5В011700 "Қазақ тілі мен әдебиеті"

А

Қазіргі қазақ тілінің 

лексикологиясы

Мақсаты мен міндеттері: қазақ тіл білімінің лексикология саласы

бойынша жүйелі ғылыми-теориялық білім беру, негізгі терминдерін

меңгерту. Қазақ тілінің сөздік құрамы мен фразеологиясы туралы

лексика-семантикалық, функционалды - стилистикалық тұрғыда

теориялық мәліметтер беру; қазақ тілінің қазіргі лексикалық

жүйесінің семасиологиялық сипаты туралы, сөз мағынасының даму

жолдарын зерделеу және алынған білім бойынша.тәжірибелік

дағдыларды иемдену.

Лексикалық сөздік қор туралы түсініктеме. Сөздік қордың даму

жолдары мен даму заңдылығы. Семасология. Сөз және мағына. Сөз

мағынасының түрлері. Сөздің лексикалық мағынасының негізгі

типтері.Сөздің негізгі және туынды мағыналары, тура және ауыспалы

мағыналары, нақты және дерексіз мағыналары, еркін және

фразелогиялық

байлаулы

мағыналары,

синтаксистік

шартты

мағыналары. Сөздің көп мағыналығы, олардың пайда болу жолдары.

Метафора, метонимия, синехдоха. Қазақ тіл білімінде сөз

мағынасының зерттелу жайы. Қазіргі қазақ лексикасының құрамы,

шығу арналары, қалыптасуы мен дамуы. Қазақ тілінің сөздік құрамы,

оның қалыптасуы мен дамуы, ерекшеліктері. Негізгі сөздік қор, оның

басты белгілері. Қазақ фразеолгизмдердің ұлттық-мәдени көрінісі.

Қазақ тілі терминологиясының қазіргі жағдайы мен қолданысы.

Тарихи романдардағы лексикалық синонимдер. Лексикографияға

байланысты талдауларда сөздіктердің ерекшелігі. 

лексикологияға

байланысты

талдауларда

сөздіктердің

құрастыруындағы ерекшеліктері туралы білімділік; сөздіктердің әр

түрін пайдалана білуге жаттығу жасу бойынша түсінік; мәтіндік

материалдарды талдаумен бірге ғылыми еңбектерді қолдана білудің

дағдысы. 

Кәсіби қазақ тілі

Қазақ тілінің стилистикасы

Б

Қазіргі қазақ тілінің 

фразеологиясы

Мақсаты мен міндеттері: қазақ тіл білімінің лексикология және

фразеология саласы бойынша жүйелі ғылыми-теориялық білім беру,

ғылыми еңбектерді дұрыс пайдалану жолдарын түсіндіру. Жаргон

сөздер

мен

фразеологизмдердің

өзара

байланысы

мен

айырмашылығы. Бұл аталған сөздердің-әдеби тілдің, жалпы тіл

мәдениетінің ата жауы екендігін, әдеби тілдің лексикалық нормалары

қатарынан орын алуы мүмкін емес екендігін ұғындыру.

Фразеология саласының даму мен қалыптасуы. Тіліміздегі бірқатар

сөздердің жалпы халыққа түсінікті болмай, тек кейбір облыстағы,

кейбір аудандағы қазақтардың сөйлеу тілінде кездесетіндігіне,

олардың әдеби тілде бар сөздердің орнына жұмсыалу мүмкіндіктеріне

тоқталу.Жаргон сөздер мен фразеологизмдердің өзара байланысы мен

айырмашылығы. Бұл аталған сөздердің-әдеби тілдің, жалпы тіл

мәдениетінің ата жауы екендігін, әдеби тілдің лексикалық нормалары

қатарынан орын алуы мүмкін емес екендігін ұғындыру. Қазақ

тіліндегі басты термин сөздер мен фразеологизмдердің өзара

байланысы мен айырмашылығы. Ғылымының, техниканың, өнер мен

мәдениеттің даму нәтижесінде пайда болған ұғымдарды білдіретін

атауларды студенттерге игеру. Мәтін ішіндегі тұрақты тіркестерді

тауып, оның лексикалық мағынасына талдау жасату. Фразалық

мағына жайында түсінік. 

