34
Аппараттық құралдар (компьютерлік жабдықтар)
Сурет 13. ЕС стандарттары талаптарын қанағаттандыратын халықаралық
жұмыс топтарының негізгі анықтаулары
Мәліметтерді өңдеу
жүйелері (есептеуіш
жүйелер)
Орталық процессорлардан тұрады, негізгі преийфериялық
құрылғылар, сонымен бірге жаңа жүйені құру кезінде негізгі
конфигурацияны толықтыру компоненттері
Көппайдаланушы
жүйелер
ДК
арналғанпринтерле
р
Жұмысстанциялар
ы
Дербес
компьютерлер (ДК)
ДК мен бірпайдаланушы жұмыс станцияларынан басқа
барлық үлкен, орта және кіші жүйелер. Әдетте көпмәселелі
болып табылады және екі одан көп пайдалнушы жұмысын
қолдайды
Бір пайдаланушы жұмыс станциялары
Әмбебап, перийфериялық құрылғыларды және жоғарғы
деңгейдегі программалау тілдерін қолдайтын бірпайдаланушыға
арналған жалпы мақсаттағы микропроцессорлық ЭЕМ
Жеке қойылған, ДК арнап жасалған кез-келген баспа
құрылғылары
Офистік жабдықтар
Жазу машинкалары, калькуляторлар, көшіру және
басқа офистік жабдықтар
Мәліметтерді тарату
аппаратуралары(АП
Р)
Желілік жабдықтар: интерфейстер, жергілікті желінің
интеллектуальды концентраторы, терминальды серверлер,
желіаралық жабдықтар, басқа АПД модемдер және т.б.)
35
Мұнда программалық өнім құрамында оның 4 тобы ерекшеленген:
жүйелік
программалық
жабдық,
көмекші
программалық-утилиттер,
қолданбалы программалық құралдар, қолданбалы программалық шешімдер.
Қызметтер түрлері мен құрылымы сурет14 көрсетілген.
Программалық өнімдер
Сурет 14. ЕС стандарттары талаптарын қанағаттандыратын халықаралық
жұмыс топтарының негізгі анықтаулары
Жүйелік
программалық
жабдық
Көмекші
программа-
утилиттер
Жүйелік программалық жабдық екі негізгі компонентті
қамтиды:
1. Операциялық жүйелер және олардың кеңейтулері
2. Мәліметтерді орталықтан басқару программалары
Бұл категорияға сонымен бірге келесілер кіреді:
1. Шешім қабылдауды қолдайтын программалық жүйелер;
2. электрондық кестелер;
3. автоматтандырылған жобалаудың программалық
құралдары;
4. мәліметтер мен мәліметтер базасын іздеу және басқарудың
қоланушы құралдары
Қолданбалы
программалық
жабдық
Қолданбалы
программалық
шешім
Кәсіпорынның жалпысалалық «көлденең» функциялары мен
бизнесін таратумен (есеп және қаржы, іс жүргізу, персонал
менеджменті т.б.) байланысты
«Вертикальды» нарық деп аталатын қолданбалы есептердің
дайын программалық шешімдерін қамтамасыз етеді
(мұнайгаз, банктік-қаржылық, денсаулықсақтау т.б.)
36
1.4 Автоматтандырылған жұмыс жүйесін жобалау
АЖЖЖ-ны жеке, топтық, ұжымдық болуы мүмкін. Топтық және
ұжымдық АЖЖЖ-ры ЭЕМ жүйелерінің тиімді жұмыс істеу мақсатында-
мамандарға (ұжымдарға) АЖЖЖ-ның жобасын ұйымдастырудағы талаптарды
жою қажет және осындай жүйедегі әкімшілік функцияларды нақты
анықтайды. «Адам-машина» болып келетін АЖЖЖ-ның жүйесі, ашық,
иілгіштік қасиеті бар. Мүндай жүйеде мыналармен қамтамасыз етілуі керек:
1.
мамандардың ақпаратты өңдеудің машиналық құралдарға
максималды жақындауы;
2.
сұхбаттық
тәртіпте жұмыс істеу;
3.
компьютердің жоғарғы өнімділігі;
4.
рутиндік процестердің максималды автоматтандырылуы;
5.
мамандардың өзін-өзі оқыту мүмкіндігі.
АЖЖЖ-да шешілетін есептер шартты түрде ақпараттық және есептеуіш
болып бөлінеді. Ақпараттық есептерге, кодтау, классификация, жиын,
құрылымдық ұйымдастыру, жөндеу, сақтау, іздеу және ақпаратты беру
жатады. Ақпараттық есептер арифметикалық және мәтінік сипаттағы
жәнекүрделі емес қатынастағыесептеуіш және логикалық процедураларды
енгізеді.
Есептеуіш ақпараттық есептер формалданатын және толық емес
формалданатын болып бөлінеді. Формалданатын есептер формалды алгоритм
базасында шешіледі және екі топқа бөлінеді: тікелей есеп және
математикалық модельдер негізіндегі есептер. Тікелей топтағы есептер жай
алгоритмдер көмегімен шешіледі. Күрделі есептерге әр түрлі математикалық
модельдерді қолдану талап етіледі.
АЖЖЖ-ның құрылымы – бұл оның ішкі жүйелері мен элементтерінің
жиыны. Қамтамасыз ету жүйелеріне: техникалық, ақпараттық, программалық
және ұйымдастырушылық жатады.
Техникалық жасақтау техникалық құралдар комплексін беруде, негізгі
ретінде программистерсіз, операторларсыз және т.б. маманның жобасын
қадағалайтынпрофессионалдық дербес компьютер қызмет етеді. Топтық
АЖО-да мұндай компьютермен 4-6 адам қолданады. Техникалық құралдар
комплексіне желіде бірнеше АЖО-мен байланысу үшін коммуникациялар
құралдарын және телефондық байланыс құралдарын жатқызуға болады.
Ақпараттық
жасақтау-бұл
жергілікті
берілгендер
базасында
сақталынатын ақпараттар массиві. Ақпарат негізінде магниттік дискіде
сақталады және ұйымдастырылады.
Ұйымдастырушылық жасақтау АЖО-ның даму жобасын істеуін
ұйымдастыру әдістерін және құралдарын, сонымен қатар кадрлар
квалификациясын жоғарлату және дамытуды енгізеді. Ұйымдастырушылық
жасақтаудың ішкі жүйелеріне топтық және ұжымдық АЖО-ры үшін АЖО-
ның әкімшілік функцияларын енгізеді: жобалау, жоспарлау, есеп, бақылау,
талдау, инфражүйелермен байланыс және т.б.
