5В011700 "Қазақ тілі мен әдебиеті"

А

Қазақ әдеби сынының тарихы

Мақсаты мен міндеттері: қазақ әдебиеті сын тарихының кезеңін 

құрайтын мұралары қазіргі заманғы әлемдік өркениет талаптарына 

орай оқыту, негізгі теориялық проблемалармен танысу. Негізінен 

қазақ әдебиетінің тарихына қатысты ғылыми әдебиеттерге сүйене 

отырып, білімді тексеру мақсатында меңгергенін білу үшін түрлі 

тілдік құбылыстарды пайдалана отырып пікірталас ұйымдастыру.

Дәйектеме-сын деген не? Дәйектеме сынға қатысты туындаған сыни

ой-пікірлер.

Дәйектеме-сынның

қалыптасуы.

Оның

өзіндік

ерекшеліктері. Дәйектеме сынның қалыптасуына үлес қосқан

сыншылар. Дәйектеме-сынның зерттелуі. Қазақтың сыни ой-пікірінің

оянуы және әдебиет сынының тууы. Әдеби сынның алғашқы өкілдері

мен олардың алғашқы еңбектері. Сынға қадам бастаушылар және

олардың шығармашылығы туралы.

Сын жанрлары туралы жалпы

түсінік. Сын жанрларының қалыптасып, дамуы. Сын жанрларының

түрлері туралы түсінік. 20-жылдардағы көркем әдебиет жайындағы

пікірталастардың туындау себептері. 20-жылдардағы әдеби айтыстар

қазақ әдебиетінің тарихында өзіндік орны. Әдеби айтыстар туралы

сындар мен сыншылар туралы мәлімет. Жиырмасыншы жылдары

қазақ әдебиеті сынының өркендеп қанат жаюына үлес қосқан қоғам

қайраткерлері. Халықтық эстетикасы деген ұғымға түсініктеме.

Халықтық эстетиканың сынмен байланысы мен өзара қатынасы. 

жаңа сыни ой-пікірлерді ояту жәнен әдеби сынның дамуына үлес қосу

білімділігі, қазақ әдебиеті сынының жанрлық ерекшеліктерін білу

түсінігі мен дағдысы.

Әдебиеттануға кіріспе

Магистратура пәндері.

Б

Қазақ әдебиетінің алыптары

Мақсаты мен міндеттері: қазақ әдебиетінің дамуына үлес қосқан, ұлт 

әдебиетінің ауыр жүгін арқалаған талантты ақын-жазушылар мен 

олардың көрнекті шығармаларын, әдеби мұраларын оқыту.

Қазақ кітаптары, олардың авторлары және шығарушылары туралы 

мәлімет. Қазақ қаламгерлерінің төл туындыларының басылуы. 20-

жылдардағы көркем әдебиет жайындағы пікірталастарға, сондай-ақ 

көрнекті қоғам қайраткері, әдебиеттанушы, сыншы Ыдырыс 

Мұстамбайұлының көркем әдебиет туралы, Мағжан 

шығармашылығын қорғауға қатысты және басқа салаларға 

байланысты жазылған сын мақалаларына ғылыми талдау. Қазақ 

алыптарының басты көркем шығармалары, олардың композициялық 

ерекшеліктері мен сюжеттік желісі.

Қазақ алыптарының шығармашылығын жатқа білу білімділігі; Қазақ

әдебиеті алыптарының шығармаларын оқыту арқылы жалпы ұлттық

мәдениеттің дамуына үлес қосу дағдысы.

Қазақ ағартушылары.

Магистратура пәндері.

В

Мектепке дейінгі балалар 

әдебиеті

Мақсаты мен міндеттері: болашақ бастауыш сыныптар мұғаліміне

қажетті әдеби білім, білік, дағды қалыптастыру көзделген. Негізгі

мақсат - көркем сөз өнерінің бір саласы балалар әдебиетінің

ерекшеліктерін таныт, студенттердің әдеби теориялық білімдерін

шыңдау. Балалар әдебиетінің жанрлық ерекшеліктерін таныту, ауыз

әдебиетінің бай жанрымен, отандық және шетелдік классикалық

балалар әдебиетінің озық үлгілерімен таныстыру, балалар әдебиеті

көрнекті өкілдерінің өмірі мен шаруашылығы туралы мәліметтермен

қаруландыру, әдебиет теориясы негіздерін практикалық қолдану

деңгейінде меңгерту

Курстың объектісі мен пәні. Балалар әдебиетінің бастау көзі. Балалар

ауыз әдебиеті. Он тоғызыншы ғасырдың бірінші және екінші

жартысындағы балалар әдебиеті. Жиырмасынша ғасырдың бас

кезіндегі балалар әдебиеті. Балалар әдебиетіндегі соғыс тақырыбы.

