Алдешов сапарғали ергенұЛЫ

 

23 

 

 

32,8

31,3

51,4

38

28,6

27

31,4

34

34,5

29,2

16,2

23

4,1

12,5

1,0

5

0

10

20

30

40

50

60

Басы

Соңы

Басы

Соңы

Басы

Соңы

Басы

Соңы

Дұрыс және

толық

Дұрыс, бірақ

толық емес

Дұрыс емес

Жауап

берілмеген

Эксперимент

Бақылау 

 

Сурет 4 - Эксперименттік және бақылау топтарының бастапқы және соңғы 

кӛрсеткіші.

 

 

Эксперименттік  топтағы  оқушылар  жауаптарының  дұрыстығы  мен 

толықтығының коэффицентін анықтасақ: 

 

К

Э

=N

дұрыс

/N

барлық

=152/296=0.514 

 

болса, ал бақылау тобында 

 

К

Б

=N

дұрыс

/N

барлық

=111/293=0,380 

 

Сонда тиімділік коэффициенті 

 

К

тиім

=(К

Э

/К

Б

)*100%=(0,514/0,380)*100%=135% 

 

Сонымен,  алынған  қорытынды  экспериментальды  оқытудың  дәстүрлі 

оқытуға  қарағанда  тиімділігі  35%  пайыз  артық  екендігі  эксперимент 

қорытындысында  дәлелденді.  Бұдан  эксперимент  қорытындысы  зерттеу 

болжамының дәлелі деуге болады. 

  

ҚОРЫТЫНДЫ 

 

Оқушыларды  ақпараттық-логикалық  модельдеу  негізінде  кәсіби  оқыту 

мәселесін  теориялық-әдіснамалық  және  тәжірибелік  зерттеу  нәтижелері 

тӛмендегідей қорытынды және ұсыныстар жасауға мүмкіндік туғызды: 

Қоғам  дамуының  қазіргі  кезеңі  адам  қызметінің  басым  бӛлігін 

ақпараттандырумен,  компьютерлендірумен  ерекшеленеді.  Соған  байланысты 

 

24 

 

 

болашақ  мамандардың  қызмет  аясы  кеңейіп,  ақпараттық-логикалық  модельдеу 

іс-әрекетінің практикалық сұранысы артуда.  

Қоғамдық  прогрестегі  табысты  жаңалықтар  болашақ  ұрпақтың  білімі  мен 

тәрбиесіндегі  жетістіктерге,  ал  ол  ӛз  кезегінде  жаңа  қоғамның  іскер  маманын 

даярлау деңгейіне байланысты. Сондықтан да болашақ мамандарды инновациялық 

тұрғыда оқыту мәселесін ерекше назарда  ұстауды талап етеді. 

Оқушы  пәнді  жақсы  білумен  қоса,  негізі  информатикалық  ақпараттық-

логикалық  модельдеу  әдістемесін  де  жетік  меңгеруі  тиіс.  Оқушыларды 

ақпараттық-логикалық  модельдеу  негізінде  кәсіби  іскерлікке  бейімдеп  оқыту 

жүйесі ғылыми-әдістемелік тұрғыда жетілдіріліп, шешілуінің керектігі теориялық-

әдіснамалық  тұрғыда  анықталды,  яғни  философиялық,  психологиялық, 

педагогикалық,  әдістемелік,  физикалық,  информатикалық  әдебиеттерді,  іргелі 

ғылыми-зерттеу  жұмыстарын  жан-жақты  талдау,  ізденіс  жұмыстарының 

бағыттарын анықтауға мүмкіндік берді. 

1.  Оқушының  іс-әрекеттік  ерекшелігі  –  оның  құрылымы,  кәсіби  және 

танымдылық  бағыттылығы  бар  біртұтас  құрылым  болып  табылады.  Болашақ 

маманның  бірыңғай  іс-әрекеттік  құрылымын  ескере  отырып,  олардың 

ақпараттық-логикалық  модельдеу  іскерлігін    қалыптастыру  қазіргі  кезде 

мамандар  даярлауға  қойылатын  талаптардың  күшеюімен,  олардың  кәсіби 

деңгейінің  ақпараттық-компьютерлік,  жалпы  информатикалық  дайындық 

деңгейіне  тәуелділігімен,  оның  ғылыми-әдістемелік  тұрғыда  негізделуімен, 

білім,  іскерлік  және  дағды  деңгейімен,  оқыту  мазмұны  мен  әдістемелік 

шарттармен және т.б. факторлармен сипатталады. 

2.  Оқушыларды  ақпараттық-логикалық  модельдеуге  оқыту  білім  беру 

жүйесінде  маманның  кәсіби  деңгейін  кӛтерудің  ғылыми-әдістемелік  негізін, 

оқытудың  жаңа  технологияларын,  әдістерін,  формаларын,  құралдарын 

пайдалана  отырып  кәсіби  оқытудың  әдістемесін  жетілдіру  мен  жүзеге  асыру 

бағыттарын және т.б. қарастырады. 

3.  Оқушыны  кәсіби  даярлау  жүйесінің  сапасын  жетілдірудегі  ақпараттық-

логикалық  модельдеуді  қолдану  ісі  –  олардың  іскерлігін  жетілдіріп 

қалыптастыру ғылыми-әдістемелік тұрғыда негізделді. 

