42
1.Жергілікті деректер базасы. Жергілікті деректер базасындағы
деректер бір локальді құрылымында сақталады. Диск, дискілік торапта
сақталады. Бірнеше қолданушылар арасында деректерді болу үшін жергілікті
деректер базасында «блакировка файл» әдісі қолданылады.
2. Қашықтағы деректер базасы. Қашықтықтағы деректер базасы
деректер алыста орналасқан компьютерде сақталады. Қашықтықтан деректер
базасында жұмыс істейтін программалар 2 бөлімнен тұрады.
1.Клиенттік
2.Серверлік
Клиенттік
бөлімі
қолданушы
компьютерде
жұмыс
істейді.
Программаның серверлік бөлімінде қарым-қатынасты қамтамасыз етеді.
Қашықта орналасқан компьютермен байланыс сұраныс арқылы жүргізіледі.
Программаның серверлік бөлімі қашықтағы компьютерде жұмыс істейді.
2.2 Автоматтандырылған жұмыс орнын құруды жобалау
Жаңа құрастырылатын деректер қоймасының түрін анықтау процессі,
деректер қоймасын жобалау деп аталады. Деректер қоймасын жобалау
жобасына:
деректер қоймасындағы кестелер;
әр кестедегі бағаналар;
кестелер мен бағаналар арасындағы байланыстар.
Деректер қоймасын құрастыру логикалық құрылымды құрастырумен
байланысты. Реляциялық деректер қоймасының моделінің логикалық
құрылымы физикалық құрылымынан, сақталуынан тәуелсіз. Логикалық
құрылымда қолданушыға шығатын мәлімет түрі анықталмайды (ол виртуалды
кестелер болуы мүмкін).
Деректер қоймасын реляциялық модель негізінде құрастырудың
көптеген артықшылықтары бар:
логикалық құрылымның физикалық және қолданушылық нәтижеден
тәуелсіздігі;
деректер қоймасы құрылымының иілгіштігі келешекте сұрауларды
құрастыруда мүмкіншіліктеріне шектеу қоймайды.
Басқа жағынан реляциялық жүйелер ешқандай қорғаныс механизмдерін
қарастырмайды, Сонымен қатар құрылымдық шешім қабылдаудың
автоматтандырылған құралдардың болмауы.
Мүліктік кешен құнын бағалану негізділігі мен дәлелділігі көбінесе
бағалауды қолдану аумағының дұрыс анықталуына тәуелді, яғни сатып алу
және сату, несие алу, сақтандыру, салық салу, т.б.
Кез келген мүліктің құнын, бір – бірімен тығыз байланысты екі тәсілмен
анықтауға болады: біріншіден, осы мүлікті басқа бір мүліктің кейбір санына
алмастыруы. Екіншіден, мүлік иесі болашақта алатын табыстардың ағымды
құнын анықтауы.
Құн, шығындар және баға түсініктемелері бойынша айырмашылықтарды
білу қажет. Құн - алушының (инвестор) бағаланатын меншікті алуға
43
жұмсайтын төлемнің мөлшері. Шығындар - бағаланатын ұқсас меншік
обьектісін құру үшін қажет болатын шығын мөлшері. Бұл шығындар салушы
төлеуге дайын сомадан айырмашылығы болмауы мүмкін. Баға бірдей
обьектілер мен басқа сатып алушылардың активтілігін және сатып
алушылардың қажеттіліктерін қоса алғанда, бұл шығындар бағалау күнімен
салыстырғанда өз құнынан жоғары немесе төмен болуы мүмкін. Тек қана
жетілген нарық жағдайында, құн және баға бір-бірімен тең болады.
Мүліккеқұн, өзімен нақты шарттардың нәтижесі болатын бағаны ұсынады.
Баға-өткен мәлімелердегі ұқсас объектілерді сатып алуға қанша жұмсалғанын
көрсететін факт. Бағалаушы талдау жасағаннан кейін ғана, мүлік құнының
ағымдағы төленген немесе алынған бағасы бола алатындығы туралы айта
алады.
Құн негізінен төрт шарттан туындайды: сұраныс, пайдалылық,
тапшылық және меншік құқықтарын беру мүмкіндігі.
Сұраныс. Сұраныс-белгілі бір уақыт үшінде нарықта сатып алатын тауар
(қызмет)саны немесе меншік объектілері. Сұраныстың өсуі бағалардың өсуіне
алып келеді.
Пайдалылық.
Адамдардың
белгілі
бір
қажеттенділіктерін
қанағаттандыратын, тауарлар мен меншік объектілерінің қабілетін-
пайдалылық деп атайды. Берілген зат неғұрлым көбірек қажттіліктерді
қанағаттандыруға қабілетті болса, соғұрлым оған сұраныс жоғары болады.
Пайдалылықтың өсуі көбіне бағаның өсімімен сәйкес болады.
Тапшылық. Үлкен сұраныс пен жоғары пайдалылыққа қарамастан, ешбір
мүлік тапшы болғанша құны болмайды.
Меншік құқығын біреуге беру мүмкіндігі. Кез келген зат меншік
құқықтарын біреуге беру мүмкіндігі бар жағдайда тауар болып саналады.
Мысалы, берілген заңнамамен жердің белгілі бір үрлеріне сату рұқсат
етілмесе, онда олардың құндылығы болмайды. Дегенмен, бұл жерлердің жал
құқықтарының нарық құнын бағалауға болмайды.
Мүліктің құнын бағалау нақты бір мақсатпен жүргізіледі (сатудың
бағасын анықтау, ипотекалық несиені алу, мүлікті сақтандыру және т.б.). бұл
мақсат, бағалаудың тағайындалуы деп аталады. Құнның әр түрлі
анықтауларын қолдағанда, мүліктін құны әр түрлі болады. Мысалы, оттан
сақтандыру мақсатында құнның бағалануынан ерекшеленеді. Бірінші
жағдайда,
құнның
мөлшері
құрылғылардың
элементтеріне
кеткен
шығындармен, ал екінші жағдайда, ипотекалық несие бойынша төлемдердің
тоқталу жағдайында, объектіні сату үшін нарықтағы мүмкін болатын бағамен
анықталады.
Сөйтіп, бағалаудың тағайындалуына тәуелді мүлік әр түрлі құнға ие
болады.
Тәжірибеде бағалаушы келесідей негізгі құндардың түрлерін қолданады.
Негізделген нарықтық құн –ашық және бәсеке нарығындағы мүлік
түріне берілетін баға. Экономикалық рационалды, мәмілеге еркін баратын
және қажет ақпаратпен қамтамасыз етілген сатушы мен сатып алушы
