23
- тиісті білікті кадрлардың жетіспеушілігі;
- салалық институттардың материалдық-техникалық
және тәжірибелік -
өнеркәсіп базаларын жаңғыртудың қажеттілігі;
-
2.1.1.3. Азық-түлік белдеуін дамыту
Тамақ өнімдерін өндірудің негізгі капиталындағы инвестициялардың
нақты көлем индексі 2014-2016 жылдар қезеніңде тұрақсыз үрдісті сақтады.
2015 жылы 157% (4 516 млн. теңге) 2014 жылмен 55% (2 824 млн. теңге)
салыстырғанда өсуі байқалды. 2016 жылы НКИ 95,8% (4 498 млн. теңге)
құрады. Бұл үрдіс тұтастай өткен кезеңдегі экономиканың дамуымен үйлесімді
болып отыр.
2016 жылғы қыркүйек айында Алматы қаласының Индустриалды
аймағында қызанақ 3000 тонна, қияр 4000 тонна өндіретін 17 га жерге көкөніс
өндіретін жылыжай кешенінің жобасы іске асырылды.
Алматы қаласының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және
азық-түлік тауарлар бағаларының негіссіз өсуіне жол бермеу мақсатында,
«Алматы» ӘКК» ҰК» АҚ төменгі бағалармен әлеуметтік маңызы бар азық-
түлік тауарларын сатады.
2016 жылы жалпы сомасы 729 млн. теңгеге 3 170 тонна көлемінде өнім
700 тонна – құмшекер, 700 тонна – өсімдік майы, 350 тонна – күріш, 350 тонна
– қарақұмық, 700 тонна – 1 сұрыпты ұн, 350 тонна – макарон өнімдері және 20
тонна – тұз сатып алынды.
2016 жылы Алматы, Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, және Шығыс
Қазақстан облыстарының тауар өндірушілері 10 кеңейтілген қалалық жәрмеңке
өткізді. Тауар айналымы 1,2 млрд. теңгені құраған 2140 тонна өнім сатылды.
Сонымен қатар, 2016 жылы қала аудандарында Алматы қаласы және
Алматы облысы ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің қатысуымен апта
сайын «демалыс күнгі» жәрмеңкелер өткізіліп тұрады. 2016 жылдың басынан
бері Алматы қаласының аудандарында 2,3 млрд. теңгеге 770 жәрмеңке
өткізілді, ал 2015 жылы 1,9 млрд. теңгені құраған 627 «демалыс күнгі»
жәрмеңке өткізілді.
2.1.1.3.1. кесте SWOT-талдау
Күшті жақтары:
- Тамақ өнеркәсібін дамыту.
Әлсіз жақтары:
- импортқа тәуелсіздіктің жоғары болуы;
- саланы құрылымдық-технологиялық
жаңғырту қарқынының төмендігі;
- нарық
инфрақұрылымын дамытудың
қанағаттанарлықсыз деңгейі.
Мүмкіндіктер:
- жылыжай шаруашылықтарының, дайындау
пункттерінің қуаттылығын арттыру бойынша
инвестициялық жобалар қатарын іске асыру,
жеміс-көкөніс сақтау қоймаларын және сүт
Қауіп-қатерлер:
- ГМО және химиялық қоспалары бар ауыл
шаруашылығы өнімдерінің сапасының
төмендігі.
24
пен ет жинау бойынша стационарлық
пункттерді дамыту;
-Алматының ауыл
шаруашылығы қайта
өңдеу кәсіпорындарын техникалық қайта
жарақтандыру.
Түйткілді мәселелер:
- несие алу кезінде ауыл шаруашылық өндірушілеріне қажетті ликвидтік
кепілдік мүліктің жоқтығы;
- қала кәсіпорындарының моралдық және физикалық тозған құралдары
үлесінің жоғары болуы;
- өндірістік қайта өңдеуге лайықты шикізаттың жетіспеуі.
2.1.1.4. Шағын және орта бизнес, сауда
Шағын және орта бизнес
Алматы шағын және орта кәсіпкерлік (бұдан әрі – ШОК) шығаратын
нақты өнімінің көлемі бойынша еліміздің көшбасшысы болып табылады.
2016 жылы ШОК жұмыс істеп жүрген субъектілері санының серпіні 2015
жылмен салыстырғанда 13,1%-ға төмендеді және 2014 жылмен салыстырғанда
25,5%-ға артты).
2014-2016 жылдар кезеңінің ішінде ШОК белсенді субъектілерінің үлесі
тіркелген субъектілердің жалпы көлемінің тұрақты үрдісіне ие болды. Өсу 2015
жылы (55,1%) көрсетілді.
2016 жылдың қорытындысы бойынша ШОБ тіркелген субъектілер саны
246 765 субъектіні құрады және 2015 жылмен салыстырғанда 5 662 субъектіге
қысқарды немесе 2,3%.
Жұмыс жасайтын субъектілер саны 2016 жылы 160 885 бірлікті құрады,
ол 2015 жылмен салыстырғанда 13,1% қысқарды және 2014 жылмен
салыстырғанда 32 778 бірлікке артық немесе 25,6%.
Жыл сайын ШОБ жұмыс жасайтындардың саны өсіп келеді, 2016 жылы
2015 жылмен салыстырғанда 38 895 бірлікке қысқарды (6,4%) және 2014
жылмен салыстырғанда 93 925 бірлікке өсті (19,8%).
ШОБ субъектілері өндіретін өнімнің көлемі 2016 жылы атаулы түрде
4458,5 млрд. теңгеге немесе 2014 жылмен салыстырғанда 17,3% (3799,8 млрд.
теңге).
ШОБ өнімінің нақты көлем индексі: 2016 жылы – 91,9%, 2015 жылы –
90,7%, 2014 жылы – 112,5%.
2.1.1.4.1. кесте. ШОБ негізгі көрсеткіштері
Көрсеткіштің атауы
өлшем.бірл.
2014
2015
2016
25
Тіркелген ШОБ саны
бір.
251 912
241 103
246 788
Белсенді ШОБ саны
бір.
128 107
185 133
160 845
Тіркелгендердің жалпы көлеміндегі
белсенді ШОБ үлесі
%
50,9
76,8
65,2
ШОБ-тағы жұмыспен
қамтылғандар саны
адам
474 864
607 684
598 186
ШОБ субъектілерінің өнім өндіруі
млрд. теңге
3 799,8
3 665,8
4 458,5
Дереккөз: «ҚР шағын және орта бизнес» Санақ жинағы, 2015
«Бизнестің жол картасы-2020» Бағдарламасының шеңберінде (бұдан
әрі – БЖК-2020) 2014-2016 жылдары ШОК қолдау және дамыту үшін
республикалық бюджеттен 8,7 млрд. теңге бөлінді. бұл шаралардың есебінен
414 жоба субсидияланды, 152 кредит бойынша ішінара кепілдік ұсынылды, 54
грант берілді, 10 мыңнан астам қызмет көрсетілді.
2.1.1.4.2. кесте. Жобалардың саны, құралдардың бөлігінде «Бизнестің жол
картасы - 2020» Бағдарламасының шеңберінде ӨҮК
Қолдау құралдары
2014
2015
2016
3 бағыт бойынша
субсидия бөлу
125
91
198
Кепілдік
38
39
77
Гранттар
11
12
31
Өндірістік инфрақұрылымды дамыту
-
-
-
Дереккөз: «Даму Кәсіпкерлік қоры» АҚ жылдық есептері
БЖК-2020 Бағдарламасын іске асыру нәтижесінде 2014-2016
жылдары
қосымша 9 мың жаңа жұмыс орындары құрылды, 17 мыңнан астам жұмыс
орындары сақталды. Кәсіпкерлерді қаржылық емес қолдау шеңберінде қаланың
5 мыңнан астам кәсіпкері оқытудан өтті.
2.1.1.4.3. кесте. Компоненттер бөлігінде «Бизнестің жол картасы - 2020»
Бағдарламасының шеңберінде оқытылған қатысушылардың саны
Қолдау құралдары
2014
2015
2016
Бизнес кеңесші 1
1 374
1 155
914
Бизнес кеңесші 2
146
125
84
Топ-менеджмент оқыту
58
58
58
Іскерлік байланыстар
80
78
80
Аға сеньорлар
1
2
3
Жас кәсіпкер мектебі
85
-
-
Дереккөз: «Даму Кәсіпкерлік қоры» АҚ
жылдық есептері