4.  Ұсынылған  әдістеме  арқылы  болашақ  мамандарға,  яғни  информатика, 

математика және кәсіптік білім мамандығы бойынша оқушыларға ақпараттық-

логикалық  модельдеу  негізінде  жан-жақты  да  терең  білім  беру  мазмұны 

ұсынылды. 

5.  Тәжірибелік-эксперименттің  нәтижесі  болашақ  мамандарды  оқытуда 

ақпараттық-логикалық  модельдеу  жүйесін  міндетті  түрде оқу-тәрбие үдерісіне 

енгізу кәсіби оқытуды жетілдірудің жолы екендігін дәлелдейді. 

6. Зерттеуде қойылған міндеттердің оң шешімін табуы, сондай-ақ, қомақты 

қордаланған  теориялық,  психологиялық-педагогикалық  және  ғылыми- 

әдістемелік  материалдар  біз  ұсынған  зерттеу  болжамымыздың  дәйектілігін 

айғақтайды. 

Диссертациялық  зерттеу  жұмысының  нәтижелері  бойынша  мынадай 

ұсыныстар жасауға тура келеді: 

 

25 

 

 

- Оқу  орындарында  болашақ  мамандарды  кредиттік  технология  бойынша 

оқытуда таңдау пәні ретінде ақпараттық-логикалық модельдеу негіздері курсын 

жеке пән ретінде ендіру; 

- Ақпараттық-логикалық  модельдеу  бойынша  оқу  үдерісін  ұйымдастыру 

ақпараттық-компьютерлік 

технологиялар 

құралдары 

арқылы 

жүзеге 

асырылатындығын әрқашан ескеру; 

- Ақпараттық-компьютерлік  және  коммуникациялық  технологияларды 

дамыту  және  оларды  бiлiм  беру  саласында  қолдану  барысында  ақпараттық-

логикалық модельдеудің қажеттілігін арттыру. 

Қарастырылып  отырған  зерттеу  жұмысы  күрделі  болғандықтан,  оның 

барлық салаларын түбегейлі талдап, қамтып шығу мүмкін емес. Келешекте осы 

мәселе  шетелдердің  ЖОО-да  қолдану  ерекшелігі  зерделеніп  және  оны  ҚР 

жоғары  оқу  орындарының,  гуманитарлық  мамандықтар  үшін  сабақтастыру  ӛз 

алдына зерттеуді қажет етеді. 

 

Зерттеу тақырыбы бойынша жарияланған еңбектер тізімі: 

1  Болашақ  мұғалімдерді  кәсіптік  дайарлауда  оқытудың  ақпараттық 

технологияларын қолдану // «Білім туралы» Заң талаптарына сай кәсіби маман 

даярлау және біліктілігін жетілдіру проблемалары» атты халықаралық ғылыми-

практикалық  конференция  материалдары.  Ғ.Мұратбаев  атындағы  Жетісай 

гуманитарлық колледжі. - Жетісай, 2007.- 282-286б.  

2  Физикалық  процестердің  модельдерін  құру  негіздері.  –Жетісай,  2007.    

-61б оқу құралы. 

3  Ақпараттық-логикалық  модельдеуге  оқыту.  –Шымкент,  2008.  -90б 

(Б.Баймұханов, Б.Сыдықовтармен авторлық бірлестікте) оқу құралы. 

4  Оқушыларға  физиканы  және  информатиканы  оқытуда  қолданылатын 

әдістер  //  Ізденіс.  –  Алматы,  2009.  -  №  2(2).  -  227-229б.  (Б.Сыдықовпен 

авторлық бірлестікте). 

5  Оқушыларды  ақпараттық-компьютерлік  білім  беру  орталықтарында 

бағдарлап оқыту // Ұлт тағлымы. – Алматы, 2009. - № 3. - 156-160б. 

6 Оқытудың ақпараттық технологиялары негізінде ақпараттық-логикалық 

модельдеуге оқыту // «Әуезов оқулары – 8: ғылыми жетістіктері - ӛркениеттің 

мәдени  және  экономикалық  дамуының  негіздері»  атты  халықаралық  ғылыми-

тәжірибелік  конференцияның  еңбектері.  –  Шымкент,  2009.  -247-251б. 

(Б.Сыдықовпен авторлық бірлестікте). 

7  Болашақ  мұғалімдерге  ақпараттық-компьютерлік  және  математикалық 

модельдеу  негізінде  кәсіби  білім  берудің  әдістемелік  жүйесі  //  «Ғылым  және 

ӛндіріс»  атты  Республикалық  ғылыми-практикалық  конференциясының 

еңбектер  жинағы.  -Жетісай,  2009.  -  266-271б.  (Б.Сыдықовпен  авторлық 

бірлестікте). 

8  Орта  оқу  орнында  оқытудың  ақпараттық-компьютерлік  технология-

ларын  қолданудың  қазіргі  жағдайы  мен  мүмкіндіктері  //  Салыстырмалы 

педагогика:  Қазақстан  және  дүниежүзіндегі  білім  беру  жүйелерінің  даму 

тенденциялары 

ІІ 

республикалық 

ғылыми-практикалық 

конференция 

материалдары. – Алматы, 2009. -80-83б.