1 БӨлім. Глоссарий автотрофный

жүктеу 4,07 Mb.

бет	10/36
Дата	14.11.2018
өлшемі	4,07 Mb.
	#19684

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 36

12-сурет. Қоянның дәнекер ткані.

1 — коллагенді талшық, 2 — серпімді (эластикалық) талшықтар, 3 — фибро-циттер, 4 — гистиоцит.

13-сурет. Қоянның тері асты қан тамыры айналасындагы болбыр дәнекер ткань.

1 - эндотелий, 2 - гистиоциттер; 3 - қан тамыры сыртқы қабатының клеткасы-4 — май клеткалары; 5 — қан капиллярі; 6 — фибробласт.
Гистиоцит дәнекер тканьдердің екінші бір тұрақты клеткалық формасы. Гистиоцит өзінің сыртқы түрі және физиологиялық қасиеті жөнінен фиброциттен өте оңай ажыратылады. Оның негізгі сипаты формасының тез өзгергіштігі болып саналады. Ол кейде ұзынша клетка, кейде кіші дөңгелек тармақтары бар бұрыс формалы клетка. Протоплазмасы фибробластарға қарағанда жақсы боялады, айқын көрінуі соган байланысты. Ядросы бұрыс формалы болады. Ядросында хроматині көп болатындықтан күшті боялып, ядрышкосы көрінбейді. Протоплазмада клетка орталығы, хондриосомдар, ішкі торлы аппарат сияқты органоидтар онай байкалады.

Гистиоциттер организмде талаурау процесі болған кезде көршілес дәнекер тканінен сол талаурау ордасына (ортасына) активті түрде ауысады. Талаурау участогінде гистиоциттер көбейіп, өлген клеткалар мен тканьдерді жұтып, тазартады. Клетканың осындай қасиетін ашқан орыстың ұлы ғалымы И. И. Мечников тазартушы гистиоциттерге макрофагтар деп ат қойды.

Гистиоциттердің өте маңызды қасиеттерінің бірі, өзін қоршаған ортаға түсетін бөгде заттарды жою қабілетінің болуы. Мысалы, организмге бояу енгізілсе, біраз уақыттан соң бояулар гистиоциттің протоплазмасына өтіп, ткань сүйығын одан тазартады. Бөгде заттарды жойып, гистиоциттер организмнің ішкі ортасын тазартады. Сондықтан оларды бөліп шығарушы клеткаларды нефрофагоциттер — (nephros — бүйрек) деп атауға болады. Дәнекер тканьдердің корғаныштық элементі бола отырып, гистиоциттердің ішкі зат алмасуда да маңызы бар.

Гистиоциттер ретикулярлы тканьдерден және қаннан шығатын лимфоциттер мен моноциттерден дамиды. Осылайша шығу тегі әр түрлі болатындықтан формалары да түрліше келіп, көбінесе полибластар деп аталады. Фиброластар сияқты гистиоциттер де дәнекер тканінде үнемі дамудын, әр түрлі дәрежесінде кездесіп отырады. Олардың ең жас формаларының мөлшері шағын, сонымен қатар олар митозды бөлінуге қабілетін сақтайды.

Камбиалды клеткалар маманданбаған ұрықтық мезенхима сияқты әр түрлі бағытта дамитын клеткалар. Бұл клеткалар дәнекер тканьнің кемдігін толтыратын резерві болады. Камбиалды клеткалардын, созылғыш жіңішке тармақтары бар, ол ядросы күшті боялатын клетка. Түрі фибробластаға ұқсас, тек ядросы кішірек келеді. Камбиалды клеткалар көбінесе қапилляр жолдарында және қан тамырларының эндотелий маңайында орналасады.

жүктеу 4,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 36