Тіл және әдебиет теориясы кафедрасының доценті., ф.ғ. к

 
80 
 
АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ 
І аттестация 
І Нұсқа 
1. Сөйлемдерді аяқтаңыз. 
 1.Асқар  инженер  болғысы  келеді,  ол  үшін……..  .  2.  Ол  балаларды  өте 
жақсы  көреді,  сондықтан  ……  .  3.  Жақсы  маман  болғың  келсе,  ….  .  4. 
Шетелде жақсы білім алу үшін ……….. . 5. Мамандықты игеру үшін ...... . 
6. Көп ақша табу үшін .......  . 7. Жақсы ұстаз болу біліміңмен ғана ....... .    
2.  Берілген  сөздерді    етістіктің  нақ  осы  шақ,  жедел  өткен  шақ, 
ауыспалы келер шақ түрлеріне жіктеңіз. 
жетілдіру,дайындау 
3.  Берілген тұрақты тіркестердің мағынасын табыңыз. 
төбе  шашы  тікірею;  жерден  жеті  қоян  тапқандай  қуану;    көңілі  су 
сепкендей басылу; іші жылу; инемен құдық қазғандай;   
4.  Жағдаятты талдау 
       Сөйлеу.Жағдаяттық тапсырма.  
   Тапсырма:  
        Сіздің  Түркияда  тұратын  түрік  азаматтарыңыз  қонаққа  келді.  Олар 
Қазақстанға  бірінші  рет  келген.  Түріктер  Қазақстанды  өз  «атажұрты»  деп 
түсәнеді. Біздің еліміздің көрікті жерлерін көрсеткіңіз келеді. Сіз саяхатты 
қай жерден бастар едіңіз. 
5.  Жазамыз.  Сұрақтарға  жауап  бере  отырып,  шағын  мәтін 
құрастырыңыз.
 
- Сіз қай Республиканың азаматысыз? 
- Сіздің туған жеріңіз қайда орналасқан? 
- Сіздің туған жеріңіз қандай? 
- Қазақстан қандай мемлекет? 
- Қазақстанның климаты қандай? 
- Қазақстан қандай мемлекеттермен шектеседі? 
-Қазақстан жері қандай пайдалы кендерге бай? 
- Қазақстанның мемлекеттік тілі қай тіл? 
- Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті кім, қашан сайланды? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
81 
 
 
2-нұсқа 
1-тапсырма. Берілген мәтінді қазақ тіліне аударып жазыңыз.  
      Современный  Казахстан  -  независимое,  суверенное,  демократическое 
государство  со  стабильной  экономикой  и  беспроигрышным  планом  на 
будущее. Сегодня Казахстан смело заявляет о себе, о своих правах и целях. 
Президентом  нашей  страны  является  поистине  мудрый  человек,  тонкий 
политик,  стратег  и настоящий  патриот,  Н.А.Назарбаев.  Благодаря  ему  мы 
достигли  стабильности  и  процветания.  Сейчас  XXI  век  -  век  нового 
поколения,  которому  предстоит  стать  опорой  молодого  государства.  Нам 
следует уделять большое внимание учёбе, стараться приобрести максимум 
знаний.  Государству  нового  тысячелетия  необходимы  образованные, 
активные  люди.  От  нас  будет  зависеть  будущее  государства.  “Казахстану 
необходима  интеллектуальная  революция,  которая  позволит  пробудить  и 
реализовать  потенциал  нашей  нации”  –  говорит  Н.А.Назарбаев.  Лично  я 
буду стараться учиться, работать на благо государства, чтобы внести вклад 
в  развитие  моей  родины,  Республики  Казахстан.  Мой  Независимый 
Казахстан - это мой дом, моя Родина! 
2-  тапсырма.    Сөйлемнің    екінші    жарты    сөйлемін  өзіңіңіз  
құрастырыңыз,    осы    мәтіннің  жалғасына  3  сөйлем    өзіңіз    қосып  
жазыңыз. 
   Әрбір  қазақстандық  елінің  жарқын  болашағына  толық  сенімді  болу 
керек,.........Осыны  жас  буынға  жеткізіп,  патриоттық  сезімді  тәрбиелеп,  өз 
жерін  қадірлеуге..............  Сонда  ғана,  Елбасы  айтқандай:  «Біздің 
балаларымыз  бен  немерелеріміз   сырт  елден  гөрі  Отанында  өмір  сүргенді 
артық көретіндей, өйткені, өз жерінде  өзін жақсы сезінетіндей болуға тиіс. 
«Қазақстан-2050»  стратегиясын  жүзеге  асыруда  жас  ұрпақ  негізгі  күш 
болып  табылады.  Жастар    болашағы  –  Қазақстан  болашағы.  Міне, 
болашақтағы Қазақстанды .................................... 
3- 
тапсырма. 
Тәуелсіз 
Қазақстан 
тарихының 
оқиғаларын 
хронологиялық рет бойынша қойыңыз. 
1) 
Екінші 
ұлттық 
халық 
санағы 
2) 
Қазақстан 
Президентінің 
соңғы 
сайлауы 
3)  Астанада  өткен  1 —  халықаралық  бейбітшілік  пен  келісім 
конференциясы 
4) 
Қазақстан 
халықтары 
Ассамблеясының 
құрылуы 
5) 
Қазақтардың 
дүниежүзілік 
құрылтайы 
6) Қазақстанның БҰҰ кіруі 