М.Әуезовтің балалар әдебиетіне салған жаңа бағыты. Ғ.Мүсірепов

шығармаларындағы қазақ анасының ұлттық бейнесі. Балалар

әдебиетіндегі әлем халықтарының озық шығармалары.

оқып зерделеген туындылардың тектік, жанрлық сипаты, оқылған,

танылған шығармалардың атын, жетекші тақырыбын, идеясын, басты

кейіпкерлерін, негізгі мазмұнын билуі тиіс; бастауыш мектеп

оқушылары үшін көркем шығармаларды іріктей білуді; тақырыбы бір

біріне үндес шығармалардың кейіпкерлерін, оқиғаларын салыстыра

пбілуді айымдау алуды; кітаппен және кітапханалық анықтама,

библиографиялық әдебиеттермен жұмыс істей алу дағдысы

Қазақ терминдері мен 

терминологиясы 

мәселелері

Магистратура пәндері.

А

Жалпы тіл білімі

Мақсаты мен міндеттері: сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу

заңдылықтарының негізінде тілдің дыбыстық жүйесінен, дауысты,

дауыссыз дыбыстардан, қазақ тілінің дыбыстық құрамы мен

ерекшеліктерінен, үндестік заңынан, орфоэпия мен орфографиядан,

сонымен қатар қазақ тілінің фонетикалық даму заңдылықтары туралы

теориялық тұрғыдан жүйелі білім алу. 

Жалпы тіл білімінің әлемдік ғылымда теориялық саласы ретінде

танылуы– 19-ғасырдың басында, салыстырмалы-тарихи әдістің тіл

білімінің зерттеу әдісіне айналуы нәтижесінде қалыптасқаны. Тіл

білім тарихында елеулі бір кезең, жаңа бағыт туғызғандардың бірі-жас 

грамматикалық

(младограмматизмдер)

бағыт.

Орта

ғасыр

ерекшеліктеріне қысқаша шолу. Схоластикалық бағыттың ықпалдары.

Реалистік, номиналистік бағыттар. Орта ғасыр лингвистикасына тән

негізгі сипаттар. Орта ғасырдағы Рим тіл білімі. Рим тіл білімінің грек 

тіл білімімімен бірлігі мен оған қосқан үлесі. Латын тілінің канондық

тілге айналуы, оның грамматикасының бүкіл Европа халықтары

тілдерінің грамматикасына үлгі болуы. Орта ғасырдың соңғы

кездеріндегі грамматикалық туындылар.Орта ғасырлық араб тіл

білімі. Арабтардың еежелгі заман тіл білімін пайдаланып, тіл білімін

дамытуы. 

тілдік жүйелік, структуралық сипаты, таңбалық қасиеті жөніндегі

білімділік;  жаңа пікірлер мен түсініктерді қалыптастыру дағдысы.

Тіл біліміне кіріспе, 

Практикалық қазақ тілі

Магистратура пәндері.

Б

Қазақ және орыс тілдерінің 

салыстырмалы грамматикасы

Мақсаты мен міндеттері: студенттерге қазақ-орыс тілдерінің зерттелуі 

мен дамуы, қалыптасуы жайынан түсініктер; түркологияның негізгі 

проблемалары және оның қазіргі міндеттерімен таныстыру, басқа 

тілдермен салыстырмалы түрде үйрету. Бұл курсты тыңдаушылар 

түркі тобына қандай халықтар мен тілдер жататыны, ондағы ірі 

тілдердің өзіндік ерекшеліктері мен қалыптасуы жөнінде мағлұмат 

алуға тиісті.  

Қазақ-орыс

тілдердің

салыстырмалы

грамматикасы-жалпы

шығыстану ғылымының

бір

саласы.

