Типтік оқу бағдарламасы (30. 06. 2016 ж. №2 хаттама) негізінде құрастырылды

 
 
 
Әрбір оқушының жеке психологиялық ерекшеліктеріне байланысты олардың сабақ 
үлгерімі де әр түрлі болады. Сол себептен ол өткен тақырыпты қайталау екі түрде қатар 
өтеді.  Біріншісі  -  жаңа  тақырыпты  меңгеру  үшін  болса,  екіншісі  –  оқушылардың  білім 
деңгейін  бірдей  дәрежеге  жеткізу  үшін  жүргізіледі.  Тақырыпты  өткенде  оқушылардың 
білім дәрежесі бірдей болмағаны  мұғалімнің жұмысын қиындата түседі.  
Математиканы Арнайы мектепте оқытудың басты білім беру мақсатына келсек, ол 
ақыл  –  ойы  кемтар  оқушылардың  өмір  сүруіне,  келешек  мамандық  алуы  үшін  керекті 
білім,  білік  және  дағдыларды  қалыптастыру.  Арнайы  мектеп  оқушылары  (1-9  сынып) 
келесі білім, білік және дағдыларды игеру тиіс: 

 
Натурал  сандар,  нөл  саны,  сандардың  қатары  мен  қасиеттері.  Қарапайым  және 
ондық бөлшектер 

 
Негізгі  өлшем  елестетулер  (ұзындық,  масса,  сыйымдылық,  уақыт,  аудан,  көлем, 
қолданылуы, өлшем бірліктері) 

   Өлшем  құралдарын  пайдалана  алу  мен  өлшеулер  жүргізе  білу  (сызғыш,  таразы, 
сағат және т.б.) 

   Негізгі  4  арифметикалық  амалдарды  білу  және  олармен  есептер  шығара  алу.  Бүтін 
мен бөлшектік сандармен есептер шығару. 

   Жай және күрделі сөз есептерді шығару 

 
Жазықтықты және көлемді геометриялық фигураларды тану, олардың қасиеттерін 
білу,  өлшем  аспаптарды  қолданып  сызу,  өлшеу,  құрастыру(сызғыш,  циркуль, 
үшбұрыш, транспортир және т.б.)  
Математикаға  оқытудың  арнайы  мақсаты  –  ақыл-ойы  кем  тар  балалардың 
мүдделік, тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру. 
Арнайы  мектептерде  оқытылатын  математика  пәнінің  тәжірибелік  маңыздылығы 
оның  еңбек  шеберханаларында,  мектеп  аулаларында,  өндіріс  пен  ауылшаруашылық 
кәсіпорындарында қолданылуы болып есептеледі.  
Арнайы математика курсы мына салалардан тұрады: 
¨        Бүтін сандар арифметикасы 
¨        Шамалар 
¨        Арифметикалық сөз есептер 
¨        Бөлшектер арифметикасы 
¨        Геометрия элементтері 
Ақыл-ойы кем тар балаларды математикаға оқытудағы ерекшеліктер 

 
Көлемдік жағынан тақырыптардың қысқартылып берілу 

 
Бағдарламада  тақырыптардың  ерекше  орналасу  реті  («алға  жүру»,  дайындық 
жаттығулардың болуы)  

 
Салыстыру, теңеу тәсілдеріне тіректеніп, оқу үрдісімен басқару 

 
Материалдың бағдарламада концентрлік негізінде орналасып және бөлшектеп берілу ( 
5 концентр бар) 

 
Көркемдік және дидактикалық жабдықтардың пайдалануы 

 
Оқу үрдісінің тәжірибелік бағыттылығы 

 
Тәжірибелік  операциялар  мен  нақты  көріністер  арқылы  білімнің  индуктивті  түрде 
меңгерілуі 

 
Оқудың түзету сипаты 
Интеллект  дамуы  кешеуілдеген  балаларды  оқытуға  арналған  барлық  пәндер 
бойынша  оқу  жоспарлары  мен  бағдарламаларының  варианттары  ұсынылуда.  Оқудың 
ұзақтығы кәсіптік оқыту кластарын қосқанда 9 жылдан 10 жылға дейінгі аралықта өзгеріп 
отырады.  Оқу  жоспарларының  кейбірінде  дайындық  кластарында  диагностикалық-
пропедевтикасы қарастырылады, яғни ол кластарға  1 класқа оқуға дайындығы жоқ немесе 
білім беру мекемесінің түрін анықтау мақсатында диагнозды бекіттіру үшін қабылданған 
балалар оқиды.  