қазақ тіліндегі лексиколгия мен фразеологизмдердің ерекшеліктерін,

олардың құрылысына сипаттама беруін, жаргон сөздер мен

фразеологизмдердің өзара байланысы мен айырмашылығын жетік

білудің білімділігі мен дағдысы.

Кәсіби қазақ тілі

Көркем мәтінді 

стилистикалық талдау

В

Қазақ тілінің емле 

ережелерінің ерекшеліктері

Мақсаты мен міндеттері: тіл білімінің ғылым ретінде танылуы, тіл

білімінің ғылымдар арасында алатын орны, басқа ғылым салаларымен

байланысы, тіл білімінң зерттеу әдістері айлы мәлімет алу, тілдің мәні

мен қызметі жайлы, тілдің шығуы мен даму жайында, тілдің лексика,

граматика, фонетика салалары жайлы түсінік алу. 

Тыныс белгілерінің мәні мен атқаратын қызметі. Ана тілі

методикасының ең ежелгі түріне сауат ашу әдісі жатады. Хат тану,

жаза білу халықтардың жалпы біілім алу жолындағы ғасырлар бойы

ізденісінің қайнар бұлағы іспетті өте маңызы. Хат танудың өмірдегі

сан алуан қажеттілігіне қарай қоғам дамуының әр кезеңінде оқытудың

әдіс-тәсілдерін іздестіріп, оны бірте-бірте жетілдіру. Талдау-жинақтау

әдісі бір құрамды сөзден не буыннан дыбыстарды ажырату жолымен

танытып, оны ұғынуға негізделеді. 

емле ерекшеліктері негізіндегі теориялық терең білімділік;қазақ

емлелерін талдау бойынша жүелі түсінік пен кәсіби дағды;

Кәсіби қазақ тілі

Көркем шығарманы стильдік 

талдау

А

Қазіргі қазақ  тілінің 

морфологиясы

Мақсаты мен міндеттері: қазақ тілінің морфологиясы пәніндегі

мәселелерді

жан-жақты

зерттеу,

шешу дәрежесін

анықтау.

Морфология бойынша берілген теориялық білімді практика жүзінде

қолдана білу мен жаттығу жұмыстарын жасау.

Морфология сөзді және сөздің формаларын зерттейді. Сөз деген

мағынаның қалыптасуы. Морфема туралы түсінік. Сөз құрамы.

Морфема туралы түсінік. Түбір және қосымша мофема. Жалғау,

жалғаудың түрлері: Көптік жалғау мағынасы мен қызметі. Тәуелдік

жалғау, мағынасы мен қызметі. Септік жалғау, оның тұлғалары.

Жіктік жалғау, жіктік жалғауының қызметі. Сөз тұлғасы. Негізгі

түбір, оның белгілері. Туынды түбір оның белгілері. Негізгі сөз бен

туынды түбірдің мағына байланыстылығы. Біріккен сөздер, оның ішкі

түрлері. Қысқарған сөздер. Күрделі атауларды қысқартып айту,

жазудың жолдары. Дара және күрделі сөздер. Тіркесті күрделі сөздер

мен аналитикалық формалы сөздер туралы мәлімет. 

морфологиялық талдау үлгілерін меңгерудің әдіс-тәсілі жөнінен

білімділік; сөз таптары мен сөз құрамы туралы түсінігі; жаттығу

жұмыстарын жасай білу мен ұйымдастыру дағдысы. 

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі.

Қазақ тілінің лингвистикасы, 

Қазақ диалектологиясы

Б

Сөз таптарын оқыту

Мақсаты мен міндеттері: қазіргі қазақ әдеби тілінің сөз таптары

жүйесін ғылымда зерттеліп тұрақталған көзқарас тұрғысынан танып

білу, сипаттау, әдеби тіл нормаларын игеруіне көмектесу, тілдік

әдістемелік білімдермен қаруландыру.

Сөз таптарын оқытудың маңыздылығы. Сын есімді оқыту жолдары.

Сан

есімді

оқыту жолдары.

