[]

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ 

 

3 деңгейлі СМК құжаты 

ОӘК 

ОӘК 042-18-12.1.55/3-2013 

«Компьютерлік модельдеу 

негіздері» 

пәнінен оқу-әдістемелік 

материалдар  

№1 басылым 

18.09.2013ж 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«

«

К

К

О

О

М

М

П

П

Ь

Ь

Ю

Ю

Т

Т

Е

Е

Р

Р

Л

Л

І

І

К

К

 

 

М

М

О

О

Д

Д

Е

Е

Л

Л

Ь

Ь

Д

Д

Е

Е

У

У

 

 

Н

Н

Е

Е

Г

Г

І

І

З

З

Д

Д

Е

Е

Р

Р

І

І

»

»

 

 

 

ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН 

5В070300-«Ақпараттық жүйелер»  мамандығына арналған 

 

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Семей 

2013 

ОӘК 

042-18-12.1.55/3-2013

 

№1 басылым 18.09.2013ж  

50 беттің 2-сі   

 

 

МАЗМҰНЫ  

 

1. Глоссарий 

2. Дәрістер 

3. Практикалық және лабораториялық сабақтар 

4. Студенттің ӛздік жұмысы 

 

ОӘК 

042-18-12.1.55/3-2013

 

№1 басылым 18.09.2013ж  

50 беттің 3-сі   

 

 

1. ГЛОССАРИЙ 

 

Бұл ОӘМ-да келесі терминдер және оларға түсініктемелер қолданылған: 

1.1.  Модель  -қасиеттері  белгілі  бір  мағынадағы  жүйенің  немесе  процесстің 

қасиеттеріне ұқсас объектілер немесе процесстер жүйесі 

1.2.  Модельдеу    –  кез-келген  құбылыстардың,  процесстердің  немесе  объект 

жүйелерінің  қасиеттері  мен  сипаттамаларын  зерттеу  үшін  олардың  үлгісін  құру 

(жасау) және талдау 

1.3.  Модельдеу  жүйесі  –  зерттелетін  жүйенің  немесе  оның  элементтерінің 

математикалық және физикалық аналогтарын құру және талдау 

1.4.  Компьютерлік    модель  –  бұл  модельденетін  объекттің  ішкі  құрамы  мен 

байланысын сапалы және сандық сипаттайтын, кейде оның сыртқы сипаттамаларын 

да беретін компьютер ресурстары арқылы құрылған виртуальды бейне. 

1.5.Компьютерлік 

модельдеудің 

мақсаты 

– 

экономикалық, 

әлеуметтік, 

ұйымдастырушылық/техникалық 

сипатта 

шешім 

дайындап, 

қабылдауға 

пайдаланылуы мүмкін мәліметтер алу 

1.6. Танымдық модель – білімді ұйымдастыру және ұсыну формасы, жаңа және ескі 

білімді біріктіру құралы. Танымдық модель теориялық модель болып табылады. 

1.7.Прагматикалық модель – практикалық әрекеттерді ұйымдастыру құралы, жүйені 

басқаруға арналған мақсатты ұсыну. Онф қолданбалы модель деп те атайды.  

1.8.Инструментальды модель – прагматикалық немесе танымдық модельдерді құру, 

зерттеу немесе пайдалану құралы. 

1.9.  Модельдеу  тілі–  зерттеліп  жатқан  объектіні  үлгілеу  үшін  қажетті  бастапқы 

ақпарат берілетін жобалау тілі. 

1.10.  Семантикалық  модель  –  семантикалық  жадта  ұғымдарды  граф  түрінде  ұсыну 

жобасы.  

1.11.Семантикалық  модельдеу–  іске  асыруда  тәуелсіздігін  сақтауға  мәліметтердің 

мазмұнын  (жеке-жеке  формальдық  тәсілмен)  барынша  толық  жеткізу  әдістерін 

әзірлеу мен қолдану. 

1.12.Динамикалық  модель  –  уақытқа  байланысты  объект  күйін  сипаттайды,  яғни 

модельдер  уақытқа  байланысты  объектіде  ӛтетін  процестерді  бейнелейді.  Дербес 

жағдайда функциялану және даму модельдерін айтуға болады. 

1.13.Детерминациялық  модельдер  –  кездейсоқ  әселер  ьолмайтын  процесстерді 

бейнелейді. 

1.14.Ықтималды  модельдер  –  объектінің  күйінің  кездейсоқ  факторлардың  әсерін 

ескеретін,  уақыт  бойынша  формалану  процесі  мен  құрылымын  бейнелейтін 

алгоритм формасындағы сипаттамалық мазмұны. 

1.15.Гносеологиялық  модельдер  –  табиғаттың  объективті  заңдарын  оқып  үйренуге 

бағытталған (Күн жүйесі моделі, биосфераның дамуы т.с.с.) 

1.16.Концептуалдық  модель  зерттелетін  объектіге  және  анықталған  зерттеу 

шеңберіне қатысты себеп-салдарлық байланыстар мен заңдылықтарды айқындауды 

сипаттайды. 

1.17.Сенсуалдық  модельдер  (лат.  sensualis  –  сезімге  түйсікке  негізделген)  –  адам