Алматы экономика және статистика академиясы

1. 
   Макроэкономика пәніне анықтама беріңіз.
   
2. 
   Макроэкономиканың зертейтін проблемалары.
   
3. 
   Макроэкономикалық агенттер.
   
4. 
   Экзогенді және эндогенді айнымалылар.
   
5. 
   Позитивті және нормативті талдау.
   
6. 
   Макроэкономикалық көрсеткіштер.
   
7. 
   ЖҰӨ ді шығын, табыс, қосылған құн бойынша есептеу.
   
8. 
   Жинақ. Жинақтың түрлері, формулалары.
   
9. 
   Экономикалық индекстер.
   
10. 
    Экономикалық циклді талдау.
    
11. 
    Жұмыссыздық. Жұмыссыздық түрлері.
    
12. 
    Инфляция. Инфляция түрлері.
    
13. 
    Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс.
    
14. 
    Тұрақтандыру саясаты. Экономикалық сілкініс.
    
15. 
    Бюджет салық саясаты.
    
16. 
    Мемлекеттік шығындар, баланстық бюджет, салық мультипликаторы.
    
17. 
    Дискрециялық қазыналық және дискрециялық қазыналық емес саясат.
    
18. 
    Бюджет артықшылығы мен тпшылығы.
    
19. 
    Ақша нарығы. Ақша ұсынысы, ақшаға сұраныс.
    
20. 
    Ақша мультипликаторы.
    
21. 
    Ақша айналыс заңы. Ақша агрегаттары.
    
22. 
    Міндетті резервтер.
    
23. 
    Ақша несие саясатының түрлері және құралдары.
    
24. 
    Ақша нарығындағы операциялар.
    
25. 
    Пайыз саясаты. Қатаң ақша саясаты. Икемді ақша саясаты.
    
26. 
    Коммерциялық банк және Ұлттық банк.
    
27. 
    Салық бюджет экспансиясы.
    
28. 
    Ақша несие экспансиясы.
    
29. 
    Ақшаның бейтараптылығы.
    
30. 
    Шығындар және сұраныс инфляциясы.
    
31. 
    Тағайындалған және еркін айналымдағы бағам.
    
32. 
    Атаулы және нақты бағам.
    
33. 
    Төлем балансы.
    
34. 
    Валютаны қадағалау. Алтын стандарт.
    
35. 
    Қаржы және валюта нарығы. Бағалы қағаз түрлері.
    
36. 
    Экономикалық өсу факторлары. Экономика өсуінің Кейнстік үлгісі.
    
37. 
    Экспорт және импортқа ұсыныс және сұраныс.
    
38. 
    Абсолютті және салыстырмалы артықшылық.
    
39. 
    Сауда мүмкіншіліктерінің қисығы.
    
40. 
    Төлем балансының сальдосы.
    

Ағымдағы үлгерімді бағалау ағымдағы бақылау және рубеждік (аралық) бақылау бағаларынан тұрады.

Үлгерімді ағымдық бақылау – оқу сабағын жүргізуші оқытушының пәннің әр оқу тақырыптары бойынша студенттің жетістіктерін жүйелі түрде тексеруі.

Рубеждік бақылау оқу пәнінің ірі бөлімдерін (модульдерін) аяқтаған соң жүргізілетін бақылау.

Пән бойынша қорытынды баға ағымдағы үлгерім бағасы мен қорытынды бақылаудың бағасынан тұрады. Ағымдағы үлгерімді бағалау (жіберу рейтингі) пән бойынша қорытынды бағаның 60% құрайды. Емтихан бағасы пән бойынша қорытынды бағаның 40% құрайды.

Студенттің білімін бағалау балдық- рейтингтік әріптік жүйе бойынша сәйкесінше бағалаудың дәстүрлі шкаласына аудару арқылы жүзеге асады.

2

мұндағы:

Р1 –1- рейтингті бағалаудың пайыздық мазмұны;

Э – емтихан бағасының пайыздық мазмұны (тест-емтихан).

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Баллдардың сандық баламасы	Оқу пәнін меңгерудің %-қ мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
A	4,0	95-100	үздік
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	қанағаттанарлық
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	қанағаттанарлықсыз

№	Тәртіпті бағалау критерийлері	% саны
1.	Сабақтан кешігу	(аптасына) -2
2.	Сабақ кезінде ұялы телефонмен сөйлесу	-3
3.	Практика (семинар) сабақтарына белсене қатысу	+(1-3) аралығында
4.	Басқа да критерийлер	-

050509-қаржы, 050508-есеп және аудит мамандығы

Алматы, 2012ж.
ДӘРІСТЕР КОНСПЕКТІСІ

Макроэкономика пәні. Ұлттық есеп жүйесі.

Макроэкономика экономикадағы агригерленген мінез-құлық туралы ғылым. Бұл экономиканы тұтастай қарастырумен микроэкономикадан ерекшеленеді.

Макроэкономика ғылым ретінде пайда болуымен ағылшын экономисті Кейнсттің зерттеуімен және «Общая теория занятости, процента и денег» кітабының жарыққа шығуымен байланыстырады.

Макроэкономиканың басты мәселелері-экономикалық өсу, инфляция, жұмыссыздық, сондай-ақ макроэкономика экономикалық ауытқулар, макроэкономикалық саясат, елдер арасындағы макроэкономикалық өзара қатынастарды қарастырады.

Экономика өзара әрекеттесетін төрт сектордан тұрады. Олар:

1. 
   үй шаруашылығы.
   
2. 
   кәсіпкерлік.
   