 
82 
4-тапсырма.  Жағдаятты талдау 
       Бір  күні  сені  жан  досың  бір  отырысқа  ертіп  баратындығын  айттты. 
Онда  барғаныңда  үлкен  жиынның  үстінен  түстің.  Сен  бейтаныс  адамдар 
ішімдік ішуге, шылым шегуге шақырады. Досың да солар жағында. Бұған 
дейін досыңның мұндай әдеттерін байқамапсың. Осы жағдайда сен не істер 
едің, қандай да бір шұғыл шешім қабылдайсың ба? Өз шешіміңмен бөліс. 
5-тапсырма.  Туған  жерге  қатысты  мақал-мәтелдерді  пайдалана  отырып 
«Менің Отаным» тақырыбына эссе жазыңыз. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
 

 
83 
 
                                           ІІ аттестация 
                                               І Нұсқа 
1.  Cалалас құрмалас сөйлемдердің түрін анықтаңыз. 
          1.Олардың бәрін үйіне апарды да, тура қамап қойды. 2. Бұл Құнанбай 
баласында алтын да көп, ат та көп, ас та көп. 3. Сізді ешкім шақырған жоқ, 
сондықтан  сіз  бармайсыз.  4.  Мезгіл  кешкіріп  кетті,  амалсыз  қонуға  тура 
келді.  5.  Түсінен  шошынып  дүниенің  төрт  бұрышын  тегіс  кезіп  шығады, 
бірақ  қайда  баса  да  көретіні-қазып  жатқан  көр  болады.  6.  Үш  нәрсе 
тұрақтамайды:  бірі  –саудаға  түспеген  мал,  екіншісі-  таласқа  түспеген 
ғылым, үшіншісі-саясаты жоқ патша. 7. Мен не бұл адамдардың ортасынан 
кетуім  керек,  не  болмаса  барша  жанға  тынышсыз  болатын  зұлымдықты 
қоюым  керек  екен  ғой.  8.  Қазан  тұрып  біресе  атын  мақтады,  біресе  өзін 
мақтады, бірақ айналып келгенде, бәрі де Бегілдің өнерін сөз етісті. 
 
 2. Берілген сөздердің омонимдерін табыңыз. Сөйлем құрыңыз. 
      жай,  жаз, бөлме, жүз,  қас, бет.  
 
3.  Берілген тұрақты тіркестердің мағынасын табыңыз. 
      қой аузынан шөп алмайтын; тағаты таусылу; қамшы үйіру; қыстың көзі 
қырауда;   таяқ тастам жер;  
 
4.  Берілген сөздердің синонимдерін табыңыз. Сөйлем құрыңыз. 
        Көрікті, беделді, байлық, жай, жуас. 
 
5.  Берілген мақал-мәтелдерді пайдаланып жағдаят құрыңыз. 
1. Білім іздеген өсер, білік іздеген өшер. 
2. Өнер білім бәрі де 
Оқуменен табылған.