Алгоритмдер және деректер структурасы


ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013



жүктеу 2,07 Mb.
Pdf просмотр
бет15/35
Дата15.01.2020
өлшемі2,07 Mb.
#26613
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   35

ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

81 беттің 33 

 

 

Дәріс  7.  Бір  бағытты  хэш  функциялар.  Идентификация,  аутентификация,  авторизация. 



Ашық криптожүйеде кілт басқару. Сертификация 

 

Мақсаты:  Бір  бағытты  хэш  функциялармен,  идентификация,  аутентификация,  авторизация 

ұғымдарымен танысу. Ашық криптожүйеде кілт басқару және сертификация алу жолдары. 



Жоспар:  

-  Бір бағытты хэш функциялар. 

-  Идентификация 

-  Аутентификация 

-  Авторизация 

-  Ашық криптожүйеде кілт басқару 

-  Сертификация 

 

Бір бағытты хэш функциялар 

Хэш  функциялар  ең  көп  пайдаланылатын  криптографиялық  құрылғы  болып  табылады. 

Олар  шифрлау,  аутентификация,  қол  қою  үшін  қолданылады.  Хэш  функциялар  ұзындығы  кез 

келген  хабарларды  өңдеп  ұзындығы  бекітілген  нәтиже  береді.  Нәтиже  ұзындығы  негізінен  128-

ден 512-ге дейін барады. 

Бір бағытты хэш функциялардың келесі қасиеті бар: берілген М аргументі бойынша h(M) 

функциясының  мәні  оңай  есептелінеді;  ал  М  санын  берілген  h(M)  мәнін  есептеп  шығару  қиын. 

Алайда М мәнін функцияның барлық мүмкін мәндерін теріп шығып нәтижесімен тексеріп табуға 

болатындығы түсінікті. 

Коллизия  h(M

1

)=h(M



2

)  орындалатындай  M

1

  және  M



2

  мәндерін  атайды.  Шабуылдың  осы 

түріне мысал келтірейік. 

1.  Айгүл екі құжат дайындайды. 

2.  Айгүл  бастапқы  құжатқа  бірнеше  маңызды  емес  өзгерістер  (бос  орын,  жаңа  жолға  көшу) 

енгізіп бірнеше құжат жасайды. Хэш функция көмегімен барлығының мәндерін табады. 

3.  Алынған сандарды салыстырып арасынан өзара тең сандарын іздейді. 

4.  Айгүл Болатқа құжаттың хэш мәніне оның қол қоюын сұрайды. 

5.  Айгүл Болатқа қолайлы құжатпен алмастырады. 

1-ші кеңес: Әрқашан қол қояр алдында құжатқа маңызды емес өзгерістер енгізіңіз. 

2-ші кеңес: Нәтижесі ұзын хэш-функциялар қолданыңыз. 

Хэш функциялардың ішінде ең көп тараған екеуіне тоқталайық. 

MD5 

 

Бұл алгоритмді Рон  Ривест ойлап тапқан. Алгоритм 512 разряд бастапқы мәтін блоктарын 



өңдейді. Функция нәтижесінің ұзындығы 128 разряд. 

Келесі төрт айнымалы енгізіледі 

A=0x01234567; B=0x89ABCDEF; 

C=0xFEDCBA98; D=0x76543210 

a=A; b=B; c=C; d=D; меншіктеу операциясы орындалады. MD5 4 раунд қолданылады. Әр раундта 

16 операция есептелінеді. Бір операция a, b, c және d жиынындағы үш айнымалыға қолданылатын 

сызықты емес функция. 4 раундтың әрқайсысында сәйкесінше келесі функциялар қолданылады. 

F

1



 (x,y,z) = (x 

 y) 



 (



 x 

 z) 



F

2

 (x,y,z) = (x



 y) 


 ( x 




 z) 


F

3

 (x,y,z) = (x 



 y 


 z ) 


F

4

 (x,y,z) = y 



 ( x 




 z) 


Келесі белгілеу енгізілген: 

 - XORоперациясы 



 - NOTоперациясы 

 - ANDоперациясы 



 - OR операциясы 




ПОӘК 042-18.39.1.206/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

81 беттің 34 

 

 

M



хабардың  j-шы бөлігі болсын, x<<

i

  деп 2


23

 * 


abc(sin(i))  өрнегігің  бүтін  мәндері  белгіленген.  K-шы  раундта  x  айнымалысына  келесі  мәндер 

меншіктеледі: 

X=FF

k

(x,y,z,v,M



j

, s,t


j

); 


FF

k

(x,y,z,v,M



j

,s,t


i

)= y+((x+F

k

(y,z,v) + M



j

+t

i



)<<

K = 1..4,j = 0..15. 