3. 
   мемлекет
   
4. 
   шет ел (сыртқы сектор)
   

Кәсіпкерлік-елегі барлық фирмалар құрайды. Бұл секторды өндіріс процессінде пайдаланатынресурстар, тауар және қызметтерге сұраныс құралыжәне олар инвестиция жасады. Негізгі мақсаты пайданы максималдау.

Мемлекет-қоғамдық игіліктерді өндіретін барлық мемлекеттік оргондар кіреді.

Мемлекет елдің тиімді экономикалық дамуына жағдай жасауға ұмтылады.

• 
  Салық жинау
  
• 
  Трансферттік төлемдер
  
• 
  Тауарлар мен қызметтерді өндіру және сатып алу.
  
• 
  Ақша ұсынысын анықтау
  
• 
  Сыртқы экономикалық қызмет жүргізу қажетті экономикалық саясат жасайды.
  

Олар елдің экономикасына халықаралық сауда копиталын өзара айырбастау және ұлттық валютаны жатқызады.

Макроэкономика экономиканы тұтастай қарастыратын жиынтық көрсеткіштерді қолданады:

• 
  Жалпы ішкі өнім.
  
• 
  Баға деңгейі.
  
• 
  Инфляция қарқыны.
  
• 
  Жұмыссыздық деңгейі.
  
• 
  Пайыздық рыноктық мөлшерлемесі.
  

экзогенді эндогненді

экономикалық айнымалылар

модельден сырт модельге байланысты

айнымалылар.

Экономикалық айнымалыларды типіне қарай:

1. Қор айнымалысы-белгілі бір уақыт мезеттегі санды анықтайды.

2. Ағым айнымалысы-белгілі уақыт бірлігіндегі санды анықтайды.

Ұзақ мерзімде қысқа мерзімге қарағанда бағалар икемді болады.

Модельдің қарапайым түрі:

y=kx+b

k,b-const немесебелгіленген параметрлер өзгермейтін сандар.

Елдегі барлық экономикалық субъектілердің жиынтық қорытындысын өлшеу үшін жалпы ұлттық өнім және жалпы ішкі өнім көрсеткіштері пайдаланылады.

Жалпы ішкі өнім-белгілі бір уақытта елдің территориясында өндірілгенсоңғы тауарлар мен қызметтердің құны.

Жалпы ұлттық өнім-осы елдің тұрғындарына тиесілі өндіріс факторларының есебінен алынған соңғы тауарлар мен қызметтердің құны.

ЖҰӨ=ЖІӨ+шетелдік таза факторлық табыстар.

ЖІӨ есептеу әдістері:

1. 
   Шығындар бойынша ЖІӨ экономикадағы барлық соңғы сатып алудың соммасы ретінде анықталады.
   

2. 
   Табыс бойынша ЖІӨ барлық факторлық табыстардың сомасы, сондай-ақ амартизацияжәне таза жанама салықтан тұрады. Субсидия мемлекет тарапынан берілетін қарыз.
   

Ұлттық табыс келесі компоненттерден тұрады:

1. 
   Еңбек ақы
   
2. 
   Меншік иелерінің табысы.
   
3. 
   Рента
   
4. 
   Корпорация табысы-дивиденд бөлінбейтін
   
5. 
   Таза пайыз
   

3. 
   ЖҰӨ қосылған құны бойынша есептеу өндірістің әр кезеңдегі қосылған құндардан тұрады.
   

PI=ҰТ - корпорация пайдасы + дивиденд - әлеуметтік қамсыздандыру + трансферттік төлемдер - таза процент + процент түрінднгі жеке табыс.

Номиналды және нақты айнымалылар өсу қарқыны және индекстер. Номиналды ішкі өнімнің өзгерісі өндіріс көлемі мен қатар бағаның да өзгерісімен түсіндіріледі. Мұндағы номиналдыжалпы ішкі өнімнің жылдағы ағымдық бағамен өлшенеді. Нақты ЖІӨ және ЖҰӨ базалық жылдағы бағамен өлшенеді.

ЖҰӨ_{дефляторы}=номиналды ЖҰӨ/нақты ЖҰӨ

Дефлятор-баға деңгейінің өзгерін көрсететін индекстер.

(X₁,X₂,...,X_n) тұтыну тауарларының белгіленген жиынтығы немесе тұтыну корзинасы деп аталады.

Тұтыну баға индексі CPI=ағымдық жылға тұтыну корзинасының құны.Базалық жылдағы тұтыну корзинасының құны экономикалық өсу ЖІӨ бойынша өлшенеді

ЖІӨ_{өсу қарқынs}=ЖІӨ-ЖІӨ_-1/ЖІӨ_-1*100%

Инфляция жалпы баға деңгейінің өсуі жұмыссыздықтың болуы негізгі өндіріс күшіжұмыс күшін толықтай емес немесе тиімсіз пайдаланудың нәтижесі деп қарастырамыз.

Халықты 3 топқа бөлеміз

1. 
   Жұмысбасты. Егер аптаның көп бөлігінде жұмыс істесе жұмысбасты деп есептелінеді.
   
2. 
   Жұмыссыз. Егер уақытша босатылса және жұмыс іздеп жүрсе, адам жұмыссыз делінеді.
   
3. 
   Жұмыс күші құрамына кірмейтіндер. Пенсионерлер, студенттер, домохозяйкалар.
   

ЖІӨ-ұлттық өндіріс көлемін өлшеу үшін қолданылады. Ол барлық жылдық өнім құнының соммасын құрайды, сондай-ақ ҚР-ғы шет ел және өзінің өндіріс факторларын қолдану арқылы құралады.