1. Топырақтану-ғылым ретінде,оның мақсаты мен міндеттері, топырақ туралы түсінік

жүктеу 1,1 Mb.

бет	14/88
Дата	25.08.2020
өлшемі	1,1 Mb.
	#31349
түрі	Құрамы

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 88

Топырақтану ответ

10.Топырақтағы ауаның мөлшері. Топырақ ауасында СО2 көп болуын оны мекендейтін түрлі аэробты жәндіктердің ауаны пайдаланып, бұл газды бөліп шығаруынан, ал О2 аз болуы - топырақты мекендейтін микроағзалардың оны түрлі тотықтану және ыдырату құбылыстарына жұмсалуының әсері деп білеміз. СО2-ден басқа топырақ ауасында органикалық шіруден шығатын Н, Н2S, CH3, NO2, NH3 газдар болады.Топырақтың ауа тәртібі - топырақтағы ауа мөлшері мен құрамының мезгілді (тәу-лік, ай, жыл бойы) өзгеруін сипаттайтын ауа қоры. Топырақтағы ауа бос күйінде абсорб-циялы, адсорбциялы және ерітінді түрде болады. Өсімдіктерге бос күйіндегі және абсорб-циялы ауа тиімді. Ауаның жақсы алмасуы топырақтағы органикалық заттардың аэробты сіңіруіне тікелей әсер етеді.

Топырақ қатты, сұйық, газ және тірі бөліктен тұрады. Топырақтың газ бөлігіне топырақ ауасы жатады. Олар су толмаған қуыстарда болады. Қүрамында N2, CO2, O2, органикалық қосындылар т.б. болатын топырақ ауасының мөлшері, құрамы топырақта өтіп жататын көптеген биохимиялық, биологиялық құбылыстарға байланысты әртүрлі болады. Бұл микроағзалар, өсімдіктер, температураның жыл, тәулікте газ бөлі деңгейіне байланысты өзгеріп отырады.

Ауаның мөлшері топырақтың кеуектілігіне және ылғалдылығына байланысты. Олар тұрақты болмағандықтан,ондағы ауа мөлшері де құбылып отырады. Өңделген топы-рақтағы ауа мөлшері, жалпы топырақ көлемінің 8-36% тең келеді

Ауаның бір бөлігі топырақ бөлшектерінде абсорбцияланған күйінде болады. Сондықтан оны сіңген ауа деп атайды. Ал ауаның қалған бөлігі топырақтың құрамды бөліктерін өсімдік тамырлары мен микроағзалар тең мөлшерде пайдаланбайды. Мысалы, топырақ ауасындағы азот, оттегіне қарағанда аз жұмсалады. Бірақ, атмосфера ауасына қарағанда топырақ ауасында оттегі тапшылау. Топырақтағы түріне, топырақтағы жүретін түрлі құбылыстарға байланысты өзгеріп отырады. Топырақ неғұрлым құрғақ болса, онда соғұрлым ылғал аз да, ауа көп болады.

жүктеу 1,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 88