Қазақ-орыс

тілдерінің

салыстырмалы грамматикасы. Қазақ-орыс тілдерінің дамуы мен

қалыптасуы. Қазақ-орыс тілдері туралы салыстырмалы-тарихи

зерттеулер. Қазақ-орыс тілдерін салыстыра зерттеудегі орта ғасыр

филолог ғалымы Қашқари сөздігінің мәні. Тілдік туыстық

ерекшеліктерін анықтау - салыстыра оқу, зерттеу қатаң заңдылыққа

бағынады.

Сонымен

қатар

жалпы

түркі

тілдерінің

ортақ

заңдылықтарымен бірге, оларды басқа тілдік жүйедегі тілдерден

ерекшелейтін белгілерін жан-жақты қарап, талдау.

Студенттерді қазақ-орыс тілдерінің дамуы мен қалыптасуын, қазақ-

орыс тілдері туралы салыстырмалы - тарихи зерттеулерін, қазақ-орыс

тілдерін салыстыра зерттеудегі орта ғасыр филолог ғалымының мәнін

ашып, қазақ-орыс тілдерінің классификациясын жасағанда олардың

грамматикалық құрылысы, фонетикалық жүйесі және сөздік құрамы

жайында меңгеріп шығу.

Тіл білімі, Нормативті 

қазақ тілі

Магистратура пәндері.

В

Түркі тілдерінің 

салыстырмалы грамматикасы

Мақсаты мен міндеттері: түркі тілдерінің зерттелуі мен дамуы, 

қалыптасуы жайынан түсініктер; түркологияның негізгі проблемалары 

және оның қазіргі міндеттерімен таныстыру, басқа тілдермен 

салыстырмалы түрде үйрету.

Түркі тілдердің салыстырмалы грамматикасы-жалпы шығыстану

ғылымының

бір

саласы.

Түркі

тілдерінің

салыстырмалы

грамматикасы.Түркі тілдерінің дамуы мен қалыптасуы. Түркі тілдері

туралы салыстырмалы-тарихи зерттеулер. Түркі тілдерін салыстыра

зерттеудегі орта ғасыр филолог ғалымы Қашқари сөздігінің мәні.

Түркі

тілдерінің

классификациясын

жасағанда

олардың

грамматикалық құрылысы, фонетикалық жүйесі және сөздік құрамы.

Ғылыми көзқарастар мен тұжырымдамалардың негізінде түркі

тілдерін зерттеу - сол халықтардың тарихымен тығыз байланыста

жүргіу.

түркі тілдерін терең зерттеудің ғылыми білімділігі, пән бойынша

терең практикалық түсінік салыстырмалы грамматика бойынша

теориялық біліктілік дағдысы.

Тіл білімінің практикалық 

курсы, Орфография, 

орфоэпия теориясы

Магистратура пәндері.

А

Қазіргі қазақ тілінің 

практикалық грамматикасы

Мақсаты мен міндеттері: қазақ тілін оқытудың қарастырылып отырған

деңгейлеріне сәйкес лингводидактикалық үлгі негізінде, біріңғай

әдістемені

жүйелі

жетілдіру.

Қазақ

тілінің

функционалдық

грамматикасы аясында тілдік дағдыларды шыңдай отырып, тілдік

тұлғаның қазақ тілінде жүйелі талдау жасауға, практикалық

грамматиканың заңдылықтарын практикалық курстар арқылы

қорытынды жасай білу сияқты т.б. тілдік біліктіліктерін жетілдіре

дамыту.

Қазақ тілін оқыту процессінде тілдің қоғамдық - әлеуметтік мәнін

түсіну, олардың коммуникативтік біліктілігін арттыру, іскерліктерін

жетілдіру. Практикалық грамматика ерекшеліктерін дұрыс пайдалану

арқылы грамматикалық сауаттылыққа жетілдіру.

қазақ тілінің грамматикалық заңдылықтарын, тілдік сипатын

анықтау, тіл ерекшеліктерін, грамматикалық, қазақ тіліндегі

жергілікті тіл ерекшеліктерін тексеру білімділігі; сграмматикалық

талдауды үйрену түсінігі; қазіргі қазақ тілінің практикалық

грамматикасының ерекшеліктерін жетік білу дағдысы.

Практикалық қазақ тілі

Магистратура пәндері.

3

5

БП

3

5

БП

КП

3

4