Мұнда  x,  y,  z,  v  ретімен  a,  b,  c  және  d  мәндерін  қабылдайды.Раунд  соңынан  a,  b,  c,  d 

мәндері  A,  B,  C,  D  мәндерімен  біріктіріледі.  Келесі  блоктың  кезегі  келеді.  Ақыры  нәтиженің 

мәндері  A, B, C, D айнымалыларымен біріктіріледі. 

 

Ескерту.  MD5  хэш  функциясының  128  биттік  ұзындығы  көп  жағдайда  жеткіліксіз  болуы 



мүмкін «Туған күндер» шабуылын қолданып, MD5 коллизиясын 2

64

 есептеу жасап табуға болады. 



 

Secure Hash Algorithm (SHA) 

 

 

NIST және NSA SHA-1 алгоритмін DSS қол қою стандартымен бірге қолдану үшін жасап 



шыққан.  SHA-1-ді  әдетте  жай  ғана  SHA  деп  атайды.  Алгоритм  512  разряд  бастапқы  текст 

блоктарын өңдейді. Функция нәтижесінің ұзындығы 160 разряд. 

Келесі төрт айнымалы енгізіледі. 

A=0x67452301; B=0xEFCDAB89; C=0x98BADCFE; 

D=0x10325476; E=0xC3D2E1F0; 

 

a=A; b=B; c=C; d=D; меншіктеу операциясы орындалады. Негізгі цикл 4 раундтан тұрады, 



әрқайсысында  20  операция  бар.  SHA  алгоритмінде  келесі  сызықсыз  функциялар  жиыны 

қолданылады. 

f

t

 (x, y, z) = (x 



 y) 


 ((


 x) 


 z), t=0..19 

f

t

 (x, y, z) = (x 



 y 


 z) ,  t=20..39 

f

t

 (x, y, z) = (x 



 y) 


 (x 


 z)


 (y 


 z), t=40..59 

f

t

 (x, y, z) = (x 



 y 


 z) ,  t=60..79 

 

Алгоритмде келесі 4 тұрақты қолданылады: 



k0=0x5a827999; k1-0x6ed9eba1; 

k2=0x8flbbcdc;k3=0xCa62c1d6; 

 

 

Мәлімет блогы 32 разрядты 16 сөзден 32 разрядты 80 сөзге түрлендіріледі. 



w

i

=M



i

, i=0...15 

w

i

=(w



i

-3 


 w

i



-8 

 w



i

-14 


 w

i



-16) <<<1, i=16 ... 79 

 

х айнымалысына келесі мәндер меншіктеледі: 



x=(x<<<5)+f

t

 (y,z,v)+r+W



t

+K

j



 

t=0..79, j=0..3 

x, y, z, v, r  айнымалылары ретімен a, b, c, d,  e мәндерін қабылдайды. 

Раунд соңынан a, b, c, d,  e мәндері A, B, C, D, Е мәндерімен біріктіріледі. Келесі блоктың 

кезегі келеді. Ақыры нәтиженің мәндері A, B, C, D, Е айнымалыларымен біріктіріледі. 

Алдында айтылып кеткен ескерту бойынша алғашқы коллизияны 2

80

 есептеулерді орындап 



күтуге болады. 

SHA-256, SHA-384 SHA-512 

Жақында 

NIST 


хэш 


функциясы 

бар 


жаңа 

стандартты 

жариялады. 

(

http://csrc.nist/encryption/shs/dfips-180-2.pdf.[89б.]қара



). 

Функциялардың  нәтижелері  сәйкесінше  256-,  384-,  және  512-бит  қабылдайды.  SHA-256 

алгоритмі SHA-1-ге қарағанда әдеуір баяу. Ұзындығы үлкен хабардар үшін хэш нәтиже есептеу 

уақыты  AES  алгоритмнің  есептеу  уақытымен  шамамен  бірдей.  Бірақ  айтылғанды  кемшілік 

ретінде қарастырмау жөн, өйткені хэш функция проблемасы шифрлауға қарағанда қиын. 

Симметриялық алгоритмдерді қолдану 




жүктеу 2,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   35




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау