастапқы  құн  –  белгілі  кәсіпорын  объектілерінің  эксплуатацияға 

енгізілген  кезіндегі  есептік  құжаттарда  тіркелген  бағалар.  Эксплуатацияға 

берілген мүлік объектісі бастапқы құн бойынша, не оларды модернизациялау 

мен  реконструкциялаудан  кейін  немесе  қорды  ресми  қайта  бағалау 

белгіленген уақыттан есептейді. 

 

2.3 Жұмыстың мақсаты 

 

Жұмыстың мақсаты орындалатын іс - әрекеттерді меңгеру: 

1) 

Деректер 

қоймасында 

жаңадан 

және 

қолданылып 

бағдарламаларды пайдалану; 

2) 

Деректер  қоймасында  элементер  терезесін  баптау  және 

орналастыру; 

3) 

Деректер қоймасындағы кестені баптау; 

4) 

Есептелетін бағанның мәнін шығару және форматтау; 

5) 

Деректер кестесін шығару; 

45 

 

6) 

Деректерді  деректер  қоймасындағы  элементерді  пайдаланып 

өңдеу; 

7) 

Жаңа және пайдаланылған деректерді индекс бойынша сортау; 

8) 

Деректер қоймасымен байланысты график шығару; 

9) 

Мәтіндік  және  графиктік  деректер  қоймасын  алдын  ала  қарап 

шығу және баспаға шығаруын нақтылау; 

10) 

Көмекші мен уақытты жолын шығару. 

Ол үшін қолданбалы іс - әрекеттерді құрастыру; 

1. 

деректер қоймасының әр түрлі типтегі жазбалары мазмұны; 

2. 

деректер қоймасының жобасын дағдылау; 

3. 

деректер  қоймасында  редакциялау  терезесінде  деректерді  қарап 

шығу және редакциялау; 

4. 

кестедегі деректерді қарап шығу және редакциялау; 

5. 

кесте деректерінің өрісін шығару; 

6. 

басты менюден деректерді өңдеку процесінде басқару үшін; 

7. 

деректер түрінде өңдеу: 

- 

компонентер  типін  деректер  көмегімен  таңдап  алу  және 

фильтрлеу;  

- 

қолданылған  статистикалық  және  динамикалық  сұранысы 

бойынша деректерді таңдау; 

- 

деректер  қоймасының  мағынасын  өңдеу  кезінде  деректер 

қоймасының жазбаларына ене алмайды; 

8. әр түрлі элементтер жазбасының индексін сорттау деректер үшін; 

9. деректерді іздеу әдіс бойынша тапсырылған іздеу белгісі;  

10.  компонентер  үшін  график  пен  байланысты  деректер  қоймасын 

форматтау; 

11.  компоненті  форматтау  үшін,  деректер  қоймасындағы  мәліметтерді 

қарап шығу және баспаға жіберу; 

2.4Жұмыстың орындалу барысындағы тапсырмалар 

Жаңа деректер қоймасының тапсырылған және жазбалар құрамын өңдеу 

үшін  интерактивтік  жүйесін  құрамыз,  әртүрлі  деректер  типінің  мазмұны, 

сонымен қатар график элементтері.  

Жүйелерді қамтамасыз ету: 

1) 

локалдік  деректер  қоймасын  ендіру:  просмотр,  корректировку, 

удаление, дополнение деректер қоймасының; 

2) 

графикалык элементер қоймасының жазбасын толтыру; 

3) 

деректер кестесін қарапшығу және редакциялау терезесінде; 

4) 

шығарылатын өрістің (баған) мағынасын қалыптастыру;  

5) 

таңдаулы деректер шартты деректер қоймасындағы,  

6) 

кез келген әрекеттермен деректерді іздеу; 

7) 

тікелей  деректер  қоймасының  жазбалары  үшін  өңдеу  (мысалы 

сумманы қалыптастыру); 

8) 

деректерді негізгі және қосымша индекс бойынша сорттау; 

46 

 

9) 

деректер  қоймасымен  байланысты  графиктің  мағынасын 

қалыптастыру; 

10) 

деректер  қоймасындағы  мәліметтерді  қарап  шығу  және  баспаға 

шығару отчеттын қалыптастыру. 

2.5 Қосымша жұмыстар 

Жұмыс  орындалу  үшін  каталог  құрамыз,  мысалы,  sotrudnik  атымен. 

Оның  ішкі  каталог  деректер  қоймасын  орналастыру  үшін  BASE  атымен 

сақтаймыз. Жұмыстың орындалу барысында қосымша мынандай этаптар бар: 

1) 

Кестелерді мәліметтермен толтыру; 

2) 

Жаңа деректер қоймасын ашамыз және файл нұсқасы; 

3) 

Деректер қоймасының жазбасының (өріс) құрылымын зерттеу; 

4) 

Форма  құрамын  зерттеу:  негізгі  меню,  компонентер  деректер 

қоймасына,  деректер  қоймасын  ендіру  және  деректердің  бейнесін  тікелей 

басқару; 

5) 

Басқару  қосымшасын  зерттеу(разра)  кезінде  оған  менюді 

пайдаланамыз; 

6) 

Шығару өрісін қалыптастыру; 

7) 

Таңдап алған деректердің құрамын тазалау; 

8) 

Деректерді өңдеу; 

9) 

әдістерін зерттеу: 

 а) деректер қоймасындағы шартты деректерді өңдеу, фильтр көмегі мен 

анықтау, SQL тілінде статистикалық және диинамикалық сұранысы; 

 б) деректер қоймасындағы жазбалардың тікелей мақсаты: 

- 

бағандағы шығатын сумманың мағынасын қалыптастыру; 

- 

бағаның орташа мағынасын анықтау. 

 в)  әртүрлі  мағынадағы  берілген  бағанды  қолданып  негізгі  және 

қосымша деректердің индекстерін сортатау;  

10) 

деректермен  сәйкес  графикті  шығару  үшін  форма  компонентерін 

зерттеу; 

11) 

форма компонентерін қалыптастыруын зерттеу, дерекетрді алдын 

ала қарап шығу және баспаға беру; 

 

2.6 Жаңа деректер қоймасын құру 

Деректер  қоймасындағы  қосымшаны  және  қай  жерде  сақталғаны 

анықтау, деректер қоймасында есте сақтап оларды нұсқасын ұйымдастыру.  

Әрбір  Access  мәліметтер  базасының  құрамында  бір  немесе  бірнеше 

кестелерден тұратын байланысқан объектілер суреттеледі.  өрістер объектінің 

атрибутына немесе қасиетіне сәйкес құрылады. Әрбір өріс үш элемент арқылы 

сипатталады: 

1)  өріс (Поле – fіtld name) – өріс аты, кестеде қайталанбауы тиіс; 

2)  Мәліметтер типі (Тип данных – Data type) – өрістегі мәліметтер типі;