Делинквент
(
құқық
бұзушы
)
–
кейбір
шектен
тыс
жағдайда
іс
-
əрекеті
қылмыстық
жазалауға
алып
келетін
,
мінез
-
құлқында
ауытқуы
бар
субьект
.
Дисперсиялық
анализ
–
түрлі
факторлардың
əсерін
талдауға
мүмкіндік
беретін
статистикалық
əдіс
.
Еркін
ассоциациялар
əдісі
–
адамдардың
берген
жауаптары
арқылы
оның
бақылауынсыз
айта
салған
сөздері
мен
ойларының
негізгі
себептері
мен
көздерін
табуға
мүмкіндік
беретін
терапиялық
əдіс
.
Жас
ерекшелік
дағдарылыстары
–
шұғыл
психологиялық
өзгерістермен
сипатталатын
онтогенез
ерекше
кезеңі
.
Неротикалық
немесе
травматикалық
типтерге
қарағанда
,
Ж
.
е
.
д
.
тұлғалық
дамудың
қалыпты
дамуына
қажетті
заңды
үрдіс
болып
табылады
.
Жеке
даралық
–
тұлғаның
əлеуметтік
маңызды
сапаларының
ерекше
жəне
қайталанбас
көріністері
.
Жетістік
тестілері
–
зерттелінушінің
нақтылы
білімдері
мен
икемділіктерді
,
дағдыларды
игеру
деңгейін
анықтайтын
психологиялық
диагностика
əдістерінің
бірі
.
Инсайт
–
сананың
кенеттен
оянуы
,
жаңа
түсініктің
кенет
пайда
болуы
.
Интериоризация
–
сыртқы
əрекет
түрлерінің
игерілуі
арқасында
адам
психикасының
ішкі
құрылымдарының
қалыптасуы
.
Интерференция
–
операция
мен
əрекет
байланысынан
туындай
-
тын
нəтижені
төмендететін
не
жоққа
шығаратын
заңдылық
.
Интроверсия
–
өз
ойымен
өзі
болуға
ұмтылушылық
,
ішкі
жан
дүниеге
үңілушілік
.
Интроспекция
–
адамның
өз
санасының
ішкі
əлемін
зерттеуі
.
286
Интуиция
–
ойланбай
,
не
пікір
түймей
-
ақ
тікелей
тұжырымдайтын
білім
.
Инфантилизм
–
адам
психикасы
дамуының
тежелуі
,
тоқырауға
ұшырауы
.
Инциация
–
жасөспірімді
ересек
адамдар
қатарына
қосуға
арналған
жол
-
жорамен
рəсімдеу
.
Ипохондрия
–
өз
денсаулығына
шамадан
тыс
көңіл
бөлушілік
,
жазылмайтын
ауруға
шалдығып
қалам
ба
деп
қорқушылық
.
Иррадиация
–
жүйке
процестерін
(
қозу
,
тежелу
)
пайда
болған
мидың
алабына
,
басқа
бөліктеріне
таралуы
.
Кəсіптік
бағдар
–
мамандық
пен
қызмет
таңдаудағы
қолайлысын
табуды
мақсат
еткен
,
тұлғаның
икемділіктері
мен
қабілеттерін
анықтауға
бағытталған
психологиялық
-
педагогикалық
іс
-
шаралар
кешені
.
Когнитивтік
психология
–
адамның
танымдық
процестерінің
даму
ерекшеліктері
мен
заңдылықтарын
,
сондай
-
ақ
,
сана
құрылымын
зерттейтін
психологияның
бір
бағыты
.
Коммуникация
x
адамдардың
əлеуметтік
өзара
əрекеттестіктің
мағыналық
аспектісі
.
Консонанс
–
дыбыстардың
үйлесімділігі
,
жағымдылығы
.
Константность
–
қабылданатын
заттың
тұрақтылығы
,
оның
сезім
мүшелерінің
тітіркену
параметрлерінен
тəуелсіздігі
.
Контент
талдау
–
құжаттар
мен
бейнетаспаларда
,
сұхбаттарда
т
.
б
.
мəліметтерді
талдау
жəне
бағалау
əдісі
мұнда
осы
материалдардың
қолдану
жиілігі
білдіретін
ұғымдар
мен
түйіндер
тіркеледі
.
Конфабуляция
–
естің
бұзылуы
салдарынан
туындайтын
жалған
еске
түсіру
.
Конфликт
–
өзара
əрекеттес
субъектілердің
əр
түрлі
бағыт
-
тағы
мақсаттық
қызығулар
позицияларының
пікірлері
мен
көзқарастарының
шиеленісуі
.
Корпорация
–
өз
тобының
мүддесінен
басқаны
ойламайтын
адамдар
тобы
.
Корреляциялық
анализ
–
зерттелетін
белгілер
немесе
факторлардың
формасын
,
белгісін
жəне
байланыс
тығыздығын
бағалаудың
статистикалық
əдісі
.
Колледждегі
психология
қызмет
–
əрбір
баланың
толыққанды
психологиялық
жəне
тұлғалық
дамуына
əсер
ететін
жағдайлармен
қамтамасыз
ету
негізгі
мақсаты
болып
табылатын
білім
беру
жүйесіндегі
арнайы
сала
.
