1. Топырақтану-ғылым ретінде,оның мақсаты мен міндеттері, топырақ туралы түсінік


Топырақтанудың тарихы.Топырақтану ғылымын дамытудағы В.В.Докучаевтың ролі



жүктеу 1,1 Mb.
бет15/88
Дата25.08.2020
өлшемі1,1 Mb.
#31349
түріҚұрамы
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   88
Топырақтану ответ

Топырақтанудың тарихы.Топырақтану ғылымын дамытудағы В.В.Докучаевтың ролі. Топырақтану (Почвоведение) — топырақтарды: олардың генезисін, даму тарихын, құрамы мен қасиеттерін, географиялық таралуын, сондай-ақ топырақты оңтайлы пайдалану мен оның құнарлылығын арттырудың жолдарын зерттейтін ғылым. Топырақтану ғылымының негізін орыс ғалымы В.В.Докучаев қалады. Оның Петербургте басылып шыққаң «Орыстың қара топырағы» (1883 ж.) атты еңбегінде топырақтың дүрыс анықтамасы, оның қасиеттері туралы ғылыми негізделген түсініктер берілген. В.В.Докучаев топырақ түзілу процесінің бес факторға байланысты екенін анықтады. Оларға: бастапқы аналық жыныстар,ауа райы, жер бедері, уақыт және өсімдіктер мен жануарлар жатады.Кейін ғылыми зерттеулердің нәтижесіне байланысты бұларға су (топырақ суы, жерасты суы) және адамның шаруашылық әрекеті қосылды. 3.В.В.Докучаев (1846-1903) жаңа жаратылыстану, немесе генетикалық топырақтану ғылымының негізін қалаушы. Ол ең алғаш топырақты өзіндік табиғи дене, оның қалыптасуы топырақ түзуші климат, жер бедері, өсімдік және жануралар дүниесі, топырақ түзуші жыныстар және жасы сияқты күрделі бес фактордың қатынасы екенін дәлелдеді. Ол, топырақтың үздіксіз уақытта, кеңістікте ауысып отыратынын көрсетті.В.В.Докучаевтың әрі қарай қаратопырақтарға, сұр-орманды, шымды-күлденген топырақтарға жасаған экспедициялық зерттеулері топырақтарды ең алғаш олардың экологиялық жағдайларын ескере отырып салыстырмалы-географиялық әдістерді жа-сауға және топырақтың ең алғаш табиғи-тарихи классификациясын қалыптастыруға мүмкіндік берді.В.В.Докучаев Солтүстік жартышардың топырағының классификациясын жасады. Онда 5 әлемдік географиялық аймақтар бөлінген (бореалдық, тайгалық, қаратопырақты, аэральды, латеритті). Олардың әрқайсысы белгілі бір топырақтың түрінің дамуымен, үгілу құбылыстарымен, климаттық жағдайларымен, өсімдіктер, жануарлар түрлерімен және жер бедерімен сипатталады. Ол топырақты зерттейтін әдістер дайындап, топырақ түзілудің көптеген заңдылықтарын ойлап тауып, эффективті құнарлылықты жоғарылатудың практикалық шараларын ұсындыТопырақ туралы ғылым геология, геохимия, минералогия, геоботаника, орман, егін, өсімдік шаруашылықтарына, географияға үлкен әсерін тигізді.В.В.Докучаев өзінен кейінгі ұрпағына өте көп әдебиеттер – 225 басылымнан шыққан еңбектерін қалдырды. Оның басты еңбектері «Орыстың қаратопырағы» (1883), «Топырақ аймақтары туралы ілім» (1899), «Нижегородск губерниясының топырағын бағалау туралы материалдар» (1884-1886), «Полтавск губерниясының топырағын бағалау туралы материалдар» (1889-1894) т.б.


жүктеу 1,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   88




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау