Білім беру траекторияларының пәндері

Білім беру траекторияларының пәндері

KZТ ЕСТS

А

Қазақ халық ауыз әдебиеті

Мақсаты мен міндеттері: Қазақ халық ауыз әдебиетін оқу кезінде

фольклортану

ғылымындағы

методологиялық

ортақтастықтар

мәселелері, фольклордың ауызша сөз өнері ретіндегі табиғаты,

ерекшеліктері, тұтас көркемдік жүйесі, жанрлары, поэтикалық

тәсілдері

мен

құралдары,

жазба

әдебиетпен

арақатынасы,

фольклордың зерттелу тарихы т.б. ауқымды мәселелер жөнінде

мәлімет алу.

Фольклордың қалыптасу, даму тарихы жөніндегі ой-пікірлер. Тұрмыс-

салт

жырлары.

Мақал

мен

мәтелдің

жанрлық

белгілері.

Классификациялаудың

принциптері.

Тақырыптық,

логикалық-

семантикалық жіктеулер тарихы туралы түсінік. Мақал-мәтелдердің

ауызекі сөйлеу тілімен байланысты. Ертегілер, аныз әңгімелер мен

шежірелер, мақал-мәтелдер, лиро-эпостық жырлар, батырлар жыры

мен дастандар, балладалардың қалыптасуы мен даму жолдары,

зерттелуі жайында айтылады. Жанрдың анықтамасы. Әпсананың

түрлері. Аңыз-әңгімеден айырмашылығы. Эпос пен тарих. Өлең

құрылысы. Көне эпос. Образдар жүйесі. Әйелдер бейнесі. Батырлар

жырының идеялық нысанасы, тақырыбы, халықтық сипаты. Лиро-

эпос. Трагедия, оның болу себептері. Образдар жасау ерекшеліктері.

Тарихи-типологиялық зерттеу әдісі. 

ауыз әдебиеті саласын талдау бойынша базалық білімділік; ауыз

әдебиеті салаларының негізгі түсінігі мен термин сөздерін игеру

түсінігі;халық ауыз әдебиеті үлгілерінің тәрбиелік мәнін тереңдетіп

жетілуін қадағалау дағдысы;

Әдебиет (мектеп 

бағдарламасы бойынша).

Хандық дәуірдің қазақ 

әдебиеті, ХІХ-ХХ ғасырдағы 

қазақ әдебиеті , Қазіргі қазақ 

әдебиеті

Б

Шығыс елдерінің әдебиеті

Мақсаты мен міндеттері: шығыс халықтары әдебиеттері - өркениеттегі

әрқайсысының лайықты орындары белгіленген рухани мұралар

Қазақстанның көп ғасырлық тарихында, аталған Шығыс елдерімен

болған қарым-қатынастардың дәстүрлі жолы бар. Тәуелсіз Қазақстан

мен әлем халықтарының әдебиеттерін сабақтастыра оқып-үйрену

арқылы сөз өнерінің жалпы адамзатқа ортақ көркемдік тереңдіктерін

игеру мақсатын көздейді.

Шығыс әдебиетінің тарихы туралы. Зерттелуі. Түрік әдебиеті. Түрік

әдебиеті өзінің қайнар- бастауларын бүкіл түркі тілдес халықтарға

ортақ әдебиет-ежелгі түркі әдебиетінен алатындығы. ХV-ХVII

ғасырлар түрік поэзиясының дамуындағы классикалық дәуір

саналады. Бұл кезде Түрік әдебиетінің дамуына, әсіресе, Месехи

(1470-1514), Михри Хатун (1456-1514), Махмұд Бақи (1526-1600). VІІ

ғ Араб жазба әдебиетінің пайда болуы. Жапон әдебиетінің ежелгі

бастаулары. Жапон фольклорындағы тұрмыстық-салттық жырлар.

Бестармақтық өлеңдер танка өлшемінің ерекшеліктері. Ақындары:

Какиномото Хитомиро, Ямабэ Акахито, Яманоэ Окура, Отомо Табито,

Отомо Якомати, Саканоэ, Каса, Такэти Курохито, Кавабэ, Отомо

Момое Хасабито Оура. Өзбек әдебиетінің қалыптасуы. Түркімен

әдебиетінің қалыптасуы. ХVІІІ ғасырдағы жазба әдебиеті. 

шығыс елденіне қатысты әдебиет түрлері мен шығармалар

жиынтығын түсіну білімділігі талдау жолдарын игеру дағдысы.

Әдебиет (мектеп 

бағдарламасы бойынша). 

 Қазақ фольклоры, Қазіргі 

дәуір қазақ әдебиеті, 

Революция кезеңіндегі 

әдебиет

В

Ауыз әдебиеті үлгілері

Мақсаты мен міндеттері: әлемдік фольклортану ғылымындағы

методологиялық ортақтастықтар мәселелері, фольклордың ауызша сөз

өнері ретіндегі табиғаты, ерекшеліктері, тұтас көркемдік жүйесі,

жанрлары, поэтикалық тәсілдері мен құралдары, жазба әдебиетпен

арақатынасы, фольклордың зерттелу тарихы т.б. ауқымды мәселелер

жөнінде түсінік беру.

Ауыз әдебиеті үлгілеріне байланысты ғылымының басты обьектісі

мен негізгі міндеті халық шығармашылығын зерттеу екендігі. Ауыз

әдебиеті үлгілерінің қалыптасу, даму тарихы жөніндегі ой-пікірлер.