287
Көлденеңнен
қию
əдісі
–
белгілі
бір
жас
кезеңіндегі
адамдар
тобын
зерттеу
арқылы
психиканың
жастық
жəне
даралық
даму
ерекшеліктері
мен
заңдылықтарын
зерттеу
əдісі
.
Креативтілік
–
жеке
адамның
тұрақты
салыстырмалы
сипаттама
-
сын
құрайтын
дарындылықтың
шығармашылық
қабілетінің
деңгейі
.
Креативті
тестілері
–
жеке
адамның
шығармашылық
қабілеттерін
зерттеу
мен
бағалауға
арналған
əдістеме
жиынтығы
.
Кросс
мəдениет
психологиясы
–
психиканың
даму
жəне
қалыптасу
заңдылықтарын
əлеуметтік
жəне
мəдениет
,
экологиялық
факторлар
ықпалына
байланыстыра
зерттейтін
психология
саласы
.
Қарым
-
қатынас
психологиясы
–
адамдар
арасындағы
өзара
қарым
-
қатынас
мəселелерімен
айналысатын
психологиялық
ғылым
саласы
(
іскер
,
дипломатиялық
,
ұжымдық
,
жанұя
,
қызметттік
ж
.
т
.
б
.)
Лабилділік
–
жүйке
жүйесінің
негізгі
қасиеттерінің
бірі
,
импульстардың
пайда
болу
жəне
аяқталу
жылдамдықтарын
сипат
-
тайтын
заңдылық
.
Либидо
–
сексуалдық
еліктеуден
көрінетін
жыныстық
мінез
-
құлық
түрлерінің
бірі
.
Лонгитюдное
исследование
–
адамның
өмір
циклі
фазаларының
жастық
жəне
даралық
диапазондарын
анықтауға
мүмкіндік
беретін
белгілі
бір
зерттелінушілерді
ұзақ
та
жүйелі
түрде
зерттеу
.
Медитация
–
белгілі
бір
объектіге
зейінін
шоғырландырып
,
бөгет
жасайтын
барлық
факторларды
аластатқызу
арқылы
терең
ойға
бату
.
Методология
–
теориялық
жəне
практикалық
іс
-
əрекетті
ұйым
-
дастыру
мен
құрудың
принциптері
мен
тəсілдерінің
жүйесі
туралы
ілім
.
Мнимоника
–
есте
сақтауды
жеңілдетіп
,
естің
көлемін
арттыра
-
тын
жасанды
тəсілдер
жүйесі
.
Мотивация
–
организмнің
белсенділігін
тудыратын
жəне
оның
бағыттылығын
анықтайтын
жүйесі
.
Невротизм
–
эмоциялық
тұрақсыздық
пен
өзін
-
өзі
сыйлаудың
төмендігімен
,
вегетациялық
кінəраттармен
сипатталатын
көңіл
күй
.
Негативизм
–
баланың
айналадағы
адамдар
əсеріне
негізсіз
қарсыласуы
.
Оның
пассивтік
жəне
активтік
түрлері
кездеседі
.
Необихевиоризм
–
дəстүрлі
бихеовиоризмнің
мінез
-
құлықты
түсіндірудегі
«
реакция
–
стимул
»
формуласын
«
аралық
айныма
-
лылар
»
ұғымымен
толықтырған
америкалық
психологияның
бір
бағыты
.
Неофрейдизм
–
фрейдизмнің
кейбір
биологиялық
,
психология
-
288
лық
көзқарастарына
қарсы
шығып
,
оларды
жеке
адамның
əлеуметтік
-
мəдени
факторлармен
толықтырылған
батыс
əлеміндегі
психологияның
бір
бағыты
.
Онтогенез
–
организмнің
ұрықтану
сатысынан
бастап
жеке
өмір
жолы
аяқталғанға
дейінгі
жеке
дара
дамуы
.
Оқуды
игеру
(
обучаемость
)
–
оқу
үрдісінде
адамның
білімді
,
білікті
жəне
дағдыларды
игеруінің
жылдамдығы
мен
сапасының
жеке
өзіндік
көрсеткіші
.
Педагогикалық
психология
–
педагогикалық
үрдістің
пси
-
хикалық
құбылыстары
мен
заңдылықтарын
,
даму
ерекшеліктерін
зерттейтін
психология
саласы
.
Пилотаждық
зерттеу
–
негізгі
зерттеудің
алдында
жүргізілетін
оның
қарапайым
«
іздестіруші
эксперимент
»
деп
аталатын
зерттеу
əдісінің
бір
түрі
.
Профессография
–
түрлі
кəсіптердің
адамның
жеке
қасиеттеріне
,
психологиялық
қабілеттеріне
,
физикалық
мүмкіндіктеріне
сəйкес
келу
–
келмеу
себептерін
зерттейтін
əдіс
.
Психология
–
психиканың
заңдылықтарын
психикалық
құбы
-
ластарды
,
үрдістерді
,
қалыптарды
,
индивидтің
даму
жолын
жəне
оның
қоршаған
ортамен
өзара
қарым
-
қатынасының
қалыптасуын
зерттейтін
ғылым
.
Достарыңызбен бөлісу: |
