Ақаудың өзіндік құнының есебі және калькуляциясы
Өндірістік емес шығындар дегеніміз – цехтың тұрып қалғанынан, бүлінген немесе жетпей қалған материалдар және басқада ақаулар.
Өндірістегі ақау дегеніміз- өзінің сапасы бойынша белгіленген
стандарттарға немесе техникалық талаптарға сәйкес келмейтін және өзінің тікелей бағыты бойынша пайдаланылмайтын не болмаса, ондағы бар ақауларды қалпына келтіру үшін қосымша шығындар жұмсағаннан кейін ғана қолдануға болатын өнімдер;
Бұндай шығарылған өнімге комиссиямен акт толтырылады. Актіде цех №, бұйымның коды, себебі кінәлі тұлғаның аты-жөні және мерзімі көрсетіледі.
Егер ақау осы цехпен түзетілсе актіге «түзетілді» деген белгі соғылады да осы жұмысшыларына түзетілген үшін еңбекақы есептелмейді, ал ақау басқа цехтармен түзетілсе «қайта түзетілді»деген белгі соғылып цех жұмысшыларына еңбекақы есептеледі.
Ақаулар анықталған жеріне байланысты ішкі және сыртқы болып
танылады. Өнімдерді тұтынушыларға (тапсырыс берушілердің жұмысын тапсырғанға дейін) жеткізгенге дейінгі өндірістін кез-келген бөлімшесінде анықталған ақау ішкі ақау деп аталады. Ал, сыртқы ақау тұтынушылардың тапқан ақауы.
Ақаудың анықталу сипатына байланысты түзетілетін және түзетілмейтін болып бөлінеді. Түзетілетін ақауға жөндегеннен кейін техникалык және экономикалық мақсатқа лайықты болатын және өзінің тікелей бағыты бойынша пайдаланылуы мүмкін болатын бөлшектер, жалғауыштар , бұйымдар және жұмыстар жатады.
Түзетілмейтін ақауларға техникалык және экономикалық мақсатқа лайықты түзету мүмкін болмайтын өзінін тікелей бағыты бойынша пайдаланылуы мүмкін емес бөлшектер, шалафабрикаттар, бұйымдар және жұмыстар жатады.
Түзетілмейтін ақаудың өзіндік құны өнімдердің өзіндік құны калькуляциясының барлық баптары бойынша нақты шығындар негізінде есептеледі. Олар: «Материалдар», «Өндіріс жұмысшыларының еңбекақысы», «Еңбекақыдан аударылатын аударымдар», «Үстеме шығыстар» баптары.
Көп номенклатуралы бұйымдары және шалафабрикаттары бар ұйымдарда ақауларды жоспарлы өзіндік құнымен бағалайды.
Ішкі түзетілетін ақаудың өзіндік құны ақаулы өнімдерді түзетуге жұмсалған материалдар және шалафабрикаттар, жұмысшылардың еңбекақысы, еңбекақыдан аударылатын аударымдар, сонымен бірге үстеме шығыстардың сәйкес үлесінің қосындысынан тұрады.
Түзетілген ақау болып табылатын, бұйымдардың және шалафабрикаттардың өзінің өзіндік құның ақаудан болған шығындар енгізілмейді.
Достарыңызбен бөлісу: |