31
білім беру осы үдерістің бір бөлігі. Яғни қазіргі оқушының өмірінің әр
кезеңінде үздіксіз және өз бетінше шығармашылықпен білім алуына, тез
өзгермелі өмірге бейімделуіне жағдай жасау және болып жатқан жаңалықтарды
жылдам қабылдау қабілеттерін қалыптастыру, күнделікті өмірде қолдана білуге
үйрету мұғалімнен шығармашылықты талап етеді. Осы салада 1991 жылдан
бері табысты жұмыс істеп келе жатқан Алматы қаласындағы «Ұ.Ә.
Есназарованың географиядан Республикалық атаулы мектебін» ерекше атап
өтуге болады.
Атаулы мектеп құрудағы мақсат – жеке пәндер бойынша білікті, ізденімпаз,
еңбекқор ұстаздарды біріктіру, солар арқылы шығармашылықпен жұмыс
істейтін мұғалімдер санын көбейту; оқушылардың терең, тиянақты білім алып
шығуын қамтамасыз ету [12].
Қазіргі уақытта бұл мектепте 100-ден аса ұстаз еңбек етеді. Сонымен қатар
республика бойынша атаулы мектептің бөлімшелері жұмыс істеуде.
Ұ.Ә. Есназарованың атаулы мектебі жалпы орта білім беретін мектептің
Қазақстан географиясы пәні бойынша 136 сағаттық бағдарлама, оқулық, оқу-
әдістемелік
кешен әзірледі және олар орыс, өзбек, ұйғыр тілдеріне аударылған.
Сонымен қатар, оқушылардың география пәніне қызығушылығын
арттыруға негізделген жұмыс дәптері (қазақ және орыс тілдерінде),
оқушылардың пәннен меңгерген білімін тексеруге арналған тест сұрақтары, 8-
9-сыныптарға арналған географиялық атлас, кескін карталар, үлестірме
дидактикалық материалдар әзірленген. «Қазақстан табиғаты – Природа
Қазақстана» фотоальбомы және қазақ жерін зерттеген ғалымдар мен
саяхатшылардың портреттері екі альбом болып шығарылған. Ғалым-ұстаздың
көптеген еңбектерін республиканың география пәні мұғалімдері кеңінен
қолданып жүр, мысалы:
1. Ұ.Ә.Есназарова.Қазақстанның
физикалық
және
экономикалық
георафиясын оқыту. Мұғалімдерге арналған әдістемелік құрал. Алматы. Рауан.
1994,1996, -114 б.
2. Ұ.Ә.Есназарова.География
пәнін
оқыту
үрдісінде
оқушыларға
экологиялық білім мен тәрбие беру әдістемесі. Монография. Алматы, 2003,
көлемі -8,2 б.т.
3. Ұ.Ә.Есназарова, А.Т.Темірбеков. Түркі тілдес елдер географиясы.
Факультативтік және таңдау курсына арналған оқу құралы – Алматы: -2013 –
212 б.
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың 2012 жылғы 10 шілдедегі «Қазақстанның
әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға ортақ еңбек қоғамына қарай 20 қадам»
Қазақстан халқына Жолдауында бүгінгі таңдағы оқу-тәрбие үдерісін түбірінен
өзгерту маңызын және қазірдің өзінде оқушыларға пән бойынша мектепте
қажетті инновациялық курстар жоқ екендігін атап көрсетіп, өскелең ұрпақтың
туған жерге деген махаббатын, елжандылығы мен отаншылдық қасиеттерін
арттыру мақсатында «Өлкетану» пәнін өту керектігін міндеттеді. Осыған
байланысты Географиядан Республикалық Атаулы мектепте әрбір мүшесі еңбек
ететін аудан және облыстарда «Туған жер географиясы» немесе «Өлкетану»
32
таңдау курсының бағдарламалары жасалды және баспадан шықты.
«Астанатану» немесе «Әсем қала – Астана» және «Алматытану» немесе «Менің
туған қалам – Алматы» өлкетану курстарының авторлары – п.ғ.д., проф. Ұ.Ә.
Есназарова және әл-Фараби атындағы ҚазҰУдің профессоры, г.ғ.к.
А.Т.Темірбеков.
«Алматытану» немесе «Менің туған қалам – Алматы» өлкетану курсын
бітірген бастауыш сынып оқушыларының біліміне қойылатын талаптар:
Мақсаты – оқушыларды Алматы қаласының географиялық орны мен
тарихын, өсімдіктері мен жануарларымен таныстыру, оларды қорғау шаралары
туралы айтып түсіндіру және туған жерге деген сүйіспеншіліктерін оятып,
қызығушылықтарын арттыру.
Атаулы мектеп мүшелерінің «Туған жер географиясы» (11-кесте) бойынша
әзірлеген көптеген ізденіс жұмыстары оқушылардың бойында туған жерге
деген сүйіспеншілік сезімін тәрбиелеуде және арттыруда маңызы зор.
11-кесте – «Туған жер географиясы» оқу құралдарының тізімі
№
Қазақстан аймағы
Басылымның атауы
Автор
1
Батыс Қазақстан
Атырау
облысының
физикалық
географиясы
Жиенқұлов Е.
2
Ақтөбе
облысының
физикалық
географиясы
Сергалиева Райгүл
3
Шалқар
ауданының географиясы
Төлебаева Дәмеш
47
Зеленов ауданының географиясы
Майемер Азамат
5
Хромтау ауданының географиясы
Әбдікешов Д.
6
Маңғыстау ауданының географиясы
Қашқымбаева Т
7
Мұғалжар ауданының географиясы
Дайырова Г.
8
Жылыой ауданының географиясы
Шоқанова Н.
9
Шығыс Қазақстан Семей
облысының
физикалық
географиясы
Күмісбекова Т.
10
Зайсан ауданының географиясы
Ысқақова К
11
Оңтүстік
Қазақстан облысы
Созақ ауданының географиясы
Қаландарова Н.
12
Мерке ауданының географиясы
Хұдайбердиев Ф.
13
Отырар ауданының географиясы
Әмзеева Ү.
14
Жаңақорған ауданының географиясы
авторлар тобы
15
Қарасай ауданының географиясы
Қозыбақова
А.,
Оспанова Қ.
16
Солтүстік
Қазақстан
Мамлютка ауданының географиясы
Имангулова Т.
17
Баянауыл ауданының географиясы
Жиенқұлова Б.
18
Солтүстік Қазақстан облысының барлық
ауданының географиясы
Географияны оқытудың әдістемесі мен практикасының шетелдік
тәжірибесін талдау, олардың озық тәжірибесін қазақстандық жалпы білім
беретін мектептерге енгізу қажеттігін көрсетті.
Білім беру аймағындағы Сингапурдың мемлекеттік саясаты қызығушылық
тудырады. Өзінің икемділігіне, қабілеттері, қызығушылықтары және