 
 
Вариативті оқу жоспарларындағы сағат саны математика курсы бойынша әр түрлі. 
Математика  сабақтарындағы  оқу  материалдарын  мазмұнын  құруда  кәсіптік-еңбекке 
бейімдеу арқылы оқытудың ерекшеліктері, мектепті бітіргеннен кейінгі түлектердің еңбек 
ететін мекемелерінің түрлері ескеріледі.  есепке алынады. 
VIII түрдегі  коррекциялық мектептерде математиканы оқыту бағдарламалары  мен 
жалпы  білім  беретін  мектептердің  бастауыш  кластарына  арналған  бағдарламалар  негізгі 
бөлімдердің  аталуымен  ғана  ұқсас  болып  келеді.  Бұл  ерекшелік  коррекциялық  мектеп 
оқушыларының  оқу  материалын  ұғынудағы,  есте  сақтауындағы  ерекшеліктермен 
түсіндіріледі. 
1. Ақыл-ой дамуы кешеуілдеген балалардың оқу материалын үлкен еңбекпен, жай 
қабылдайтындығы  бағдарлама  материалын  әрбір  класта  аз  көлемде  берілетіндігімен 
сипатталады.  Мысалы,  1  класта  оқушылар  алғашқы  ондықпен,  10  көлеміндегі  сандарды 
қосу,  азайтумен,  өлшем  бірліктерімен  ғана  танысады.  Ұзындық  өлшем  бірліктерімен 
танысу  1  класта  басталып  8-9  кластарда  аяқталады,  бөлшектер  мен  қарапайы  жақшамен 
танысу 4 кластан басталып 8-9 кластарда аяқталады.  
2.  Бағдарламадағы  материалдардың  орналасуында  «алға  қарай»  жүру  байқалады, 
мысалы қандай да бір түсінікті қалыптастыру үшін оқушылармен дайындық жаттығулары 
жүруі керек, яғни, салыстырулардың әр түрлілігін VIII түрдегі коррекциялық мектептерде 
математиканы оқыту бағдарламалары үлкен санның артық бірліктерін өзінен кіші санмен 
салыстыру  арқылы  туралы  түсінікпен  4  класта  оқиды,  бірақ  олар  1-2  класта  танысып 
кетеді. Осындай жағдайлар геометриялық фигуралар, олардың қасиеттері, арифметикалық 
амалдардың  қасиеттері  мен  заңдылықтары  туралы  ұғыммен  танысқанда  да  анық 
байқалады.  Мысалы,  1  класта  оқушылар  тіктөртбұрыштың  образымен  танысса,  2  класта 
тіктөртбұрышты  нүктелер  бойынша  сызады,  3  класта  осы  геометриялық  фигуралардың 
қасиеттерімен,  элементтерімен,  бұрыштарымен,  қабырғаларымен,  4  класта  сызғыштың 
көмегімен  қабырғаларының  ұзындықтарын  сызумен,  5  класта  тіктөртбұрыштың  аралас 
қабырғаларымен  және  диагоналдарымен,  6  класта  параллелограммның  бөлшегі 
екендігімен, 7-8 кластарда тіктөртбұрыштың ауданы туралы ұғыммен танысады. 
3.  Ақыл-ой  дамуы  кешеуілдеген  балалар  қалыптасқан  түсініктердің  мағыналық 
белгілерін  қиындықпен  түсінетіндіктен,  бағдарламада  мұғалімдердің  оқу  процесін 
ұйымдастыру  кезінде  әрбір  тақырыпты  салыстырулар  арқылы  ұғындыруын  талап  етеді, 
яғни  азайту  амалын  қосу  амалымен,  қосу  амалын  азайту  амалымен  салыстыра  отырып 
түсіндіру.    
4. VIII түрдегі коррекциялық мектеп оқушылары жай қабылдап, тез ұмытуға бейім 
болғандықтан  бағдарлама  жаңа  материалды  түсіндірумен  қатар  өткен  материалды 
қайталап,  бекітіп,  еске  түсіріп  отыруды  қажет  етеді.  Әрбір  кластың  бағдарламасы  өткен 
жылға  оқу  материалын  еске  түсіріп,  қайталау  арқылы  игеріледі.  Қайталау  бірте-бірте 
кеңейіп, жаңа материал өткен материалды кенейтуге бейім болуы керек. Мысалы, 4 класта 
«Алғашқы  ондық»  концентрін  қайталау  кезінде  оқушылар  разряд  бірліктер  туралы 
білімдерін (бірлік, ондық, жүздік) еске түсіріп, разряд туралы жаңа ұғым қалыптастырып, 
әрбір  кластың  ерекшелігімен  танысса,  5  класта  сандарды  дөңгелектеумен  танысады. 
Таблицалық  көбейту  мен  бөлуді  қарастырғанда  бірліктерді  нольге  көбейту  мен  бөлу 
жағдайлары қарастырылады. 
5. Ақыл-ой дамуы кешеуілдеген балалардың абстрактілі ойлауы әлсіз болғандықтан 
оқушылардың  қорытындылау,  бекіту  жасау,  ережедерге  талдау  жасау,  заңдылықтарды 
бекітуді  бағдарлама  мазмұны  мұғалімдерден  кең  көлемдегі  көрнекі  құралдарды, 
дидактикалық құралдарды қолдануын талап етеді. 
6.  Коррекциялық  мектептердің  алдындағы  негізгі  мақсаттардың  бірі-оқушыларды 
кәсіптік  еңбекке  баулу  болғандықтан,  бағдарламада  оқушылардың  практикалық 
іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыру қарастырылады.