Халық өнерінің түрлері және олардың ішінде фольклордың алатын

орны. Ауыз әдебиетінің әдебиеттану, тіл, этнография, тарих,

археология, философия, мәдениеттану, психология т.б. ғылым

салаларымен байланысы. Әлемдік ауыз әдебиеті ғылымындағы

теориялық бағыттар мен мектептер. Оның қазақ ауыз әдебиетіне

ғылымында әсері. Теориялық, методологиялық ортақтастықтар. Тегіне

қарай бөлу принциптері. Рулық қоғамдағы фольклор. Рулық

қоғамдағы фольклордың тууы мен қалыптасуы. 

ауыз әдебиеті үлгілерін сауатты талдай білу білімділігі; талдау жасай

білу біліктілігі; ауыз әдебиеті үлгілері бойынша кәсіби шеберлік

дағдысы.

Әдебиет (мектеп 

бағдарламасы бойынша). 

Шешендік өнер, Көркем 

шығармаларды әдеби 

кезеңдерге бөлу және талдау, 

Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі 

әдебиет

А

Қазіргі қазақ тілінің 

фонетикасы

Мақсаты мен міндеттері: сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу

заңдылықтарының негізінде тілдің дыбыстық жүйесінен, дауысты,

дауыссыз дыбыстардан, қазақ тілінің дыбыстық құрамы мен

ерекшеліктерінен, үндестік заңынан, орфоэпия мен орфографиядан,

сонымен қатар қазақ тілінің фонетикалық даму заңдылықтары туралы

теориялық тұрғыдан жүйелі білім алу. 

Фонетиканың зерттеу  нысанасы туралы түсінік. Дыбыс, әріп, 

алфавит. Алфабит, оның құрамы. Алфабит тәртібін білудің 

практикалық қажеттілігі. Қазақ тілінің дыбыстық жүйесі. Дауысты 

дыбыстар (вокализм).  Дауыссыз дыбыстар (консонантизм). Дауыссыз 

дыбыстардың  жіктелуі. Буын. Буынның сипаты. Буынның түрлері. 

Буынның тасымалға қатысы.Үндестік заңы. Буын үндестігі 

(сингармонизм).

тілдің фонетикасынан, дыбыстардан, буын, тасымал бойынша жүйелі

білімділік; қазақ тілінің жетекшілік рөл атқаратынын көрсету түсінігі;

тілден берілетін теориялық білімді жетік білу дағдысы. 

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі пәні.

 Қазіргі қазақ тілінің 

синтаксисі, Практикалық 

қазақ тілі

Б

Орфография нормативі

Мақсаты мен міндеттері: тілдің фонетикасынан, лексикологиядан, 

сөзжасамнан, морфологиядан және синтаксистен жүйелі білім беру 

мақсатын көздейді.Тілдің салалары бойынша теориялық білімді 

практикада қолданып, жаттығу жұмыстарын жасау, сауатты жазуға 

үйрену

Орфография және орфоэпия жүйесі. Тіл білімінің басқа ғылымдармен

байланысы. Тілдің қоғамдық мәні мен қызметі. Тіл және ойлау. Тіл

және сөйлеу. Тілдің құрылымы, оның жүйесі. Фонетиканың зерттелуі.

Салалары мен обьектісі. Сөзжасам жүйесінің проблемалары.

Сөзжасам жүйесінің негізгі тәсілдері. Грамматикалық ұғымдар.

Грамматикалық форма және грамматикалық категория туралы ұғым. 

  теориялық білімді жетік білу білімділігі;тілдің фонетикасынан,

лексикологиядан, сөзжасамнан, морфологиядан және синтаксистен

жүйелі білім беруді көздеу дағдысы.

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі пәні.

 Синтаксисті оқыту 

әдістемесі, Нормативті қазақ 

тілі

В

Орфоэпия нормативі

Мақсаты мен міндеттері: орфоэпиялық ерекшеліктерді меңгерту, тіл

дыбыстары

және

олардың

түрлерімен

таныстыру,

үндесу

заңдылықтарын білдіру, орфоэпиялық ерекшеліктерді меңгерту, буын

түрлерімен таныстыру, сөз мағынасының түрлерін айыра білуге

үйрету.

Орфоэпия жүйесі. Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы. 

Тілдің қоғамдық мәні мен қызметі. Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу. 

Тілдің құрылымы, оның жүйесі. Фонетиканың зерттелуі. Салалары 

мен обьектісі. Қазіргі қазақ тілі фонетикасындағы өзекті мәселелер. 

Дауысты, дауыссыз дыбыстар. Буын үндестігі. Дыбыс үндестігі және 

оның түрлері. Дыбыс үндестігінің орфография мен орфоэпияға 

қатысы. Қазақ емлесінің кейбір мәселелері. Тыныс белгілерінің мәні 

мен атқаратын қызметі. Орфографиялық орфоэпиялық сөздік дәптерін 

арнау.

орфоэпия нормативі бойынша сауытты жазу білімділігі; жаттығу

жасай білу біліктілігі, түсінігі; орфоэпиялық нормативне сәйкес кәсіби

шеберлік дағдысы.

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі.

Қазақ тілінен сауат ашу 

әдістемесі, Орфография, 

орфоэпия теориясы

БП

3

5

Пән 

циклі

Кредит. 

Қысқаша мазмұны

Күтілетін нәтижелері

БП

3

5

Пән

Пререквизиттері

Постреквизиттері

Пәннің мақсаты және міндеттері