Тура шығындар құрамы сипаттамасы , бақылау мақсаттары және олардың есебі
1.Тура шығындар құрамы сипаттамасы
Өндіріс шыгындарының есебі үшін, әр түрлі бағыттағы 8110 «Негізгі өндіріс» шоты қолданылады.
«Негізгі өндіріс» активті шоты өндірістегі барлық шығындарды жинақтап, қорытуға арналған.
8111 «Материалдар»,
8112 «Өндіріс жұмысшыларының еңбекақысы».
8113 «Еңбекақыдан бөлінетін аударымдар»,
8114 «Үстеме шығындар» шоттарында жинақталады да, сонан сон әрбір есепті кезеңнің соңында 8110 «Негізгі өндіріс» шотына жинақтап, қорытылады.
8110 «Негізгі өндіріс», мұнда өнімдер өндіруге жұмсалған бүкіл шығындар жинақталады., яғни есепті кезең соңында аяқталмаған өндірісті есепке ала отырып, негізгі өндіріс цехтарындағы дайын өнімдердің өзіндік құны қалыптасады;
8111 «Материалдар», өнімдерді шығару кезінде жұмсалған материалдардың құнын көрсетуге арналған.
Осы транзиттік шотта келесілер есепке алынады:
а) жасалатын өнімнің негізін құрайтын немесе оны жасау кезінде қажетті құрамдары болып саналатын шикізаттар немесе материалдардың шығындары. Мұнда технологиялық мақсаттарға пайдаланылатын қосымша материалдар шығыстары көрсетіледі. Лимиттік-заборлық карталар, талап-жүк құжаты, өндіріске материалдар босатуға арналған есептесу – жүк құжаттары өндіріске жұмсалатын материалдар мен шикізатты есептен шығару үшін негіз болып саналады;
б) қайтарылатын қалдықтар – бұл қайталап пайдалану үшін қоймаға тапсырылуы тиіс негізгі өндіріс қалдықтары. Егер ол негізгі өндіріс қажеті үшін пайдаланылатын болса, қалдықтар бастапқы шикізат пен материалдың ең төмен бағасы бойынша бағалануы мүмкін; егер қалдықтар қайта өңдеуге баратын болса немесе оларды сыртқы жаққа сататын болса, оларды жинау мен өңдеуге жұмсалатын шығыстар шегеріле отырып, қалдықтардың белгіленген бағасы бойынша бағаланады; егер қалдықтар кондициялық шикізат немесе толыққанды материал түрінде пайдалану үшін өткізілетін болса, онда қалдықтар бастапқы шикізат немесе материалдардың толық бағасы бойынша бағаланады. Қайтарылатын қалдықтар қоймаға талап – жүк құжаты немесе кіріс жүк құжаты бойынша кіріске алынады;
в) сыртқары кәсіпорындардан өндірістік сипаттағы сатып алынған өнімдер, жартылай фабрикаттар және қызметтер, яғни орнатылған есептегіш көрсеткіштері бойынша өндіріс шығындарына есептен шығарылатын, өндірістік процесте тікелей жұмсалатын отын және электр қуаты шығындары.
Шикізат, материалдар сатып алынған өнімдер және жартылай фабрикаттар материалға жауапты тұлғаның есебінде тұрған, есепке алу бағасы бойынша келтірілген құжаттар бойынша өндіріс шығындарына есептен шығарылады. Есепті кезең соңында арнайы есеп айырысу негізінде шикізат пен материалдар бойынша дайындау- көлік шығыстары есептен шығарылады. Сөйтіп, №2 «Қорлар» ХҚЕС және №2 ҰҚЕС 12 бөліміне сәйкес қорлардың өнімдер өндіру шығындарының құрамына нақты өзіндік құны бойынша енгізіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |