1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар

Соқыр Абыздың Жәнібек батырға айтқан батасы шешендіктің қай түріне жатады: Шешендік арнауға

жүктеу 0,55 Mb. бет 30/177 Дата 12.11.2023 өлшемі 0,55 Mb. #44167

Навигация по данной странице:

• Қанжығалы Саққұлақ /Жұмбағы :Ағат деген неменеСағат,Қанат,Жанат,Ханым деген немене/ Төле би, Қазыбек би,Әйтеке би өмір сүрген кезең: 18ғ
• Төле би «Жаңбыр жаумаса жер жетім,Басшысы болмаса ел жетім,Ұқпасқа айтқан сөз жетім...» деген сөздің авторы: Төле би
• Төле би «
• Ердің бақытын келтіретін де, кетіретін де әйел екенін білгендіктен.
• Қазыбек би . Он үш жасында қалмақ ханы Қоңтажыға: «Қазақ – қалмақ баласы , Табысқалы келгенмін .Табысуға көнбесең ,Түрысатын жеріңді айт!»-деген би :Қазыбек би
• Метофора Өркенім өссін десең,кекшіл болма – кесапаты тиер еліңе.елім өссін десең,өршіл болма-өскеніңді өшіресің. Үзінді қай бидің толғауынан Қазыбек би
• Айтық «Қасқакөл дауында» ел мүддесін көздеп сөйлеудің асқан үлгісін көрсеткен би: Әйтеке би
• Тәуке хан *** Шешендік толғауға жататындар: *Нақыл сөздер; *көркем бейнелі сөздер; *Шешендік жұмбақтар
• *Ер қартайды , Мал тайды, Екеуледі ей, ханым...*Жылау деген азап бар , қуартып отқа жандырар. Мен

Соқыр Абыздың Жәнібек батырға айтқан батасы шешендіктің қай түріне жатады: Шешендік арнауға Шешендік дау түрлері: Жер дауы ,жесір дауы,құн дауы , ар дауы Мұса Шормановтың бес ауыз жұмбағын шешкен шешен:Қанжығалы Саққұлақ /Жұмбағы :Ағат деген немене?Сағат,Қанат,Жанат,Ханым деген немене?/ Төле би, Қазыбек би,Әйтеке би өмір сүрген кезең: 18ғ «Қарлығаш би» «Қарлығаш әулие» атанғанби: Төле би «Жаңбыр жаумаса жер жетім,Басшысы болмаса ел жетім,Ұқпасқа айтқан сөз жетім...» деген сөздің авторы: Төле би Әйелің жақсы болса, Бірінші-иманың,Екінші –жиғаның,Үшінші-ырысыңның тұрағы...деген: Төле би «Атадан ұл туса игі, Ата жолын қуса игі,Өзіне келер ұятын Өзі біліп тұрса игі,» деген би: Төле би Тәуке ханның атақты «Жеті жарғы »жасасқан би : Төле би Төле бидің: «Ағайын ала болғанда , Ауыздағы ас кетер.Аңдыған дұшпан көбейіп, Жау қолында бас кетер,»-деген сөзінің мағынасы: Ел бірлігі Төле бидің баласына келіні Данагүлдің өзі таңдап әперу себебі : Ердің бақытын келтіретін де, кетіретін де әйел екенін білгендіктен. «Құлдық ұрсаң дұшпанға, арылмайтын сорың бар» - деген сөздерді Төле би Күлтөбенің басында үлкен жиында айтқан . Жоңғар мен қазақты бітістіру мақсатында дипломатиялық қызмет атқарған шешен : Қаз дауысты Қазыбек би . Қалмақ ханына Қоңтажыға елшілікке барғанда Қазыбектің жасы 14-те «Біз қазақ деген мал баққан елміз.Ешкімге соқтықпай ,жай жатқан елміз…»- деген сөздің авторы : Қазыбек би . Он үш жасында қалмақ ханы Қоңтажыға: «Қазақ – қалмақ баласы , Табысқалы келгенмін .Табысуға көнбесең ,Түрысатын жеріңді айт!»-деген би :Қазыбек би Қартайған шағында Қазыбек биге бірден онға дейін санының мағынасын айтып беруді сұраған жырау: Бұқар жырау Қаз дауысты Қазыбек бидің: «...сен қабылын болсаң, мен-арыстан,алысқалы келгенбіз ; жаңа үйреткен жас тұлпар – жарысқалы келгенбіз, тұттқыр сары желіммін, жабысқалы келгенбіз» шешендік Сөзіндегі қолданылған көркемдік тәсіл: Метофора Өркенім өссін десең,кекшіл болма – кесапаты тиер еліңе.елім өссін десең,өршіл болма-өскеніңді өшіресің. Үзінді қай бидің толғауынан? Қазыбек би Әйтеке бидің шын есімі: Айтық «Қасқакөл дауында» ел мүддесін көздеп сөйлеудің асқан үлгісін көрсеткен би: Әйтеке би «Дұрыс сөзге тоқтай білген, басқаны сөзіне тоқтата білген жігітт-жақсы жігіт,» - деп атқан : Әйтеке би Төле би,Ер Қазыбек, тілді Әйтеке, Асқар тау-Қазығұрттай білімді еді.Бірі – күн, бірі туған айдай болып,заманға сәйкесімен келіп еді, - деп, үш биге бата берген хан: Тәуке хан *** Шешендік толғауға жататындар: *Нақыл сөздер; *көркем бейнелі сөздер; *Шешендік жұмбақтар ***Шешендік сөздердің мазмұнына қарай түрлері: *шешендік толғау;*Шешендік дау; *Шешендік дау; *Шешендік арнау *** «Сырым мен Малайсапры» шешендік әңгімесінде кездесетін мәтелдер: * «Қырықтың бірі – Қыдыр»; * «Асыл тастан, ақыл жастан» ***Байдалы шешеннің Айғаным ханымға көңіл айтуға келгенде айтқан сөздері: *Ер қартайды , Мал тайды, Екеуледі ей, ханым...*Жылау деген азап бар , қуартып отқа жандырар. Мен жүктеу 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз