Вестник таразского государственного педагогического института

112 
 
жӛнінде  сүйсіне  жазады.  Осынау  тарихи  құжаттардың  бәрі  әлем  жұртшылығының  қазақ 
қыздарына, әсіресе, олардың еркіндігі мен ерлігіне, ӛжеттілігіне қайран қалатындарын куә 
етеді.  Айталық,  кӛне  түркі  құндылықтар  бұғауға  сыймайтын,  ертеден  еркіндікте  ӛскен 
ӛжет ұлттың ұлы ұстанымы. Ұлтын сүйген  халық қана ұлы  істер атқаратына мән  берсек, 
ірі жеңіс те жан пидадан  шығатынына кӛз жеткіземіз.  Түркі жұртын татулыққа, бірлікке, 
теңдікке,  тәуелсіздікке  талпындырған  еркіндік  территориялық  тұтасуға  от  болып 
ұйысуына ұйытқы болғаны белгілі.  
Ӛйткені,  тарихпен  ұлт  тәрбиеленеді.  Түзу  тарихпен  тәрбиелеген  тұлға  бойында  ӛзін 
де,  ӛзгелерді  де  қадірлей  білетін  тектіліктің  деңгейі  қалыптасады.  Айталық,  Қазақстанда 
1937-38 жылдары жүргізілген жаппай репрессиялау саясаты кезінде  Алаш қозғалысының 
басшыларын жазалау  шаралары барысында  қазақ зиялыларының дені жауапқа тартылып, 
олардың  басым  бӛлігі  құрбан  болды.  Осы  жылдары  қуғын-сүргін  кӛрген  халқымыздың 
аяулы  қыздары да болды. Ақмола қаласының қасында орналасқан сол кездегі ресми түрде 
ГУЛАГ-тың  26-шы  нүктесі  деп  аталған  АЛЖИР-де  бас  бостандығынан  айырылған  әзиз 
аналар  тағдырдың  тауқіметін  тартты.  Олар  С.Қожановтың  жары  Күләнда  Қожанова, 
Т.Жүргеновтың  зайыбы  Дәмеш  Жүргенова,  С.Сейфуллинің  ӛмірлік  жолдасы  Гүлбахрам, 
Қ.Сармолдаевтың  әйелі  Майнұр  Сармолдаева,  Б.Майлинның  әйелі  Күнжамал  Майлина, 
Т.Рысқұловтың жары Әзиза Рысқұлова, Шахзада Шоманова т.б. қуғын-сүргіннің қасіретін 
бірге тартты. Сондай-ақ,  кӛне дәуірден жалғасқан осынау ұлы ерліктің дәстүрі  Ұлы Отан 
соғысында  да  қатты  байқалып,  қазақ  қыздары  керемет  қайсарлықтың  үлгісін  кӛрсеткені 
белгілі.  Осы  соғыста  Орта  Азия  елдерінің  ішінен  Кеңес  Одағының  Батыры  атағын  алған 
да  қазақ  қыздары  Әлия  Молдағұлова  мен  Мәншүк  Мәметова  болатын.  Олардың  есімдері 
тек Қазақстан ғана емес, кезіндегі КСРО халықтары да жақсы біледі.   
Ұлты  мен  ұрпағы  үшін  қан  майданда  да  қайсарлық  танытып,  иманды  ісімен 
халқының  қадір-қасиетін  иеленген  батыр  қыздарымыздың  ерлік  рухы  ел  тарихымен  біте 
қайнап, бірге жасап келеді. Ӛйткені, әйел ұлтжанды болмай, ұлтжанды ұрпақ ӛсіру мүмкін 
емес.  
Тәуелсіздік  алған  25  жылдың  белесінде  еліміздің  білім  беру  жүйесі  мен 
педагогикалық  ғылымы  әлемдік  білім  кеңістігінен  орын  алып,  дами  бастады.Ӛркениетке 
қадам басқан тұстағы басты бағыттардың бірі ұлттық тәлім тәрбие мен сапалы білім беру 
болып  табылады.  Осы  жоғарыда  айтылған  мәселелер  дұрыс  шешімін  таб у  үшін  қоғамға 
саналы,  жоғары  дәрежеде  жастарға  білім  мен  тәрбие  беретін  заман  талабына  сай  жаңа 
тұрпатты  мұғалім  дайындау  керек  екені  анық.  Тараз  мемлекеттік  педагогикалық 
институтының миссиясы – жоғары білікті маман, жалпы елге және аймаққа  қажетті жаңа 
тұрпатты мұғалім дайындау.  Институт мемлекеттің білім беру саласындағы стратегиялық 
мақсаттарына сәйкес білім беру жүйесін түбегейлі жаңғыртуды басты мақсат тұтады.  
Бүгінгі  таңда  Қазақстан  Республикасында  Білім  беруді  дамытудың  2011-2020 
жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасы  негізінде  мұғалімдерге  жүктеліп  отырған 
жауапкершілік арта түсті. Бұл білім берудің барлық деңгейлерінде оқытудың мүлдем жаңа 
сапасын  жүзеге  асыруды  талап  етеді.  Қазіргі  білім  беру  жүйесін  түбегейлі  ӛзгертуде 
мұғалім  аса  маңызды  стратегиялық  рӛл  атқарады.  Елімізде  білім  беру  жүйесін 
жаңартудың  қазіргі  кезеңі  жоғары  педагогикалық  білім  беру  маңызының  артуымен 
сипатталады.  Қазақстандағы  білім  беру  реформаларының  тиімділігі,  ең  алдымен  мұғалім 
тұлғасына, педагог маман дайындау сапасына тәуелді болатыны белгілі. 
2010  жылғы  17  қыркүйекте  институт  Қазақстандық  30  оқу  орнының  қатарында 
Болоньяда  Университеттердің  Ұлы  Хартиясына  қол  қойды.  Осы  арқылы  институт  ӛзінің 
Болон  үдерісінің  негізгі  ұстанымдары:  академиялық  ұтқырлықты,  ЖОО  дербестігін, 
академиялық еркіндікті, білім мен ғылым интеграциясын қолдайтындығын танытты. 
Елбасы  айқындаған  еліміздегі  білім  беру  жүйесін  интернационализациялау 
саясатының сәтті жүргізілуінің нәтижесінде халықаралық академиялық ұтқырлық аясында 
еуропалық  ЖОО-на  студенттерді  оқуға  жіберу  мүмкіндігі  туындады.  Академиялық 
еркіндікті  дамыту  бағытында  білім  беру  бағдарламаларының  құрылымы  мен  мазмұны 