Есімдіктің түрленуін,

ондағы

ерекшеліктерін, есімдіктің түрленуінің қай сөз табының орнына

қолданумен байланыстылығын, сөйлемдегі қызметін оқытудың

тиімділігі. Етістіктің түрленуін, ондағы ерекшеліктерін, есімдіктің

түрленуінің қай сөз табының орнына қолданумен байланыстылығын,

сөйлемдегі

қызметін

оқытудың

маңыздылығы.

Үстеудің

морфологиялық сипатын, құрамдық түрлерін: негізгі үстеулер, туынды 

үстеулер және күрделі түбір үстеулерін, мағыналық түрлерін,

сөйлемдегі

қызметін үйрету жолдары.

Шылауды

оқытудың

маңыздылығы. Одағай сөздер, еліктеуіш сөздерді оқытудың тиімділігі

мен маңыздылығы, олардың өзіндік ерекшеліктері мен жүйесі, жаңа

әдіс-тәсілдері.

құрылысына сипаттама беруін жетік білу біліктілігі мен білімділігі;

қазақ тіліндегі сөз таптарынның ерекшеліктерін білу дағдысы;

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі.

Көркем мәтінді 

лингвистикалық талдау, 

Қазақ тіліндегі жергілікті тіл 

ерекшеліктерін тексеру

В

Грамматиканы оқыту 

әдістемесі

Мақсаты мен міндеттері: сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу

заңдылықтарының негізінде тілдің дыбыстық жүйесінен, дауысты,

дауыссыз дыбыстардан, қазақ тілінің дыбыстық құрамы мен

ерекшеліктерінен, үндестік заңынан, орфоэпия мен орфографиядан,

сонымен қатар қазақ тілінің фонетикалық даму заңдылықтары туралы

теориялық тұрғыдан жүйелі білім беру. Теориялық тұрғыдан алған

білімді жетілдіре отырып, грамматикалық тұлғаларға талдау жасау,

дұрыс қарым-қатынасты игеру.

Тіл білімінің қазақ тілі емле ережелерінің ерекшеліктері басқа

ғылымдармен байланысы оқу. Тілдің қоғамдық мәні мен қызметі. Тіл

және ойлау. Тіл және сөйлеу. Тілдің құрылымы, оның жүйесі.

Фонетиканың зерттелуі. Салалары мен обьектісі. Қазіргі қазақ тілі

фонетикасындағы өзекті мәселелер. Грамматикалық ұғымдар.

Грамматикалық форма және грамматикалық категория туралы

ұғым.Олардың зат есімше түрленетіні. Көмекші есімдердің қызметі.

Синтаксис туралы жалпы түсінік. 

грамматиканы оқыту бойынша кәсіби шеберлілік білімділігі;

грамматика саласы негізіндегі теориялық білімнің жоғарылық

түсінігі; - грамматика саласы бойынша практикалық таным дағдысы.

Мектеп 

бағдарламасындағы қазақ 

тілі.

Конгнитивті лингвистика, 

Қазақ топонимдеріне 

байланысты мәселелер

А

Хандық дәуірдің қазақ 

әдебиеті

Мақсаты мен міндеттері: қазақ хандығының құрылуы қарсаңындағы

тарихи, қоғамдық-әлеуметтік жағдай және оның қазақ әдебиетінің

дамуына әсерін, хандық дәуір әдебиетінің көркемдік-идеялық

ерекшеліктерін, сол кездегі жыраулар поэзиясының даму бағыттары

мен зерттелу жайында мәлімет беру.

: Хандық дәуір әдебиетінің дамуы мен қалыптасуы, зерттелу тарихы,

өзіндік ерекшеліктері. Жыраулық поэзияның қалыптасуы мен даму

ерекшеліктері, жыраулық поэзияның дамуына үлес қосушылар. Асан

Қайғының өмірі мен шығармашылығы. Әдебиетке қосқан үлестері. 

  хандық дәуір әдебиетінің даму әсерін меңгеру тәсілі бойынша

білімділік;

хандық

дәуір

әдебиетінің

көркемдік-идеялық

ерекшеліктерін талауды түсінігі; жыраулар поэзиясының даму

бағыттары мен зерттелу жайын меңгеру дағдысы.

  Қазақ халық ауыз 

әдебиеті.

Шетел әдебиетінің тарихы

БП

3

5

БП

4

7

БП

3

5