113 
 
таңдау  пәндерімен  толықтырылып  отырады.  Тілдерді  меңгеруге,  электронды  оқытуға, 
инклюзивті  білім  беруге  және  12  жылдық  мектепке  арналған  маман  даярлауға  баса  мән 
берілетін жаңа элективті пәндер оқу үдерісіне кеңінен енгізілуде. 
  Қорыта  айтар  болсақ,  бір  ұлтқа  арқа  болар  болашақ  педагогтарды  тәрбиелеп 
отырған  Тараз  мемлекеттік  педагогикалық  институтының  мәртебесі  биіктей  береді  деп 
ойлаймын.  Ӛйткені,  казақтың  ұлы  ұрпағын  тәрбиелейтін  болашақ  ұстаздардың  тәрбие-
ұясы,  алтын  ордасы  болған  біздің  оқу  орны-қазақтың  тілін,  дінін,  ұлттық  рухын,  ұлттық 
мінез-құлқын, ұлттық тәрбие- мектебін қалыптастыратын қасиетті орда. 
     
Әдебиеттер тізімі: 
1. Н.Ә. Назарбаев «Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты 
Қазақстан халқына Жолдауы. 17 қаңтар, 2014ж. 
2.  Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси 
бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы. 14 желтоқсан, 2012ж. 
3. Л.Гумилев. Кӛне түріктер: монография.- Алматы, 1994.- 478б.
 
 
Аннотация 
Мақалада Ұлы дала елінің жастар тәрбиесі мәселелері және отбасы құндылықтары туралы 
тұщымды ойлар айтылған. 
Аннотация 
В статье рассматривается о воспитании молодежи Великой степи и  о семейных ценностях. 
 
Annotation 
The article tells about the education of the youth of the Great Steppe and family values. 
 
 
УДК 37:39 
 
ОСНОВНЫЕ ПРОБЛЕМЫ НЕПОЛНЫХ СЕМЕЙ 
 
Кулданова А.Е., Кабуддинова М. 
Таразский государственный педагогический институт, г. Тараз 
 
На  сегодняшний  день  распад  семьи  является  острой  проблемой  современного 
общества.  Согласно  статистике  2011-2016  гг,  каждый  третий  брак  в  нашей  стране 
распадается.  Практика  показывает,  что  жизнь  и  условия  воспитания  ребенка  в  неполной 
семье существенно отличаются от жизни ребенка в полной семье. Помимо материальных 
трудностей,  одинокие  матери  не  в  состоянии  одновременно  реализовать  материнскую  и 
отцовскую  позиции.  Такие  условия  жизни  влияют  на  личностное  развитие  ребенка. 
Неполные  семьи  образуются  по  нескольким  причинам:  рождения  ребенка  вне  брака; 
смерть  одного  из  родителей;  расторжение  брака;  раздельное  проживание  родителей. 
Отсюда  выделяют  типы  неполных  семей:  внебрачная,  осиротевшая,  разведенная, 
распавшаяся.  Материнские  семьи  занимают  большинство  среди  неполных  семей. 
Воспитание  детей  в  такой  семье  имеет  ряд  особенностей.  Из-за  отсутствия  одного  из 
родителей, другому приходится решать материальные и бытовые проблемы семьи. 
По  статистике  дети  из  неполных  семей,  имея  больше  времени  и  меньше  контроля, 
становятся  наркоманами,  алкоголиками,  проститутками,  в  общем  отбросами  общества. 
Это далеко не полный список. Отмечу, что особенно негативно воспринимаются матери  - 
одиночки. 
В наше время наблюдается вытеснение женщин с рабочих мест на биржу труда или в 
сферу бюджетных учреждений, в которых заработок ниже среднего. Так для содержания и 
воспитания  детей  требуются  денежные  средства,  согласитесь,  ее  положение  незавидное, 
женщине приходиться  «изворачиваться» в поисках высокооплачиваемой работы, а также